Harvard đã đào tạo rất nhiều quan chức cộng sản Trung Quốc, đến mức họ gọi Harvard là 'Trường Đảng'

Thứ bảy, 07/06/25, 17:42 Australia/Sydney

Nguồn: Harvard Has Trained So Many Chinese Communist Officials, They Call It Their ‘Party School’ – Wall Street Journal

By Chun Han Wong, June 1, 2025

Cù Tuấn biên dịch

Hình ảnh cắt ra từ một đoạn phim quay lại trong một buổi họp báo: - Tổng thống Trump cho biết Harvard nên giới hạn số lượng sinh viên nước ngoài được tuyển sinh ở mức 15% và bảo đảm rằng những người được tuyển sinh "là những người có lòng yêu nước Mỹ". Ảnh: Andrew Harnik/Getty Images

Trường Đại Học Hành Chánh Công Kenedy - Kennedy School of Government - được các cán bộ đảng Cộng Sản Trung Quốc ưa chuộng khi tìm kiếm sự thăng tiến trong sự nghiệp

Các trường học ở Mỹ - và đặc biệt là một tổ chức uy tín - từ lâu đã cung cấp cho các quan chức Trung Quốc mới nổi một nơi để học về quản trị, một hoạt động mà chánh quyền Trump có thể chấm dứt bằng nỗ lực mới nhằm ngăn chặn những sinh viên Trung Quốc có quan hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Trong nhiều thập kỷ, ĐCSTQ đã cử hàng nghìn viên chức cấp cao và trung cấp đi đào tạo quản lý và nghiên cứu sau đại học tại các trường đại học ở Mỹ, trong đó Đại học Harvard là điểm đến được nhiều người ở Trung Quốc coi là "trường Đảng" hàng đầu bên ngoài nước này.

Trong số những cựu sinh viên của các chương trình như vậy có cựu phó chủ tịch và nhà đàm phán hàng đầu của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong các cuộc đàm phán thương mại với chánh quyền Trump đầu tiên.

Trong nỗ lực được Ngoại trưởng Marco Rubio công bố hôm thứ Tư, chánh quyền Mỹ sẽ thắt chặt tiêu chí xin thị thực từ Trung Quốc và "lấy lại thị thực của các sinh viên Trung Quốc, bao gồm cả những người có liên hệ với ĐCSTQ hoặc đang theo học trong các lĩnh vực quan trọng".

Tuyên bố không nói rõ chánh quyền Trump sẽ đánh giá mối quan hệ với ĐCSTQ như thế nào hoặc mức độ kết nối nào sẽ dẫn đến việc thu hồi thị thực. Ở Trung Quốc, tư cách đảng viên được coi là hữu ích cho việc thăng tiến sự nghiệp—trong chánh phủ và khu vực tư nhân—và thường là điều kiện tiên quyết đối với các quan chức muốn giữ chức vụ cao.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết hôm thứ Năm rằng động thái của Mỹ "đã gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của sinh viên Trung Quốc".

Các mối quan hệ bị cáo buộc với ĐCSTQ đã nổi lên như một hướng tấn công hàng đầu trong chiến dịch gây sức ép của Tổng thống Trump chống lại ĐH Harvard. Chánh quyền Trump cho biết vào ngày 22 tháng 5 rằng họ đã thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên nước ngoài của Harvard, cáo buộc trường đại học này hợp tác với ĐCSTQ, mặc dù sau đó đã cho Harvard 30 ngày để phản đối quyết định này. ĐH Harvard đã đệ đơn kiện để giữ lại số lượng sinh viên nước ngoài của mình.

Harvard đã không trả lời các câu hỏi cho bài viết này.

