Nguồn: China, Taiwan clash over history, Beijing says can't 'invade' what is already its territory

By Alessandro Diviggiano and Ben Blanchard

Dân Việt Newspaper biên dịch.

Các quân cờ trước lá cờ Trung Quốc và Đài Loan được trưng bày trong hình minh họa này được chụp vào ngày 11 tháng 4 năm 2023. REUTERS/Dado Ruvic/Ảnh minh họa/Ảnh lưu trữ Quyền cấp phép mua

Tóm tắt:

* Trung Quốc nói lịch sử và luật pháp ủng hộ các yêu sách của họ đối với Đài Loan

* Đài Loan cáo buộc Trung Quốc bóp méo lịch sử

* Kỷ niệm Thế chiến II là điểm nhạy cảm giữa Bắc Kinh và Đài Bắc

* Trung Quốc đã tăng cường các hoạt động quân sự xung quanh Đài Loan

BẮC KINH/ĐÀI BẮC, ngày 25 tháng Sáu (Reuters) - Trung Quốc và Đài Loan đã xung đột về cách giải thích lịch sử đối đầu nhau trong một cuộc chiến ngôn từ leo thang về những gì Bắc Kinh coi là hành động khiêu khích từ chánh quyền Đài Loan, và nói rằng không thể "xâm lược" những gì đã là lãnh thổ của Trung Quốc.

Trung Quốc coi Đài Loan do nhà nước dân chủ quản lý là lãnh thổ của riêng mình và đã tăng cường áp lực quân sự và chánh trị trong năm năm qua. Trung Quốc đặc biệt không ưa Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức, gọi ông Lại là "kẻ ly khai".

Hôm 22/06, Lại Thanh Đức đã có hai bài phát biểu trong loạt mười bài phát biểu về "thống nhất đất nước", nói rằng Đài Loan "hiển nhiên là một quốc gia" và Trung Quốc không có quyền pháp lý hoặc lịch sử để tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan.

Phát biểu vào thứ Tư trước các đại sứ Âu châu tại Bắc Kinh, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, Vương Nghị, cho biết ông lo ngại về việc đảng cầm quyền Đài Loan "làm mọi cách có thể để cố gắng tiến tới độc lập cho Đài Loan, điều này rất nguy hiểm".

Ông cho biết Nhật Bổn đã "đánh cắp" Đài Loan và việc trả lại Đài Loan cho Trung Quốc đã được thỏa thuận trong Tuyên bố Cairo năm 1943 và được xác nhận tại Tuyên bố Potsdam năm 1945 trước khi Nhật Bổn đầu hàng vào cuối Thế chiến II.

Đài Loan đã là thuộc địa của Nhật Bổn kể từ năm 1895.

"Vì vậy, vấn đề rất rõ ràng, Đài Loan là một phần của Trung Quốc và việc Đài Loan trở về với Trung Quốc là một trong những kết quả thắng lợi của Thế chiến II".

Căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan, bao gồm một số lần tập trận chiến tranh của Trung Quốc, đã làm dấy lên khả năng một ngày nào đó Bắc Kinh có thể thực hiện lời đe dọa chiếm Đài Loan bằng vũ lực trong một động thái có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh quy mô khu vực.

Theo Bộ Quốc phòng Đài Loa, các cuộc tập trận chiến tranh gần đây nhất của Trung Quốc diễn ra vào tháng Tư và lực lượng không quân và hải quân của nước này hoạt động quanh Đài Loan hàng ngày, đôi khi xử dụng hàng chục tiêm kích cơ.

Khi được hỏi về bình luận của Hoa Kỳ về các cuộc tập trận của Trung Quốc nhằm tăng cường chuẩn bị cho một cuộc tấn công, phát ngôn nhân Văn phòng các vấn đề Đài Loan Chu Phong Liên đã chỉnh sửa lời của phóng viên, bà nói trong một cuộc họp báo riêng tại Bắc Kinh vào thứ Tư, "Đài Loan là một phần của Trung Quốc; nên không có cuộc xâm lược nào ở đây cả".

Ông Lại Thanh Đức có quan điểm khác về tình trạng và tương lai của Đài Loan.

Trong một bài phát biểu vào cuối ngày 24/06, ông cho biết tương lai của Đài Loan chỉ có thể được quyết định bởi người dân, một cách dân chủ, chứ không phải bởi quyết định của bất kỳ đảng phái hay Tổng thống nào, và "việc độc lập của Đài Loan" ám chỉ rằng hòn đảo này không phải là một phần của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Trung Hoa Dân Quốc, được thành lập sau cuộc cách mạng năm 1911 lật đổ hoàng đế cuối cùng, đã chạy trốn đến Đài Loan vào năm 1949 sau khi thua trong cuộc nội chiến với những người cộng sản của Mao Trạch Đông, và đó vẫn là tên chánh thức của hòn đảo này.

Ông Lại nói, "Trung Hoa Dân Quốc bao nhiêu tuổi? Năm nay nó đã 113 tuổi, và năm nay sẽ tròn 114 tuổi. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa? Chỉ mới khoảng 70 tuổi, đúng không? Thật đơn giản và rõ ràng".

Để kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến thứ Hai năm nay, Trung Quốc đã mời những người lính già đã chiến đấu cho Trung Hoa Dân Quốc đến tham dự một cuộc diễu binh quân sự ở Bắc Kinh vào đầu tháng Chín.

Đài Loan không muốn họ tham dự, và hôm thứ Tư, Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Wellington Koo đã cho biết Bắc Kinh đang cố gắng bóp méo lịch sử.

Ông nói với các phóng viên tại Quốc hội nước này rằng, "Cuộc chiến kháng chiến chống Nhật là do Trung Hoa Dân Quốc lãnh đạo và giành chiến thắng, không phải Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - điều này chắc chắn là như vậy".