.jpg)
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky (T) tiếp bộ trưởng phục trách Lục Quân Mỹ Daniel Driscoll tại Kiev, Ukraina, ngày 20/11/2025. © REUTERS - UKRAINIAN PRESIDENTIAL PRESS SERVICE
Tiếp phái đoàn Mỹ tại Kiev hôm ngày 20/11/2025 tổng thống Volodymyr Zelensky thông báo ý định « sẵn sàng thảo luận với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong những ngày sắp tới » về kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraina mà Nhà Trắng đề xuất.
Chiều ngày 20/11/2025, phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định tổng thống Donald Trump ủng hộ sáng kiến 28 điểm của Mỹ để chấm dứt chiến tranh Ukraina và đây là một kế hoạch « tốt cho cả Nga và Ukraina ». Bộ trưởng Lục Quân Hoa Kỳ Dan Driscoll dẫn đầu một phái đoàn đến Kiev, gặp tổng thống Zelensky để trình bầy kế hoạch 28 điểm này.
Theo giới chuyên gia, nội dung văn bản được cho là rất thuận lợi cho phía Nga, như quân số của Ukraina bị giới hạn ở mức 600.000 binh sĩ, Kiev phải ghi vào Hiến Pháp không gia nhập liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO và quan trọng hơn cả là Ukraina phải chấp nhận chủ quyền của Nga tại các vùng lãnh thổ như bán đảo Crimée, Lugansk và Donetsk. Đối với hai điểm nóng khác là Kherson và Zaporijja, chủ quyền của Ukraina và Nga sẽ được phân định, căn cứ vào các chiến tuyến hiện tại.
Tối ngày 20/11, trong thông điệp vidéo đăng trên mạng xã hội, tổng thống Zelensky khẳng định : « Ukraina cần hòa bình... Một nền hòa bình xứng đáng, sao cho các điều kiện thiết lập hòa bình phải tôn trọng độc lập, chủ quyền và phẩm giá của dân tộc Ukraina ». Nguyên thủ Ukraina dự trù « trong những ngày sắp tới » sẽ thảo luận với tổng thống Trump về kế hoạch này.
Thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze từ Kiev cho biết thêm về lập trường của tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky :
« Vào lúc Ukraina sẵn sàng khởi động đàm phán trên cơ sở các chiến tuyến hiện tại, thì kế hoạch của Mỹ lại đề xuất Kiev cắt bỏ toàn bộ Donbas, bao gồm cả một phần ba lãnh thổ vùng này mà đến nay Nga chưa hoàn toàn kiểm soát và chiếm đóng một cách trái phép. Hơn nữa kế hoạch này còn đòi Ukraina giảm một nửa quân số, ngừng nhận một số thiết bị quân sự chủ chốt để phòng thủ. Phía Ukraina đã chính thức tiếp nhận những đề xuất này và đã thảo luận với phái đoàn Mỹ.
Nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky mạnh mẽ tuyên bố Ukraina chỉ có thể chấp nhận một nền hòa bình thực thụ ngăn cản Nga tiến hành một cuộc xâm lược thứ ba’. Ông Zelensky cho biết sẽ dành toàn bộ nỗ lực cho mục tiêu này. Trong bối cảnh vừa kết thúc vòng công du châu Âu, tổng thống Ukraina đã phải đối mặt với nhóm dân biểu thuộc đảng của ông sau vụ bê bối tham nhũng trong lĩnh vực năng lượng, dẫn đến việc cách chức các bộ trưởng Tư Pháp và Năng Lượng. Ông Zelensky khẳng định, nhiệm vụ số 1 của chính phủ hiện nay vẫn là thúc đẩy các hoạt động ngoại giao với các đối tác của Ukraina ».
28 điểm trong kế hoạch, theo dự thảo văn bản đã được AFP xem xét và dịch lại :
- Chủ quyền của Ukraina sẽ được xác nhận.
- Một thỏa thuận tổng thể về không xâm lược sẽ được ký kết giữa Nga, Ukraina và châu Âu. Mọi điểm mơ hồ còn tồn đọng suốt 30 năm qua sẽ được coi là đã giải quyết.
