Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ làm leo thang tình hình ở Ukraine. (Ảnh chụp màn hình video)
Vụ khủng bố nghiêm trọng xảy ra tại phòng hòa nhạc nằm ở ngoại ô Moscow, thủ đô Nga vào đêm thứ Sáu (22/3), các tay súng đã bắn chết thường dân trong phòng hòa nhạc và phóng hỏa phòng hòa nhạc. Cho đến nay, hơn 137 người đã thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương. Cảnh quay từ hiện trường cho thấy nhiều kẻ khủng bố mặc đồng phục ngụy trang bắn vào những người trong hội trường. Đây là vụ tấn công khủng bố tồi tệ nhất ở Nga kể từ năm 2004.
Ai là kẻ chủ mưu đằng sau vụ tấn công khủng bố vào phòng hòa nhạc ở Moscow?
Sau vụ việc, Nhà nước Hồi giáo (ISIS) đã nhận trách nhiệm về vụ nổ súng. Cơ quan An ninh Liên bang Nga hôm 23/3 thông báo với ông Putin rằng 11 nghi phạm đã bị bắt giữ, 4 người trong số đó liên quan trực tiếp đến vụ tấn công khủng bố. Nhiều người trong số những người bị bắt là công dân Tajik.
Sau vụ việc, các nước châu Âu và châu Mỹ đã bày tỏ lời chia buồn tới các nạn nhân, chẳng hạn như người phát ngôn Hoa Kỳ, Kobe Bryant, nói rằng trái tim của chúng tôi hướng về các nạn nhân, trong khi Liên minh châu Âu tuyên bố rằng họ bị sốc và phẫn nộ trước vụ tấn công. Tổng thống Pháp, Macron, cũng lên án mạnh mẽ vụ tấn công khủng bố của Nhà nước Hồi giáo.
Tuy nhiên, so với phản ứng của các nước châu Âu và Mỹ, phản ứng của Tổng thống Nga Putin đáng chú ý hơn.
Ngày hôm sau, 23/3, Ông Putin có bài phát biểu quốc gia, tuyên bố rằng một số kẻ khủng bố đã bị bắt khi đang cố gắng chạy trốn sang Ukraine và người Ukraine đã chuẩn bị một lối đi cho những kẻ này vượt qua biên giới phía bắc Ukraine. Không cần phải nói rằng bài phát biểu của Putin là một nỗ lực nhằm liên kết Ukraine với vụ tấn công khủng bố này, đồng thời cho rằng Ukraine có thể là chủ mưu đằng sau vụ tấn công khủng bố này, nhằm biện minh cho hành động gây hấn của mình đối với Ukraine và giành thêm sự ủng hộ trong nước.
Cố vấn tổng thống Ukraine, Podolak, cho biết Ukraine không liên quan gì đến vụ tấn công. Giám đốc tình báo của Bộ Quốc phòng Ukraine tuyên bố rằng vụ tấn công khủng bố ở Moscow là một hành động khiêu khích có chủ ý và có kế hoạch của cơ quan mật vụ Nga theo lệnh của Putin, với mục đích leo thang và mở rộng hơn nữa cuộc chiến với Ukraine.
Đánh giá từ tin tức hiện tại, khả năng Ukraine có thể liên quan đến vụ việc này về cơ bản là bằng không. Điểm đầu tiên là Hoa Kỳ thực sự đã biết trước một số thông tin về vụ tấn công khủng bố này, chẳng hạn như vào đầu tháng 3, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Nga đã đưa ra cảnh báo rằng Đại sứ quán Hoa Kỳ đang hết sức chú ý đến các thông tin tình báo liên quan, trong đó chỉ ra rằng rằng những kẻ cực đoan sẽ thực hiện một kế hoạch tấn công sắp xảy ra ở những nơi đông người ở Moscow, bao gồm cả các buổi hòa nhạc. Đại sứ quán khuyên công dân Hoa Kỳ tránh tụ tập đông người trong 48 giờ tới.
Điều tuyệt vời nhất ở thông báo này là nó chỉ rõ từ khóa ‘phòng hòa nhạc’. Rõ ràng là các cơ quan tình báo Mỹ đã nắm được kế hoạch tấn công khủng bố của Nhà nước Hồi giáo trước khi vụ việc xảy ra.
