Cầu Sinamale nối sân bay và thành phố Male ở Maldives. (Ảnh Getty Images)

Trung Quốc rất dễ khuyếch trương ảnh hưởng của mình thông qua việc tạo áp lực đối với các quốc gia nhỏ. Các quốc gia như Iceland, Quần đảo Faroe, Quần đảo Solomon, Guinea và Maldives rất dễ bị ảnh hưởng bởi những nỗ lực bành trướng quyền lực của Bắc Kinh thông qua chiêu bài hợp tác và trao đổi kinh tế. Để đáp lại, Hoa Kỳ cần phải nỗ lực hết mình để hỗ trợ các nước này sao cho họ có thể chống lại sự bành trướng của Trung Quốc.

Thế giới đã chứng kiến ​​những nỗ lực không ngừng của Trung Quốc nhằm khuyếch đại ảnh hưởng và sự kiểm soát của mình thông qua chính sách ngoại giao cưỡng bức ở Biển Đông, Biển Hoa Đông, chống lại Ấn Độ và Đài Loan, cùng các quốc gia khác. Đương nhiên, Bắc Kinh cũng không dễ dàng bỏ qua các quốc gia nhỏ thông qua những chiêu bài quen thuộc: đầu tư kinh tế và phát triển cơ sở hạ tầng.

Nằm trong trong kế hoạch mở rộng mọi phương vị của Bắc Kinh, các quốc gia nhỏ đặc biệt chú ý trong việc cho phép Trung Quốc mở rộng phạm vi ảnh hưởng thông qua các phương tiện kinh tế và ngoại giao. Sớm muộn gì các quốc gia này cũng dần mất quyền tự chủ và rơi vào tầm kiểm soát chính trị của Bắc Kinh. Trong khi công cụ để giành quyền kiểm soát thường thông qua Mặt trận Thống nhất hoặc các phương tiện kinh tế. Những hứa hẹn về các khoản lợi khổng lồ cho các chính trị gia và đầu tư để hỗ trợ sự phát triển của đất nước, Trung Quốc tìm kiếm quyền kiểm soát các quốc gia này vì lý do ý thức hệ và chiến lược.

Về mặt ý thức hệ, Bắc Kinh thể hiện sức ảnh hưởng lớn của mình trong giới chính trị quốc tế khi ngày càng nhiều quốc gia lọt vào tầm ngắm của nó. Và bằng chứng cho thấy, trật tự chính trị quốc tế trong tương lai sẽ nằm trong tay Trung Quốc — đây là một hình thức hiện đại của Mao Trạch Đông “Gió Đông đang thịnh hơn Gió tây."

Về mặt chiến lược, Bắc Kinh cung cấp các cơ sở thu thập thông tin tình báo và có thể xâm nhập vào các căn cứ quân sự, như Trung Quốc hiện có ở Djibouti và có thể sớm tạo ra ở Guinea.

Một ví dụ điển hình về chiến lược giành quyền kiểm soát của Bắc Kinh ở các quốc gia nhỏ là mua đất và mua một trong những ngân hàng lớn của Iceland. Rất may, chính phủ Iceland đã ngăn chặn kịp thời việc tiếp quản ngân hàng này. Trong một động thái tích cực khác, Hoa Kỳ một lần nữa chú ý đến giá trị của cơ sở Keflavik mà Lực lượng Bảo vệ Bờ biển sử dụng để hỗ trợ Iceland trong việc bảo tồn ngư nghiệp và tìm kiếm, cứu nạn cho người dân.

Nhưng mối đe dọa đối với Iceland vẫn chưa hết - du lịch từ Trung Quốc đã tăng đáng kể trong những năm qua. Khi khả năng kìm kẹp của đại dịch dần yếu đi thì nguồn đầu tư của Trung Quốc vào ngành du lịch của Iceland sẽ gây tổn thương không nhỏ cho sự ổn định của hòn đảo này. Đây chính là một con đường kiểm soát tiềm năng khác.

Greenland cũng dễ bị áp lực từ chính quyền Trung Quốc. Trong khi Greenland dưới quyền cai trị của Đan Mạch, những lo ngại về việc khai thác mỏ của Trung Quốc đã tạo ra một khoản đầu tư và sự hiện diện không được hoan nghênh ở đó. Lý tưởng nhất là Hoa Kỳ sẽ không bao giờ cho phép Trung Quốc thực hiện những bước xâm nhập này. Tuy nhiên, Washington đã muộn màng công nhận rằng không gian cận Bắc Cực là một lãnh thổ chiến lược. Hợp tác với các đồng minh trong khu vực có thể kìm hãm sự phá hoại của Bắc Kinh. Đây cũng là một mô hình để bù đắp sự hiện diện của Trung Quốc ở các địa điểm khác.