- Nga được kỳ vọng sẽ không xâm lược các nước láng giềng và NATO sẽ không mở rộng thêm.
- Một cuộc đối thoại sẽ được tiến hành giữa Nga và NATO, do Hoa Kỳ làm trung gian, nhằm giải quyết mọi vấn đề liên quan đến an ninh và tạo điều kiện giảm leo thang.
- Ukraina sẽ nhận được các bảo đảm an ninh đáng tin cậy.
- Lực lượng vũ trang Ukraina sẽ bị giới hạn ở mức 600.000 quân.
- Ukraina chấp nhận ghi vào Hiến Pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, và NATO chấp nhận ghi vào điều lệ rằng Ukraina sẽ không được kết nạp trong tương lai.
- NATO đồng ý không triển khai quân tại Ukraina.
- Máy bay chiến đấu của châu Âu sẽ được triển khai tại Ba Lan.
- Hoa Kỳ sẽ nhận được khoản bồi hoàn cho sự bảo đảm an ninh. Nếu Ukraina xâm lược Nga, nước này sẽ mất bảo đảm đó. Nếu Nga xâm lược Ukraina, ngoài phản ứng quân sự phối hợp và dứt khoát, toàn bộ các lệnh trừng phạt toàn cầu sẽ được khôi phục, việc công nhận lãnh thổ mới cùng mọi lợi ích khác của thỏa thuận sẽ bị hủy bỏ. Nếu Ukraina phóng tên lửa vào Matxcơva hoặc Saint-Petersburg mà không có lý do chính đáng, sự bảo đảm an ninh cũng sẽ bị coi là vô hiệu.
- Ukraina đủ điều kiện gia nhập EU và sẽ được hưởng quyền tiếp cận ưu tiên ngắn hạn với thị trường châu Âu trong thời gian vấn đề này được xem xét.
- Một gói biện pháp tái thiết quy mô lớn dành cho Ukraina sẽ được triển khai, bao gồm việc thành lập Quỹ Phát triển Ukraina, khôi phục hạ tầng khí đốt của Ukraina, cải tạo các khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, phát triển cơ sở hạ tầng mới và khôi phục hoạt động khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên, đi kèm với một chương trình tài chính đặc biệt do Ngân Hàng Thế Giới xây dựng.
- Nga sẽ được tái hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu, với các cuộc thảo luận về việc dỡ bỏ trừng phạt, tái gia nhập G8 và ký kết một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn với Hoa Kỳ.
- 100 tỷ đô la tài sản Nga bị đóng băng sẽ được đầu tư vào các dự án do Hoa Kỳ triển khai để tái thiết và đầu tư vào Ukraina, trong đó Hoa Kỳ nhận 50% lợi nhuận. Châu Âu sẽ bổ sung thêm 100 tỷ đô la để tăng nguồn vốn dành cho tái thiết Ukraina. Các tài sản châu Âu bị đóng băng sẽ được giải phóng, và phần tài sản Nga còn lại sẽ được đầu tư vào một quỹ đầu tư riêng do Mỹ và Nga đồng quản lý.
- Một nhóm công tác chung Mỹ - Nga về các vấn đề an ninh sẽ được thành lập nhằm thúc đẩy và bảo đảm việc tôn trọng tất cả các điều khoản của thỏa thuận.
- Nga sẽ ghi vào luật chính sách không xâm lược đối với châu Âu và Ukraina.
- Mỹ và Nga sẽ thỏa thuận kéo dài hiệu lực của các hiệp ước cấm phổ biến và kiểm soát vũ khí hạt nhân, bao gồm cả START I.
- Ukraina chấp nhận không trở thành quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
- Nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia sẽ được đưa vào vận hành dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), và điện năng sản xuất sẽ được chia đều cho Nga và Ukraina theo tỷ lệ 50-50.
- Cả hai nước cam kết triển khai các chương trình giáo dục trong trường học và xã hội nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và khoan dung lẫn nhau.