Theo thông tin của các phương tiện truyền thông phương Tây, Hoa Kỳ thậm chí còn liên lạc với các quan chức cấp cao của chính phủ Nga và chuyển những cảnh báo liên quan tới Nga. Chúng ta hãy xem bài báo của CNN ở Hoa Kỳ, có tiêu đề "Mỹ cảnh báo Nga rằng Nhà nước Hồi giáo quyết tâm tiến hành các cuộc tấn công". Trong đó đề cập rằng người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, Watson, nói rằng chính phủ Hoa Kỳ đã chia sẻ thông tin với chính quyền Nga theo chính sách nghĩa vụ cảnh báo dài hạn của mình. Tuy nhiên, trong bài phát biểu hôm thứ Ba tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ trích Hoa Kỳ, nói rằng những cảnh báo của Hoa Kỳ là mang tính khiêu khích và những hành động này giống như hành động tống tiền trắng trợn và nhằm mục đích đe dọa và gây bất ổn cho xã hội Nga.
Điều này làm tôi nhớ đến những gì Triệu Lập Kiên, phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đã nói: Tình báo Mỹ là một trò đùa.
Mỹ từng cảnh báo Ukraine rằng Nga sẽ phát động chiến tranh vào ngày 16/2. Ngày 18/2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuyên bố trên weibo rằng tình báo Mỹ là trò đùa. Tuy nhiên, chỉ một tuần sau, Nga đã tấn công Ukraine vào ngày 24/2, muộn hơn 8 ngày so với lời cảnh báo. Cảnh báo được Đại sứ quán Mỹ đưa ra lần này là vào ngày 7/3, muộn hơn 15 ngày so với vụ tấn công khủng bố.
Nói cách khác, người Mỹ có thông tin tình báo chính xác rằng Nhà nước Hồi giáo đang lên kế hoạch tiến hành một cuộc tấn công khủng bố ở Moscow từ rất lâu trước vụ tấn công.
Ngoài ra, IS cũng nhiều lần ra tuyên bố khẳng định mình là kẻ chủ mưu vụ việc, sau bài phát biểu của Tổng thống Nga Putin, IS thậm chí còn công bố lời khai của 4 kẻ tấn công và đoạn phim về chúng trước vụ tấn công. Điều này chứng tỏ Ukraine không liên quan gì đến vấn đề này.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ làm leo thang tình hình ở Ukraine
Tuy nhiên, dù sự thật có ra sao thì Putin chắc chắn sẽ tìm mọi cách để liên kết Ukraine với cuộc tấn công này nhằm thúc đẩy cuộc chiến của mình ở Ukraine.
Có dấu vết của sự việc này, Putin trở thành Thủ tướng Nga vào năm 1999, lúc đó ông quyết tâm trở thành người kế nhiệm Yeltsin và bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình. Dưới thời Yeltsin, các thủ tướng Nga đến rồi đi, tại sao Putin lại trở thành người được Yeltsin bổ nhiệm cuối cùng? Một lý do rất quan trọng là Chiến tranh Chechnya lần thứ hai.
Nguyên nhân gây ra Chiến tranh Chechnya lần thứ hai là vụ đánh bom hàng loạt vào các căn hộ ở Nga năm 1999. Năm 1999, tổng cộng 6 vụ đánh bom đã xảy ra ở Nga từ thủ đô Moscow đến trung tâm thành phố Ryazan trong vòng 16 ngày, khiến hàng trăm người chết và bị thương. Vào ngày 1/10 năm đó, quân đội Nga tái tiến vào Chechnya, bắt đầu Chiến tranh Chechnya lần thứ hai và nắm quyền kiểm soát hoàn toàn Chechnya.
Tuy nhiên, trong số hàng loạt vụ tấn công khủng bố chung cư này, một vụ việc xảy ra ở Ryazan đang gây nhiều tranh cãi. Cách đây hai ngày, tôi tình cờ xem một kênh lịch sử nổi tiếng của Anh có tên là Kings and Generals' về Chiến tranh Chechnya lần thứ hai. Kênh này đề cập chi tiết rằng vài ngày trước khi chiến tranh bùng nổ, Cơ quan An ninh Nga tuyên bố rằng họ đã bẻ khóa được Vụ án ở Ryazan, và đó là một vụ tấn công khủng bố nhưng trên thực tế, 3 nghi phạm bị bắt đều là thành viên của Cơ quan An ninh Nga (FSB) và thứ gọi là chất nổ thực chất là đường. Sự kiện này rất nổi tiếng, bạn có thể lên Google tìm hiểu thông tin. Sau đó, nhiều nhà báo và bên thứ ba ở Nga đã cố gắng điều tra vụ việc, một ủy ban do thành viên Duma và nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng Kovalev đứng đầu đã cố gắng điều tra vụ việc nhưng chính phủ từ chối trả lời cuộc điều tra của ủy ban này. Hai thành viên của ủy ban này là Sher Guy Yushenkov và Yury Sekochikhin lần lượt bị ám sát. Một thành viên khác bị bắt vì làm rò rỉ bí mật nhà nước và bị kết án 4 năm tù.