Một số chánh trị gia Mỹ đã nói rằng ĐCSTQ đang khai thác chuyên môn trong giới học thuật Mỹ để cuối cùng gây hại cho lợi ích của nước Mỹ. Chánh quyền Trump đã trích dẫn những lời chỉ trích này trong số những lời chỉ trích khác để ủng hộ nỗ lực thúc đẩy sự thay đổi văn hóa lớn trong các trường đại học Mỹ, nơi mà nhiều người bảo thủ coi là thành trì của hệ tư tưởng tự do và cánh tả.

Các trường đại học Mỹ đã đóng vai trò hàng đầu trong việc định hình các chương trình đào tạo ở nước ngoài của Trung Quốc dành cho các quan chức cấp trung, được Bắc Kinh bắt đầu sắp xếp trên quy mô lớn vào những năm 1990 như một cách cải thiện công tác quản trị bằng cách cho các quan chức của mình tiếp xúc với các ý tưởng và thông lệ chánh sách công của phương Tây.

Các trường đại học khác của nước Mỹ đã cung cấp chương trình đào tạo quản lý cho các quan chức Trung Quốc bao gồm Syracuse, Stanford, Đại học Maryland và Rutgers, theo các tài liệu công khai và các tiết lộ khác. Ví dụ, Trường Maxwell về Công dân và Công vụ của Syracuse đã giúp thiết lập các chương trình sau đại học về quản trị công tại các trường đại học Trung Quốc vào đầu những năm 2000.

Ngoài Mỹ, các quan chức Trung Quốc cũng đổ xô đến các trường đại học hàng đầu ở các quốc gia như Singapore, Nhật Bản và Vương quốc Anh. Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore là một trong những trường đại học phổ biến nhất, nơi đã đào tạo hàng nghìn quan chức Trung Quốc kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu thông qua các chương trình sau đại học được gọi một cách thông tục là "Lớp học của các thị trưởng".

ĐH Harvard có uy tín tuyệt đối trong giới quan chức Trung Quốc nhờ thành tích đào tạo các quan chức cấp cao, những người sau này đảm nhiệm các chức vụ cao cấp trong chánh phủ và trong một số trường hợp, gia nhập Bộ Chánh trị tinh hoa của đảng. Một số nhà quan sát gọi Harvard là "trường Đảng" trên thực tế, vì các học viện đào tạo của ĐCSTQ dành cho các quan chức triển vọng được biết đến.

Một bài bình luận năm 2014 do Shanghai Observer, một nền tảng trực tuyến do tờ báo chánh thức của đảng tại thành phố này điều hành, đăng tải cho biết: "Nếu chúng ta xếp hạng các 'trường Đảng ở nước ngoài' của ĐCSTQ, thì trường xứng đáng đứng đầu phải là Trường Đại Học Hành Chánh Công Kennedy - của Đại học Harvard tại Mỹ - John F. Kennedy School of Government hay còn gọi là Harvard Kennedy School (HKS)".

Lý Nguyên Triều, cựu ủy viên Bộ Chánh trị và Phó chủ tịch nước Trung Quốc từ năm 2013 đến năm 2018, đã tham dự chương trình đào tạo giữa sự nghiệp tại Trường Harvard Kennedy vào năm 2002. Khi đó, ông là bí thư đảng ủy của thành phố Nam Kinh, miền trung Trung Quốc, và lớp học đầu tiên của ông tại trường tập trung vào quản lý khủng hoảng, ông nhớ lại trong một bài phát biểu khi đến thăm Harvard vào năm 2009.

Khóa đào tạo này tỏ ra vô cùng giá trị khi Lý sau khi trở về Nam Kinh, phải giải quyết vụ đầu độc hàng loạt trong thành phố khiến hàng chục người tử vong. “Hơn 200 mạng người đã được cứu kịp thời, và nghi phạm đã bị bắt trong vòng 36 giờ. Chúng tôi đã được người dân địa phương và chánh quyền trung ương khen ngợi vì điều này,” Lý nói trong bài phát biểu năm 2009. “Vì vậy, khi tôi trở lại đây hôm nay, tôi muốn nói rằng: 'Cảm ơn Harvard!'”

