Hội nghị quốc tế về Khí hậu và môi trường Liên Hiệp Quốc -COP30, Belem, Brazil, trước giờ khai mạc. Ảnh chụp ngày 08/11/2025. ASSOCIATED PRESS - Fernando Llano

Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Biến đổi Khí hậu COP30, hôm nay, 10/11/2025, chính thức khai mạc tại Belem, cửa ngõ vùng rừng Amazon, Brazil và kéo dài đến ngày 21/11, với sự tham dự của gần 190 phái đoàn quốc tế, khoảng gần 50 ngàn người. Các cuộc đàm phán năm nay được dự báo đầy khó khăn do sự vắng mặt của phái đoàn Mỹ cũng như thiếu tham vọng từ phần lớn các nước trên thế giới.

Cách nay hơn một tháng, hơn một nửa số nước sẽ tham dự COP30 cho công bố bản kế hoạch hành động, vào lúc giới chuyên gia dự báo từ đây đến cuối thế kỷ, nhiệt độ trái đất tiếp tục tăng thêm 2,4°C. Điều này đặt ra một thách thức to lớn cho tham vọng kiềm hãm mức tăng nhiệt độ trên trái đất. Thỏa thuận Paris 2015 đề ra mục tiêu kìm hãm mức tăng nhiệt độ trung bình dưới 2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp và tốt nhất là không tăng quá 1,5°C.

Để đạt được những mục tiêu trên, tổng thống Brazil Lula Da Silva trong bài phát biểu cuộc thượng đỉnh giữa các nguyên thủ quốc gia, lãnh đạo chính phủ đã nhấn mạnh, việc chấm dứt phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch như dầu lửa, khí đốt và than đá là cần thiết. Nhưng đối với nhiều nhà quan sát, đây lại là một nhiệm vụ bất khả thi, không có cơ may đạt được đồng thuận, do vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nước sản xuất dầu lửa.

Việc hỗ trợ các nước đối phó với thiên tai, một chủ đề trọng tâm đối với các nước phương Nam, đặc biệt tại châu Phi, đang đặt ra một thách thức lớn. Các nhà đàm phán phải xác định 100 chỉ số để đo lường mức độ sẵn sàng của các nước. Tuy nhiên, đối với các nước dễ bị tổn thương bởi thiên tai, điều cần nhất để nâng cao khả năng đối phó là tài chính.

Đặc phái viên đài RFI, Jeanne Richard từ Belem giải thích :

« Hội nghị Khí hậu Liên Hiệp Quốc vừa công bố lộ trình với nhiều hướng khác nhau để đạt được mục tiêu huy động 1.300 tỷ đô la hỗ trợ các nước nghèo : từ Ngân hàng Phát triển, Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, các hãng bảo hiểm, các nước giàu cho đến các nhà hảo tâm… tất cả các bên được gọi chung tay đóng góp.

Lorelei Limousin, một nhà hoạt động cho Greenpeace còn đưa ra một hướng đi khác : Đánh thuế những nước gây ô nhiễm. Theo đó, "mỗi năm, ngành công nghiệp hóa thạch thu được khoảng 1.500 tỷ đô la lợi nhuận. Nếu áp dụng biện pháp đánh thuế lợi tức đối với ngành công nghiệp hóa thạch này, các nước có thể thu về ít nhất 400 tỷ đô la mỗi năm."

Về phía các nước công nghiệp hóa, họ giải thích rằng ngân khố đang cạn kiệt, và cần huy động nguồn tài chính tư nhân. Một ý tưởng sai lầm theo như đánh giá của Lucie Pinson, thuộc tổ chức Reclaim Finance.

Bà giải thích : "Ý tưởng cho rằng nguồn tài trợ tư nhân sẽ cứu vãn khí hậu là sai lầm. Các số liệu cho thấy rõ điều đó. Trong năm 2024, các ngân hàng Pháp đã cấp 20 tỷ đô la tài trợ cho việc mở rộng năng lượng hóa thạch. Do vậy, tài chính tư nhân chắc chắn sẽ không cứu được khí hậu."

Khó khăn chính ở COP năm nay sẽ là việc tìm kiếu các nguồn tài trợ khác nhau và có được những cam kết rõ ràng. Các cuộc tranh luận được dự báo là rất căng thẳng. Và không một nước nào muốn mở hầu bao.

(Theo RFI)