- Crimée, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận là các vùng thuộc Nga trên thực tế (de facto), bao gồm cả sự công nhận của Hoa Kỳ. Kherson và Zaporijjia sẽ được “đóng băng” dọc theo tuyến tiếp xúc, đồng nghĩa với sự công nhận trên thực tế theo đường ranh giới đó. Nga sẽ từ bỏ các khu vực khác mà nước này đang kiểm soát ngoài năm vùng trên. Các lực lượng Ukraina sẽ rút khỏi phần lãnh thổ vùng Donetsk mà họ hiện kiểm soát, khu vực này sau đó sẽ trở thành vùng đệm.
- Sau khi thỏa thuận về các sắp xếp lãnh thổ trong tương lai, Liên bang Nga và Ukraina cam kết không thay đổi các sắp xếp này bằng vũ lực. Không bảo đảm an ninh nào được áp dụng nếu cam kết này bị vi phạm.
- Nga sẽ không ngăn Ukraina sử dụng sông Dniepr cho mục đích thương mại, và các thỏa thuận sẽ được thiết lập về vận chuyển ngũ cốc tự do qua Biển Đen.
- Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề liên quan đến trao đổi tù binh, hồi hương thi thể, trả tự do cho con tin và những người bị bắt giữ dân sự, đồng thời triển khai một chương trình đoàn tụ gia đình.
- Ukraina sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 100 ngày.
- Tất cả các bên liên quan đến cuộc xung đột sẽ được hưởng ân xá toàn diện cho mọi hành động trong thời chiến và cam kết không đưa ra yêu cầu hay khiếu nại nào trong tương lai.
- Thỏa thuận này sẽ có giá trị ràng buộc pháp lý. Việc thực thi sẽ do Hội đồng Hòa bình giám sát và bảo đảm, đứng đầu là tổng thống Mỹ Donald Trump. Các biện pháp trừng phạt sẽ được áp dụng nếu có vi phạm.
- Khi tất cả các bên chấp nhận bản ghi nhớ này, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay sau khi hai bên rút quân về các điểm đã thỏa thuận để bắt đầu triển khai thỏa thuận.
Ukraina: Châu Âu bác bỏ kế hoạch của Nhà Trắng
Sau khi Kiev thông báo đã nhận được một « kế hoạch hòa bình » của Mỹ, các ngoại trưởng Liên Hiệp Châu Âu đã họp tại Bruxelles, Bỉ. Nhiều nước bày tỏ sự ủng hộ đối với Ukraina và cho rằng những đề xuất cùa Hoa Kỳ giống như một sự đầu hàng. Tuy nhiên, sự ủng hộ của châu Âu không nhận được sự đồng thuận.
Thông tín viên Pierre Benazet tại Bruxelles cho biết thêm thông tin :
Đa số các thành viên Liên Hiệp Châu Âu nhấn mạnh rằng Ukraina và châu Âu phải can dự vào tiến trình hòa bình mà trong đó phải bao gồm các bảo đảm an ninh. Đối với những nước này, các bảo đảm này trước tiên thể hiện qua việc ủng hộ Ukraina lâu dài. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot tuyên bố:
“Chúng ta đang tiếp tục các nỗ lực nhằm hỗ trợ Ukraina về tài chính, với một khoản cho vay khắc phục thiệt hại, giúp Ukraina tránh khỏi mọi khó khăn tài chính trong ba năm tới. Tôi mong rằng khoản tín dụng này có thể được thông qua trước cuối năm nay.”
Tuy nhiên, ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó tố cáo sự im lặng của các đồng cấp châu Âu sau vụ bê bối tham nhũng liên quan đến một nhân vật thân cận của tổng thống Ukraina. Ông tuyên bố:
“Một hệ thống tham nhũng đã được hình thành tại Ukraina ở cấp cao nhất của Nhà nước, nơi tiền thuế của người dân châu Âu đã được gửi tới. Nếu các nhà lãnh đạo ở Bruxelless có phản ứng đúng mực thì lẽ ra họ phải đình chỉ ngay lập tức việc chuyển tiền cho Ukraina và yêu cầu rà soát lại các khoản tài trợ. Chúng ta phải biết tiền nộp thuế của người dân châu Âu đã được sử dụng vào việc gì tại Ukraina.”
Hungary đã thường xuyên ngăn chặn các biện pháp chống lại Nga và đang trông cậy vào Séc cùng Slovakia để củng cố trục các quốc gia phản đối Ukraine trong Liên Âu.
(Theo RFI)