Lưu Hạc, cựu phó thủ tướng, nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Tập Cận Bình trong các cuộc đàm phán với chánh quyền Trump đầu tiên, đã lấy bằng thạc sĩ quản trị công tại Trường Harvard Kennedy năm 1995. Ủy viên Bộ Chánh trị hiện tại và là nhà lập pháp cấp cao Lý Hồng Trung đã tham dự một chương trình ngắn hạn tại Harvard năm 1999.

Trong khi Trường Đại Học Harvard Kennedy đã tiếp nhận sinh viên Trung Quốc từ những năm 1980, Bắc Kinh bắt đầu gửi các viên chức đến đó để đào tạo giữa sự nghiệp theo cách có tổ chức hơn trong thập kỷ tiếp theo, theo các báo cáo của phương tiện truyền thông Trung Quốc. Một chương trình, được đưa ra vào năm 1998, cung cấp học bổng và các khóa đào tạo điều hành cho khoảng 20 viên chức cấp cao mỗi năm.

Vào đầu những năm 2000, Đại Học Harvard đã khai triển một chương trình khác mang tên “Các nhà lãnh đạo phát triển của Trung Quốc”, trong đó các quan chức Trung Quốc sẽ trải qua khóa đào tạo kéo dài nhiều tuần được chia đều giữa Harvard và Đại học Thanh Hoa danh tiếng của Bắc Kinh.

Theo Đại Học Harvard, chương trình được thiết kế nhằm "giúp chuẩn bị cho các quan chức cấp cao của chánh quyền trung ương và địa phương Trung Quốc giải quyết hiệu quả hơn những thách thức đang diễn ra trong các cải cách quốc gia của Trung Quốc".

Theo bản tin do Trung tâm Ash về Quản trị Dân chủ và Đổi mới của Trường Kennedy công bố, chương trình tại Harvard có các lớp học về các chủ đề bao gồm quản lý công, phát triển kinh tế và chánh sách xã hội, cũng như các chuyến thăm quan đến các tổ chức chánh phủ Mỹ.

Một số con cái của các quan chức cấp cao của ĐCSTQ cũng đã theo học đại học và sau đại học tại Harvard.

Con gái của Tập Cận Bình, Tập Minh Trạch (Xi Mingze), đã theo học tại Harvard với tư cách là sinh viên đại học vào đầu những năm 2010 dưới một cái tên giả, mặc dù các quản trị viên Harvard và một số giảng viên đã biết về danh tính của cô. Cô đã đăng ký khóa học khi cha cô còn là Phó chủ tịch Trung Quốc và tốt nghiệp sau khi ông lên nắm quyền.

Những cựu sinh viên Harvard khác có xuất thân ưu tú bao gồm Alvin Jiang, cháu trai của cựu lãnh đạo Trung Quốc Giang Trạch Dân, cũng như Bạc Qua Qua, con trai của cựu ủy viên Bộ Chánh trị, Bạc Hy Lai.

Bạc Khoáng Dật (薄旷逸) – tên thường gọi là Bạc Qua Qua (là con trai thứ hai của Bạc Hy Lai) - quatheo học tại Trường Harvard Kennedy từ năm 2010 đến năm 2012 và lấy bằng thạc sĩ về chánh sách công. Cha của ông đã bị thanh trừng vào năm 2012 và bị kết án tù chung thân vào năm sau với các tội danh hối lộ, tham ô và lạm dụng quyền lực.

Mối quan hệ của Harvard với Trung Quốc cũng giúp một số học giả hàng đầu của trường giao tiếp được với Bắc Kinh. Graham Allison, cựu hiệu trưởng Trường Kennedy Harvard, đã được gặp Tập Cận Bình và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị trong năm qua, trong cuộc gặp đó giáo sư đã nêu quan điểm của mình về quan hệ Mỹ-Trung.