​Đảo Palawan, tây Phi Luật Tân (dải đất màu vàng góc phải bản đồ), nằm sát quần đảo Trường Sa, Biển Đông. © Wikipedia

BIỂN ĐÔNG - Hoa Kỳ mở rộng hiện diện quân sự tại Phi Luật Tân với kế hoạch nâng cấp căn cứ hải quân Oyster Bay ở Palawan, một hòn đảo chiến lược trên Biển Đông. Theo tờ South China Morning Post, hôm 05/10/2025, Manila và Washington đã ký kết một hợp đồng trị giá gần 1 triệu đô-la để phát triển các hạ tầng cơ sở mới tại căn cứ này. 

Theo Học Viện Hải quân Hoa Kỳ, dự án này sẽ hỗ trợ các tàu nhỏ và các thiết bị không người lái (USV), tăng cường khả năng duy trì hoạt động của Hải quân Phi Luật Tân trong những vùng biển tranh chấp.

Hiện nay, Palawan là nơi tập trung nhiều cơ sở của Mỹ ở Phi Luật Tân nhất. Mỹ cũng đang xây dựng một trung tâm bảo trì và triển khai các tàu nhỏ của Hải quân Phi Luật Tân tại Quezon, một thị trấn ven biển ở Palawan, cách bãi Cỏ Mây – điểm nóng tranh chấp giữa Bắc Kinh và Manila (Mã Ni Lạp) – chưa đầy 260 km (162 dặm).

Theo số liệu của chánh phủ Mỹ, từ năm 2017 đến nay, Hoa Thịnh Đốn đã chi hơn 1,5 tỷ đô-la hỗ trợ an ninh hàng hải cho khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Năm ngoái, Mỹ thông báo khoản viện trợ quân sự trị giá 500 triệu đô-la cho Manila nhằm "tăng cường hợp tác an ninh và giúp hiện đại hóa lực lượng vũ trang và lực lượng tuần duyên Phi Luật Tân."

Theo giới quan sát, Mỹ có thể đang từng bước thiết lập một mạng lưới phối hợp quân sự chặt chẽ hơn và mở rộng quyền tiếp cận hạ tầng quân sự trên khắp Phi Luật Tân. Về lý thuyết, các hoạt động này nhằm hỗ trợ Manila, nhưng chúng cũng đồng thời nhằm giữ Phi Luật Tân trong quỹ đạo chiến lược của Mỹ. Mặt khác, sự phụ thuộc của Manila vào Hoa Thịnh Đốn sẽ gây khó khăn cho việc tìm kiếm một giải pháp ngoại giao giữa Trung Quốc và Phi Luật Tân khi quan hệ giữa Bắc Kinh và Manila căng thẳng. Tuy nhiên, một số chuyên gia khác thì cho rằng mục tiêu của Hoa Thịnh Đốn là gây khó khăn cho Trung Quốc trong việc gây áp lực với Phi Luật Tân thông qua các chiến thuật vùng xám hay xử dụng lực lượng quân sự.

(Theo RFI)