Phi cơ cảnh báo sớm KJ-500 và phi cơ vận tải Y-20 đậu tại phi trường trên đảo Phú Lâm vào ngày 19/5/2025. Ảnh: MAXAR TECHNOLOGIES/Handout via REUTERS

BIỂN ĐÔNG - Theo bài viết của Reuters, hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã điều hai oanh tạc cơ tiên tiến nhất của mình đến quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông trong tháng này.

Theo các chuyên gia phân tích, đây là động thái mới nhất của Bắc Kinh nhằm phô trương sức mạnh quân sự ngày càng tăng trước các đối thủ.

Đây là lần đầu tiên các oanh tạc cơ tầm xa H-6 hạ cánh xuống đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa kể từ năm 2020.

Việc điều động loại phi cơ đã được nâng cấp này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục căng thẳng với Philippines, khai triển hoạt động quanh Đài Loan và trước thềm diễn đàn quốc phòng lớn nhất khu vực, Đối thoại Shangri-La, vào cuối tuần này.

Chuyên gia quốc phòng Collin Koh từ trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (Singapore) nhận định,"Các oanh tạc cơ tầm xa của Trung Quốc không nhất thiết phải có mặt ở Hoàng Sa. Do đó, đây dường như là một tín hiệu đa chiều từ Bắc Kinh nhằm răn đe Philippines, Mỹ và các bên khác."

Các oanh tạc cơ H-6 của Trung Quốc đậu tại phi trường trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa — nơi Trung Quốc gọi là quần đảo Tây Sa — vào ngày 19/5/2025. Ảnh: MAXAR TECHNOLOGIES/Handout via REUTERS

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron dự kiến ​​sẽ khai mạc diễn đàn Đối thoại Shangri-La kéo dài ba ngày tại Singapore bằng bài phát biểu vào thứ Sáu (30/5) trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth sẽ phác thảo cách làm việc của chánh quyền Trump đối với khu vực vào ngày thứ Bảy.

Các viên chức ngoại giao cho biết, một hàng không mẫu hạm của Anh dự kiến ​​sẽ có mặt ở Biển Đông trong một đợt điều động hiếm hoi vào tháng tới.

Các vệ tinh đã chụp được hình ảnh hai phi cơ H-6 bay qua Bãi cạn Scarborough - khu vực đang có tranh chấp gay gắt trên Biển Đông - ngay trước chuyến thăm Philippines của ông Hegseth vào cuối tháng Ba, khi ông tái khẳng định "cam kết sắt đá" của Hoa Kỳ đối với đồng minh theo hiệp ước.

Các viên chức ngoại giao và chuyên gia phân tích trong khu vực cho biết việc khai triển oanh tạc cơ H-6 sử dụng động cơ phản lực luôn được theo dõi chặt chẽ, do khung thân thời Chiến tranh Lạnh của loại phi cơ này đã được hiện đại hóa để mang theo hỏa tiễn hành trình chống hạm và tấn công mặt đất, trong khi một số chiếc còn có thể phóng hỏa tiễn đạn đạo mang đầu đạn nguyên tử.

Oanh tạc cơ H-6, được xem là mối đe dọa tiềm tàng đối với các căn cứ của Mỹ trong khu vực, đã được khai triển trong các cuộc tập trận quanh Đài Loan vào tháng 10/2024. Vào tháng Bảy năm ngoái, phi cơ này đã lần đầu tiên bay gần lục địa Mỹ.

Cả Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng như Hội đồng An ninh quốc gia và Hàng hải của Philippines đều không trả lời ngay lập tức đề nghị bình luận của Reuters.

Việt Nam, quốc gia phản đối sự chiếm đóng của Trung Quốc đối với quần đảo Hoàng Sa, cũng chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Thiết kế của Liên Xô

Hình chụp vệ tinh cho thấy oanh tạc cơ H-6 của Trung Quốc đậu trên đảo Phú Lâm vào ngày 19 /5/2025. Nguồn: MAXAR TECHNOLOGIES/REUTERS

Tương tự như quá trình phát triển oanh tạc cơ B-52 của Mỹ, phi cơ H-6 cơ bản có nguồn gốc từ thiết kế của Liên Xô hồi thập niên 1950, nhưng đến nay vẫn là oanh tạc cơ tầm xa tiên tiến nhất của Trung Quốc, sau khi được nâng cấp với động cơ cải tiến, hệ thống bay hiện đại và võ khí tối tân.

Hình ảnh do Maxar Technologies cung cấp cho Reuters cho thấy hai oanh tạc cơ H-6 đậu tại phi trường trên đảo Phú Lâm thuộc Hoàng Sa vào ngày 19/5.

Một hình ảnh khác của Maxar vào cùng ngày cho thấy hai phi cơ vận tải Y-20 và một phi cơ cảnh báo sớm KJ-500 - loại phi cơ được coi là yếu tố then chốt giúp Trung Quốc kiểm soát và bảo đảm các chiến dịch trên không và trên biển ngày càng phức tạp.

Một số chuyên gia phân tích cho rằng các phi cơ này có thể đã đến đảo Phú Lâm vào ngày 17/5 và ở lại cho đến ngày 23/5.

Ben Lewis, người sáng lập nền tảng dữ liệu mã nguồn mở PLATracker, nói ông cho rằng khó có tình huống các oanh tạc cơ H-6 sẽ được khai triển lâu dài hoặc đóng quân cố định trên đảo Phú Lâm.

Ông nói, "Năng lực luân chuyển lực lượng qua các căn cứ, đặc biệt là các khí tài cấp cao như H-6, giúp cho Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc có một cơ chế bảo vệ lực lượng.”

Bộ Tư lệnh Chiến khu Nam Bộ của Trung Quốc, phụ trách khu vực Biển Đông, duy trì hai trung đoàn oanh tạc cơ, theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế có trụ sở tại London.

Những oanh tạc cơ này thường được bố trí ở các căn cứ kiên cố tại Trung Quốc đại lục, nơi chúng có thể được bảo vệ tốt hơn trong trường hợp xảy ra các cuộc tấn công của Mỹ.

Mỹ duy trì các phi đội tiêm kích tại Nhật Bản, trong đó có cả trên hàng không mẫu hạm được khai triển ở khu vực tiền tuyến, và tại Guam, nơi cũng có sự hiện diện của oanh tạc cơ B-52.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm các vùng cũng được Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam tuyên bố chủ quyền.

Một phán quyết năm 2016 của tòa trọng tài quốc tế cho rằng các yêu sách rộng lớn của Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý theo luật quốc tế, nhưng Trung Quốc bác bỏ quyết định này.

(Theo BBC)