​(Ảnh minh họa): Logan Paul (T) và KSI chụp ảnh quảng cáo cho một loại đồ uống tăng lực trên xe buýt mui trần, Luân Đôn, Anh Quốc, ngày 17/06/2022. AP - Scott Garfitt

Rối loạn giấc ngủ, mất khả năng tập trung và thiếu chất dinh dưỡng : đó là ba tác hại chính của các loại thức uống tăng lực (energy drink) đối với sức khỏe của người tiêu dùng nói chung. Theo báo Le Figaro, các loại đồ uống chứa hơn 50mg cafeine (mỗi lon 33cl) đang nằm trong tầm ngắm của chánh phủ Anh. Bộ Y tế nước này đang soạn thảo luật cấm bán thức uống tăng lực cho giới thiếu niên dưới 16 tuổi.

Thức uống tăng lực  (energy drink) thường chứa các chất kích thích, trong đó có cafeine, taurine, đường và các chất chiết xuất từ thảo dược. Cà phê, trà hay các loại soda có chứa cafeine không được xem là thức uống tăng lực. Ngoài ra, loại nước ngọt cola chứa khoảng 33mg cafeine mỗi lon 33cl, tức ở một mức thấp hơn nên cũng không lọt vào danh sách các thức uống có nguy cơ bị cấm.

Theo Cơ quan an toàn thực phẩm châu Âu (EFSA), lượng cafeine khoảng 400mg mỗi ngày không gây lo ngại nào cho sức khỏe của người đã ở độ tuổi trưởng thành. Dù vậy, cơ quan này cũng khuyến cáo người tiêu dùng không nên uống hơn 4 tách cà phê mối ngày (90mg/cốc) hoặc 5 lon cỡ 250 ml của các loại thức uống tăng lực (80mg/lon).

Vấn đề ở đây theo báo Le Figaro là những loại thức uống tăng lực khá phổ biến ở vương quốc Anh, đặc biệt là nơi giới trẻ vị thành niên. Trong số các hiệu nổi tiếng nhất, đi đầu vẫn là « Red Bull » hay « Monster ». Gần đây hơn nữa có hiệu « Prime Energy » với 200mg cafeine trong một lon 35cl, tức cao gấp đôi lượng cafeine của một lon bò mộng « Red Bull » và cao hơn gấp ba lần một tách cà phê đặc expresso.

Theo khảo sát do Bộ Y tế Anh thực hiện trong năm qua, khoảng một phần ba thiếu niên ở độ tuổi 13-16 và một phần tư trẻ em dưới 12 tuổi tiêu thụ ít nhất một loại đồ uống tăng lực mỗi tuần. Trong số những « tác hại » của loại energy drink đối với sức khỏe của các em, thường có chứng mất ngủ, tâm lý dễ bồn chồn lo lắng, giảm khả năng tập trung dẫn đến kết quả học tập kém.

Một lon energy drink bằng 3 tách cà phê và 20 muỗng đường 

Người lớn có thể tự kiểm soát các loại đồ uống, trong khi giới thiếu niên vẫn chưa ý thức rõ ràng về các vấn đề sức khỏe. Tình trạng này đặc biệt gây lo ngại nơi các giáo viên vì trong một số trường hợp, lượng cafeine chứa trong một lon energy drink tương đương với ba tách cà phê đặc espresso và 20 mỗng cà phê đường. Chất taurine cũng làm tăng độ nhảy cảm với cafeine. Khi ta dùng cùng lúc hai chất này với nhau, tác dụng của cafeine như thể được tăng gấp bội. 

Theo lời của các giáo viên, một số học sinh sau khi uống energy drink không còn ngồi yên và hay dễ bị mất tập trung trong giờ học. Một số khác mệt mỏi do bị mất ngủ nên dễ nổi cáu khi vào lớp. Trước tình trạng này, cứ trên 10 giáo viên là có đến 7 người tỏ ra lo ngại về việc lạm dụng các loại energy drink. Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo các hộ gia đình nên hạn chế tối đa vì loại đồ uống tăng lực thoạt nhìn có vẻ vô hại, nhưng thực ra lại thiếu chất dinh dưỡng, chưa kể đến hàm lượng đường rất cao, nên dễ gây ra chứng béo phì. Theo Bộ trưởng Y tế Wes Streeting, chánh phủ Anh đã hứa sẽ thông qua luật và cuộc nghiên cứu về tác động của các loại energy drink đến sức khỏe của giới học sinh, đã thúc đẩy Bộ Y tế hành động sớm hơn dự kiến. 

Theo dự kiến, lệnh cấm bán energy drink cho thiếu niên dưới 16 tuổi sẽ được áp dụng đầu năm 2026 và có hiệu lực tại tất cả các điểm bán hàng, kể cả tiệm ăn, quán cà phê, máy bán hàng tự động. các cửa hàng trên mạng hay siêu thị trực tuyến. Chánh phủ Anh muốn cấm bán các loại nước tăng lực chứa hơn 50mg cafeine mỗi lon 33cl (tức 150mg mỗi lít), xem đó là một vấn đề y tế công cộng, có liên quan đến sức khỏe cộng đồng. 

Một cuộc tham khảo ý kiến bắt đầu từ hôm 03/09 và sẽ kéo dài trong vòng ba tháng về cách thực hiện lệnh cấm. Cuộc tham khảo này nhằm mục đích thu thập ý kiến từ giới chuyên gia y tế, các hiệu trưởng trường học, các công ty phân phối, các chủ cửa hàng bán lẻ… để áp dụng lệnh cấm sao cho thật hiệu quả. Ngoài ra, các vùng lãnh thổ khác trong Liên hiệp Anh như Bắc Ai Len, Scotland và xứ Wales cũng đang xem xét một dự luật tương tự. 

(Theo RFI)