Điệp viên nổi tiếng người Nga, Litvinenko, đã đào thoát sang Anh vào năm 2000 và xác nhận rằng FSB đã thực hiện vụ đánh bom. Litvinenko từng là đại tá KGB của Liên Xô cũ và trung tá Cơ quan An ninh Liên bang Nga, được coi là sĩ quan tình báo cấp trung đến cao. Litvinenko bị người Nga đầu độc ở Anh năm 2006.
Hàng loạt vụ tấn công khủng bố xảy ra năm 1999 quả thực một phần do các phần tử Chechnya thực hiện, trong vài thập kỷ qua, Chechnya cũng tiếp tục sử dụng các cuộc tấn công khủng bố làm phương tiện chính để chống lại Nga. Nổi tiếng nhất là vụ con tin ở Beslan năm 2004 và vụ Nhà hát Opera Nga năm 2002. Tuy nhiên, cơ quan tình báo Nga cũng giả mạo một số sự kiện để mở đường cho các hoạt động chính trị hoặc quân sự của mình, vụ việc Ryazan xảy ra năm đó là một ví dụ rõ ràng. Ông Putin, người đến từ KGB và cơ quan tình báo Nga, rất quen thuộc với những phương pháp này.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi sau vụ khủng bố ở Moscow, Tổng thống Nga Putin đã ngay lập tức chỉ tay vào Ukraine. Thậm chí không loại trừ khả năng các cơ quan tình báo Nga sẽ bịa đặt một số bằng chứng hoặc thậm chí bịa đặt một số sự kiện trong tương lai để liên kết Ukraine với vụ tấn công khủng bố này. Điều này được thực hiện để kích động tình cảm dân tộc trong nước và củng cố tính hợp pháp của cuộc chiến của chính ông ở Ukraine.
Điều rất trùng hợp là theo tờ Kyiv Independent, vào tháng 3, Nga đã công bố kế hoạch mở rộng quân sự. Ngày 20/3, Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Shoigu, tuyên bố tại cuộc họp Bộ Quốc phòng rằng đến cuối năm 2024, Nga cũng sẽ thành lập hai quân đội tổng hợp mới, với 14 sư đoàn và 16 lữ đoàn, nâng quy mô quân đội Nga lên 1,5 triệu người.
Có lẽ, sau cuộc tấn công này, tinh thần dân tộc Nga đã lên cao và kế hoạch mở rộng quân sự có thể được hoàn thành thành công. Tất cả những gì Nga đã làm thực chất là chuẩn bị cho cuộc tấn công vào mùa hè này.
Tình hình trên chiến trường luôn thay đổi nhanh chóng, năm 2022 Nga tấn công, Ukraine phòng thủ, đến năm 2023, cuộc phản công mùa hè của Ukraine không thành công, nhiều vật tư, thiết bị bị mất, với sự hỗ trợ quân sự của Mỹ trì trệ, Ukraine dần mất thế chủ động trên chiến trường.
Một bài báo của Reuters ngày 22/3 với tiêu đề “Ukraine tuyên bố Nga đang chuẩn bị 100.000 quân, có thể là để chuẩn bị cho một cuộc tấn công mùa hè”.
Vào tháng 2 năm nay, Tổng thống Ukraine, Zelensky, tuyên bố rằng Nga đang chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công mới chống lại Ukraine vào cuối tháng 5 hoặc vào mùa hè. Tháng 3 và tháng 4 là mùa xuân ở Ukraine, khi băng tuyết tan, mặt đất trở nên lầy lội và không còn phù hợp cho các hoạt động quân sự quy mô lớn. Vì vậy, chiến trường yên tĩnh trong thời gian này. Tuy nhiên, sau khi mùa hè đến, có thể sẽ có bão máu trên chiến trường Ukraine.
Trên thực tế, so với các cuộc tấn công khủng bố, số thường dân Nga thiệt mạng trên chiến trường ở Ukraine cao hơn, Bộ Quốc phòng Mỹ ước tính Nga đã phải chịu tới 310.000 thương vong trên chiến trường, trong khi con số mà Ukraine công bố lên tới 400.000. Con số này bao gồm số người chết và bị thương. Vì vậy, nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin thực sự quan tâm đến tính mạng của người dân Nga thì việc dừng xâm lược Ukraine là lựa chọn sáng suốt nhất.
(Theo Tansuo Shifen)
(ntdvn.net; Lý Ngọc biên dịch)
