.jpg)
(Ảnh: nghiencuuquocte.org)
Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật buộc chủ sở hữu Trung Quốc của TikTok, ByteDance, phải bán ứng dụng này cho chủ sở hữu quốc tịch khác. Nếu không TikTok sẽ bị cấm ở Mỹ, thị trường lớn nhất của công ty. Các cơ quan quản lý lo ngại Trung Quốc đang dùng ứng dụng này để thu thập dữ liệu cá nhân của người Mỹ. Hơn nữa, vì TikTok ngày càng trở thành một nguồn tin tức, họ lo ngại nó có thể bị sử dụng như một công cụ tuyên truyền. Dự luật lưỡng đảng được thông qua với tỷ lệ 352-65, dù số phận của nó tại Thượng viện vẫn chưa chắc chắn.
Vladimir Putin cảnh báo phương Tây rằng Nga đã sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh hạt nhân “từ quan điểm kỹ thuật quân sự” và cảnh báo Mỹ không nên triển khai quân tới Ukraine. Ông nói một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine gần đây vào các cơ sở dầu mỏ của Nga là nhằm mục đích phá hoại “cuộc bầu cử” tổng thống Nga. Cuộc bỏ phiếu kéo dài ba ngày đó, bắt đầu vào thứ Sáu, chắc chắn sẽ trao cho ông Putin thêm sáu năm nắm quyền.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak có kế hoạch thay đổi luật để ngăn chặn chính phủ nước ngoài sở hữu các tờ báo Anh. Luật này sẽ đe dọa kế hoạch tiếp quản Telegraph Media Group —chủ sở hữu các tờ báo Spectator và Telegraph — của RedBird IMI, một công ty được chính phủ Abu Dhabi hậu thuẫn. Chính phủ công bố kế hoạch này trong một cuộc tranh luận tại Thượng viện.
Một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine đã gây hỏa hoạn tại nhà máy lọc dầu Ryazan gần Moscow, một trong những cơ sở chế biến dầu thô lớn nhất nước Nga. Một địa điểm ở khu vực phía nam Rostov cũng bị tấn công. Cả hai đều tạm dừng hoạt động. Ukraine đã tăng cường tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Nga trong những tháng gần đây. Hôm thứ Ba, họ đã tiến hành các cuộc tấn công nhắm vào các địa điểm năng lượng ở ít nhất bảy khu vực của Nga.
Nghị viện Âu châu đã thông qua Đạo luật AI. EU là cơ quan quản lý có ảnh hưởng đầu tiên phê chuẩn một đạo luật lớn về AI. Các quy tắc sẽ buộc các mô hình ngôn ngữ lớn nhất, bao gồm ChatGPT, phải tuân theo các quy tắc chặt chẽ hơn, chẳng hạn như yêu cầu đánh giá rủi ro và tiến hành các bước giảm thiểu rủi ro. Nó cũng sẽ cấm hầu hết việc sử dụng nhận dạng khuôn mặt theo thời gian thực.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk thông báo ông sẽ hội đàm với Emanuel Macron và Olaf Scholz – tổng thống Pháp và thủ tướng Đức – tại Berlin vào thứ Sáu. Đây sẽ là cuộc họp cấp cao đầu tiên của “Tam giác Weimar” kể từ khi ông Tusk trở lại nắm quyền năm ngoái. Căng thẳng giữa Pháp và Đức về chính sách Ukraine gần đây đang tăng cao.
Một hỏa tiễn Nhật Bản do Space One phóng đã phát nổ trong chuyến bay đầu tiên chỉ vài giây sau khi phóng. Tàu Kairos chạy bằng nhiên liệu rắn, chở vệ tinh viễn thám của chính phủ, đã cất cánh từ sân bay vũ trụ Kii ở phía tây đất nước. Space One từng hy vọng trở thành công ty tư nhân đầu tiên của Nhật Bản đưa thành công vệ tinh vào quỹ đạo.
Con số trong ngày: 40%, là phần tăng trưởng GDP của Trung Quốc được tạo ra bởi các ngành công nghiệp năng lượng sạch vào năm ngoái.
TIÊU ĐIỂM
Tình hình Foxconn trong môi trường địa chính trị biến động
Foxconn, một trong những nhà sản xuất thiết bị điện tử lớn nhất thế giới, thường được coi là thước đo hoạt động kinh tế ở Trung Quốc, nơi đặt các nhà máy lớn nhất của họ. Một số nhà phân tích cũng nhìn vào dây chuyền sản xuất của Foxconn để biết Apple, gã khổng lồ công nghệ Mỹ, đang hoạt động như thế nào. Các nhà máy của Foxconn sản xuất ra nhiều iPhone hơn bất kỳ công ty nào khác. Nhưng tập đoàn Đài Loan này, vừa kỷ niệm 50 năm thành lập, đang cố gắng thay đổi phương thức sản xuất và nơi sản xuất.
