.jpg)
Một tàu chở container gần cảng Hải Phòng, Việt Nam. Ảnh chụp ngày 16/04/2025. REUTERS - Athit Perawongmetha
THẾ GIỚI - Theo hãng tin Reuters hôm 03/06/2025, Hoa Kỳ đã gửi một danh sách dài các yêu cầu "rất gắt gao" cho Việt Nam trong các cuộc đàm phán về quan thuế, bao gồm cả việc có thể buộc Hà Nội phải cắt giảm sự phụ thuộc vào hàng công nghiệp nhập cảng từ Trung Quốc.
Một trong những người nắm rõ thông tin về các cuộc đàm phán cho Reuters biết, Washington muốn các nhà máy tại Việt Nam giảm sử dụng các vật liệu và linh kiện từ Trung Quốc và yêu cầu Hà Nội kiểm soát chặt chẽ hơn chuỗi sản xuất và cung ứng của mình, nhưng không nêu rõ là phía Mỹ có đưa các mục tiêu định lượng vào yêu cầu đó hay không.
Danh sách này là một phần của "phụ lục" kèm với văn bản khung mà các viên chức đàm phán Hoa Kỳ chuẩn bị. Danh sách đã được gửi đến Hà Nội vào cuối tháng Năm sau khi kết thúc vòng đàm phán thứ hai với Washington nhằm tránh mức thuế "đối xứng" 46% của Mỹ đối với hàng nhập cảng từ Việt Nam.
Các quan chức Hoa Kỳ từ lâu vẫn cáo buộc Việt Nam là điểm trung chuyển hàng hóa Trung Quốc xuất sang thị trường Mỹ. Theo các cáo buộc đó, nhiều hàng hóa được dán nhãn "Made in Vietnam" mặc dù không có đủ giá trị gia tăng tại Việt Nam và như vậy các công ty xuất cảng Trung Quốc tránh được mức thuế cao của Hoa Kỳ đối với hàng hóa của họ.
Đáp lại những cáo buộc của Hoa Kỳ, Hà Nội đã tiến hành trấn áp hoạt động chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp. Tuy nhiên, tác động của biện pháp đó vẫn chưa được nhìn thấy, vì xuất cảng sang Hoa Kỳ và nhập cảng từ Trung Quốc đều đã đạt mức cao kỷ lục trong tháng Tư, theo các dữ liệu mới nhất. Việt Nam cũng đã nhiều lần thể hiện thiện chí giảm các rào cản phi quan thuế và nhập cảng nhiều hàng hóa của Hoa Kỳ hơn, phù hợp với các yêu cầu từ lâu nay của Washington.
Theo một nguồn tin được Reuters trích dẫn, nếu các yêu cầu của Hoa Kỳ về việc cắt giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào Trung Quốc được đáp ứng, đây sẽ là một thách thức nghiêm trọng đối với nền kinh tế Việt Nam. Ngành sản xuất đang phát triển mạnh mẽ của Việt Nam, với những mặt hàng như các thiết bị Apple và giày Nike, liên kết rất chặt chẽ với chuỗi cung ứng của Trung Quốc. Đáp ứng các yêu cầu của Mỹ cũng có thể làm phức tạp thêm chánh sách lâu nay của Việt Nam là cố gắng duy trì mối quan hệ tốt với Trung Quốc.
Trích dẫn một bản dự thảo thư gởi các đối tác đàm phán, Reuters cho biết chánh quyền Trump muốn các nước đưa ra những đề nghị tốt nhất của họ về các cuộc đàm phán thương mại trước ngày hôm 04/06. Không rõ những nước nào nhận được bức thư đó, mà chỉ biết là văn bản được gửi đến các đối tác đang tích cực đàm phán với Mỹ. Washington hiện đang đàm phán với Việt Nam, Liên Hiệp Âu Châu, Nhật Bản và Ấn Độ.
