Cuộc họp các lãnh đạo Âu châu bàn về bảo đảm an ninh cho Ukraine, tổ chức tại Luân Đôn, ngày 02/03/2025. Ngồi ở vị trí trung tâm cuộc họp là thủ tướng AnhKeir Starmer (ở giữa), tổng thống Pháp Emmanuel Macron (bên trái) và tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy (bên phải). AP - Justin Tallis
ÂU CHÂU - Tại hội nghị quân sự ở Paris hôm ngày 11/03/2025, để mở rộng « liên minh tình nguyện », nay lên tới 30 nước, cam kết đóng góp bảo đảm an ninh cho Ukraine, chiến lược của Anh Quốc là hợp tác chặt chẽ với Pháp.
Thông tín viên Nguyễn Giang, của đài RFI, tại Luân Đôn giải thích :
Dự họp ở Paris hôm ngày 11/03, phái đoàn Anh muốn cùng Pháp mở rộng « liên minh tình nguyện » vì tương lai cho an ninh của Ukraine. Vai trò con thoi của Luân Đôn làm bảo đảm để Âu châu và các đồng minh không bị lỗi nhịp với diễn biến ở Ả Rập Saudi nơi hai đoàn Ukraine và Mỹ đang họp.
Bộ trưởng Ngoại giao Anh David Lammy nói với báo chí là ông đã điện đàm với hai người đồng cấp Mỹ và Ukraine. Hôm ngày 10/03, Anh cử Cố vấn An ninh Quốc gia Jonathan Powell sang Kyiv để « tư vấn » cho tổng thống Volodymyr Zelenskyy trước khi đàm phán với Mỹ.
Không chỉ thế, Anh còn có hai mục tiêu nữa.
Một là NATO ở Âu châu và những nước cùng chí hướng (ở Á châu) sẽ nhanh chóng đồng ý nước nào cam kết gửi quân, nước nào chỉ đóng góp hậu cần ở tuyến hai (trên đất Ba Lan), thậm chí ở tuyến sau, hỗ trợ bằng không quân từ xa, để Nga không dám đánh Ukrainr lần nữa.
Hai là, Anh vẫn cố giành được cam kết từ tổng thống Donald Trump bảo đảm vai trò « hậu vệ » (‘backstop’- từ chuyên môn của môn bóng chày chỉ vị trí sau điểm phát bóng) cho một thỏa thuận hòa bình tương lai. Nếu Mỹ cam kết bảo vệ NATO ở Âu châu bằng không lực và hỏa lực tầm xa (hỏa tiễn định vị chính xác), thì Âu châu có thể yên tâm đưa quân sang đất Ukraine, không nhất thiết là tới đường giới tuyến với Nga, mà có thể là để bảo vệ nhà máy điện nguyên tử, các cơ sở dân sự, sân bay, bến cảng của Ukraine.
Cuối cùng, việc Tham mưu trưởng Quân lực Hoàng gia, Đô đốc Tony Radakin, chứ không phải Bộ trưởng Quốc phòng John Healey, tới dự hội nghị Paris nhắc tới vai trò Hải quân Hoàng gia Anh (The Royal Navy) sẽ bảo vệ Ukraine ở Biển Đen (Hắc Hải).
Trên thực tế, hải quân Anh đã từng tuần tra ở vùng biển này nhưng hiện nay không thể khai triển tàu chiến vào đó vì Công ước Montreux (1936) cho phép Thổ Nhĩ Kỳ hạn chế các chiến hạm đi qua eo biển Bosphore và Dardanelles.
Tuy thế, Anh đã tặng cho Ukraine hai tàu rà mìn HMS Shoreham và HMS Grimsby, được đổi tên thành tàu Cherkasy và Chernihiv, từ hơn một năm trước. Anh vẫn đang giúp huấn luyện các đơn vị thủy quân lục chiến Ukraine.
Anh sẽ còn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong vấn đề Ukraine những ngày tới. Bộ trưởng John Healey sẽ họp ở Paris vào ngày mai (12/3) với các đối tác trong nhóm nhỏ hơn để bàn tiếp về Ukraine, trước khi thủ tướng Starmer có một cuộc họp trực tuyến nữa ở Luân Đôn vào hôm ngày 15/3.
Có thể nói Anh Quốc muốn bằng mọi giá phải giữ các kênh làm việc thông nhau giữa ba bốn bên trong vấn đề, mà có bình luận nói, nếu dấn vào, Anh sẽ phải chấp nhận « ở lại Ukraine trong nhiều năm ».
Sự gấp gáp của các cuộc họp là dấu hiệu cho thấy số phận Ukraine và đường lối ngoại giao của Anh có thể được quyết định chỉ trong một tuần với hệ quả cho nhiều năm về sau.
(Theo RFI)