Do đó, các nhà phân tích nhìn vào kết quả quý 4 của Foxconn, được công bố vào thứ Năm, cũng sẽ cố gắng hiểu được hướng đi của công ty khi họ tìm cách chuyển sản xuất điện thoại ra khỏi Trung Quốc. Tập đoàn này đang đầu tư mạnh vào Ấn Độ và ở Mỹ với quy mô hạn chế hơn. Họ cũng đang bắt đầu tăng sản xuất xe điện. Những thay đổi đó sẽ định hình cách công ty đối phó với tình hình chính trị phức tạp trong quan hệ Đài Loan-Trung Quốc-Mỹ.
Tổng thư ký NATO mãn nhiệm
Sau mười năm tại nhiệm, tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg sẽ công bố báo cáo thường niên cuối cùng của ông vào thứ Năm. Ông về hưu khi liên minh quân sự đang ở trong tình trạng tốt. Nhưng trước mắt NATO cũng có những thách thức lớn. Vì cuộc chiến của Vladimir Putin ở Ukraine, NATO đã khôi phục lại vai trò của mình như là pháo đài bảo vệ lãnh thổ châu Âu chống lại Nga.
Tuần trước, Thụy Điển đã theo chân Phần Lan để gia nhập NATO. Cả hai nước đều mang đến khả năng quân sự tinh vi để bảo vệ biên giới của NATO ở vùng Baltic và vùng cao phía bắc. Khoảng 2/3 trong số 32 thành viên NATO đang đi đúng hướng trong năm nay để đạt hoặc vượt mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng. Và liên minh hiện đang tiến hành cuộc tập trận lớn nhất kể từ Chiến tranh Lạnh, với sự tham gia của 90.000 binh sĩ.
Nhưng việc không cung cấp đủ đạn dược cho Ukraine đã cho phép Nga giành được lợi thế trong cuộc chiến. Có lẽ đáng lo ngại nhất là khả năng Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng và đưa Mỹ ra khỏi liên minh.
Tây Ban Nha sẽ ân xá cho các nhân vật trong vụ ly khai Catalan
Vào thứ Năm, Hạ viện của Quốc hội Tây Ban Nha sẽ bỏ phiếu ân xá cho hàng trăm người liên quan đến cuộc trưng cầu dân ý bất hợp pháp vào năm 2017 về nền độc lập của xứ Catalan.
Vấn đề này đã chiếm nhiều sóng trên sân khấu chính trị Tây Ban Nha kể từ mùa hè năm ngoái. Thủ tướng Pedro Sánchez không giành được đa số phiếu trong cuộc bầu cử vào tháng 7. Để đảm bảo phiếu bầu của những người muốn ly khai Catalan trong quốc hội, ông đã đề xuất một lệnh ân xá – một ý tưởng mà trước đây ông gọi là vi hiến. Cánh hữu và nhiều người trong đảng Xã hội của ông Sánchez phẫn nộ trước hành động lật mặt này. Quốc hội đã bác bỏ phiên bản trước đó của thỏa thuận vào tháng 1. Các nhà lãnh đạo ly khai ở Catalan chưa xin lỗi về hành động của họ và cũng chưa hứa không tái phạm. Nhưng ông Sánchez có quyền kiểm soát chặt chẽ đối với đảng của mình và hiện đã giành được số phiếu mà ông cần từ các đảng khác.
Lệnh ân xá cuối cùng sẽ cho phép Carles Puigdemont – cựu chủ tịch chính quyền khu vực Catalonia, người sống lưu vong ở Bỉ từ năm 2017 – được về nước. Liệu nó có chữa lành vết thương hay không lại là một vấn đề khác.
Tình hình vận tải biển toàn cầu
Những tuần đầu tiên của năm 2024 đang tỏ ra đầy thách thức cho các công ty vận tải biển. Thuỷ triều xuống đã gây khó khăn cho các tàu chở hàng qua Kênh đào Panama. Các vụ tấn công của Houthi, lực lượng dân quân Yemen được Iran hậu thuẫn, nhằm vào tàu bè ở Biển Đỏ đã làm rung chuyển thương mại toàn cầu. IMF cho biết khối lượng vận chuyển qua kênh đào Suez – thường phục vụ khoảng 15% thương mại hàng hải – đã giảm một nửa trong tháng 1 và tháng 2 so với một năm trước. Hầu hết đã được chuyển hướng để đi vòng qua cực nam châu Phi.
Kết quả kinh doanh của DP World vào thứ Năm có thể cho thấy những gián đoạn này đang ảnh hưởng đến thương mại toàn cầu như thế nào. Công ty nhà nước của UAE vận hành các cảng ở khoảng 40 quốc gia. Hồi tháng 1, ông chủ của nó, Sultan Ahmed bin Sulayem, vẫn tỏ ra không quan tâm đến các cuộc tấn công của Houthi. “Tôi không thấy điều này sẽ diễn ra lâu dài,” ông nói. Nhưng cho đến hai tháng sau Biển Đỏ vẫn chưa có dấu hiệu trở lại bình thường. Với việc các hãng container phàn nàn về tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở châu Âu và châu Á, ông bin Sulayem sẽ tìm cách trấn an khách hàng là DP World có thể vượt qua cơn bão.
(nghiencuuquocte.org)