Trung Quốc muốn có quan hệ “lành mạnh” với Hoa Kỳ
Theo hãng tin AFP, trong cuộc gặp với tân đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh hôm 03/06/2025, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã kêu gọi hai nước nên có mối quan hệ "lành mạnh". Về phần mình, tân đại sứ David Perdue nhấn mạnh đến những ưu tiên của tổng thống Mỹ Donald Trump, đó là "thương mại, chống buôn lậu fentanyl và chống nhập cư bất hợp pháp".
Washington vẫn cáo buộc Trung Quốc xuất c3ng hóa chất dùng để sản xuất fentanyl được bán tại Hoa Kỳ, nơi mà mỗi năm có hàng chục ngàn người chết vì sử dụng loại ma túy này. Chánh quyền Trump cũng nhắm vào những công dân Trung Quốc đã nhập cảnh vào Hoa Kỳ hợp pháp hoặc bất hợp pháp. Tuần trước, tổng thống Trump còn dọa sẽ thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc.
Vào lúc Bắc Kinh và Washington cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận về quan thuế đạt được vào tháng trước ở Genève, Tòa Bạch Cung, hôm thứ Hai, cho biết rất có thể trong tuần này sẽ có cuộc điện đàm giữa tổng thống Trump với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trên mạng Truth Social hôm 3/06, tổng thống Trump nói ông "đánh giá cao" chủ tịch Tập Cận Bình, nhưng thừa nhận là "rất là khó mà đạt được một thỏa thuận" với lãnh tụ Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ quyết định tăng gấp đôi thuế nhập cảng thép nhôm
Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh tăng gấp đôi mức thuế đánh vào mặt hàng thép và nhôm nhập cảng lên 50%, bắt đầu từ ngày 04/06/2025, vài giờ trước các cuộc đàm phán với một số đối tác dự kiến vào chiều nay tại Paris.
Theo AFP, trong sắc lệnh tổng thống được công bố hôm thứ Ba (03/06) mức thuế đánh đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập cảng vào Mỹ sẽ là 50%, có hiệu lực vào lúc 00:01 giờ địa phương (04:01 GMT).
Thép và nhôm là những lĩnh vực đầu tiên chịu ảnh hưởng bởi cuộc tấn công quan thuế của Donald Trump, với mức thuế tăng thêm 25% có hiệu lực từ ngày 12 tháng Ba, trong nỗ lực của ông Trump nhằm khuyến khích đầu tư vào Mỹ và cứu ngành công nghiệp luyện kim của nước này.
Vương Quốc Anh là trường hợp đặc biệt được giữ mức thuế 25% để chờ hoàn tất các cuộc thương lượng giữa Luân Đôn và Washington và để các thỏa thuận thương mại giữa hai nước được thông báo hồi tháng trước có hiệu lực.
Các đối tác thương mại của Hoa Kỳ đã rút ra được bài học từ sự hỗn loạn trong những tháng gần đây: họ hiểu rằng mức thuế trừng phạt được Tổng thống Mỹ công bố một cách quyết liệt đôi khi có thể bị đình chỉ chỉ vài giờ sau khi có hiệu lực hoặc vào phút chót của thời hạn áp dụng.
Thí dụ như hồi đầu tháng Năm vừa qua, Donald Trump đã dọa áp thêm thuế 20% lên toàn bộ hàng nhập cảng từ Âu châu, nhưng sau đó vào giờ chót, ông đã thông báo rời thời hạn áp dụng tới ngày 09/07, chỉ sau một cuộc điện thoại với chủ tịch Ủy Ban Âu Châu, Ursula von der Leyen.
Đòn tăng thuế này của Donald Trump diễn ra vào lúc đại diện thương mại của Tòa Bạch Cung, Jameson Greer, dự kiến hội đàm với ủy viên Thương Mại Âu Châu, Maros Sefcovic, chiều ngày 4/06 tại Paris.
Ngành luyện kim Âu châu đã bị mất tới 18 nghìn việc làm trong năm 2024 và đang lao đao vì cạnh tranh với Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nặng bởi mức thuế mới của Washington.
Trước khi tăng thêm mức thuế lên 50%, Canada, quốc gia cung cấp thép và nhôm lớn nhất của Hoa Kỳ, đã tố cáo mức thuế này là "bất hợp pháp và vô lý".
(Theo RFI)