Các hành động của Lithuania là kiểu lý tưởng mà các quốc gia nhỏ có thể làm để chống lại Bắc Kinh. Vilnius đã tự loại mình khỏi hiệp hội “17 + 1” của Trung Quốc dành cho các quốc gia Trung và Đông Âu, và chào đón Đài Loan bằng cách cho phép Đài Bắc mở văn phòng đại diện dưới tên riêng của đất nước, thay vì ở thủ đô Đài Bắc như thông thường để tránh Sự trả đũa của Bắc Kinh.

Lithuania đã phải trả một cái giá khá đắt trước các lệnh trừng phạt của Bắc Kinh và sự phản đối trực tiếp nhằm vào Vilnius. Mặc dù Lithuania phải gánh chịu những chi phí này, nhưng không hề nhận được sự hỗ trợ nào từ Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Tính theo bình quân đầu người thì Lithuania đã làm rất nhiều việc để chống lại chế độ Trung Quốc hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Vilnius nên nâng cao lập trường của mình bởi các đồng minh Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng đang đoàn kết ủng hộ họ — các nước Baltic đối mặt với Cộng sản Goliath nhưng không hành động một mình. Hoa Kỳ và NATO nên hỗ trợ ngoại giao ngay lập tức cho Lithuania, khuyến khích tất cả các thành viên của “17 + 1” rời bỏ nó, vì không có lý do gì khiến bất kỳ quốc gia nào, đặc biệt là các thành viên NATO, phải ở trong một tổ chức hợp tác với Trung Quốc cộng sản.

Sau khi thoát khỏi sự chuyên chế của hệ thống cộng sản Liên Xô, họ nên ngừng ủng hộ chế độ chuyên chế cộng sản dưới chiêu bài của Bắc Kinh. Hơn nữa, EU và các nước NATO nên áp đặt các biện pháp trừng phạt trả đũa đối với Trung Quốc. Cuối cùng, EU và NATO nên phát triển một chiến lược để chuyển hướng thương mại từ Trung Quốc sang các nước khác để giảm nhập khẩu và xuất khẩu sang Trung Quốc, từ đó giảm sự phụ thuộc vào Bắc Kinh.

Việc Hoa Kỳ phản ứng chậm chạp trong việc ủng hộ Lithuania là một dấu hiệu cho thấy, các quốc gia nhỏ bị coi thường và cần phải được sửa chữa. Washington cần phải nhận ra rằng sự lơ là tạo cơ hội cho Bắc Kinh mà nó sẽ tận dụng trong cuộc cạnh tranh toàn cầu với Hoa Kỳ. Các quốc gia đó cung cấp căn cứ cho Trung Quốc, điều này sẽ trở nên quan trọng hơn đối với quân đội Trung Quốc. Do đó, đối với Hoa Kỳ thì cạnh tranh an ninh Trung-Mỹ ngày càng gia tăng.

Nhạy cảm trước sự xâm nhập của Trung Quốc vào các quốc gia nhỏ cũng cho phép Hoa Kỳ lường trước những nguy hiểm. Ví dụ, phong trào giành độc lập của Scotland là một mối quan tâm trong cuộc chiến chống lại sự mở rộng ảnh hưởng của chế độ Trung Quốc. Scotland là vùng đất có khoảng 5,5 triệu người, giàu có nhờ dầu mỏ, đá phiến dầu và khí đốt tự nhiên. Nếu muốn giành được độc lập, vị trí chiến lược của Trung Quốc sẽ mời gọi một nỗ lực của nước này để gây ảnh hưởng trước tiên và sau đó là tiến hành kiểm soát lãnh thổ quan trọng của mình. Do đó, nền độc lập của Scotland có một thành phần chiến lược tác động đến lợi ích của Hoa Kỳ.

Catalonia lại là một ví dụ khác. Nếu giành quyền độc lập từ Madrid, cần phải hết sức chú ý trước những nỗ lực không thể tránh khỏi của Bắc Kinh nhằm kéo Barcelona vào quỹ đạo của mình.

Trong cuộc cạnh tranh với Bắc Kinh, mỗi khu vực cũng như mỗi quốc gia đều có ý nghĩa. Nếu được lựa chọn, các bang nhỏ sẽ chọn Hoa Kỳ vì đây là một liên minh và đối tác thương mại tốt hơn. Ngược lại, Bắc Kinh được định rõ bởi sự bóc lột con người và môi trường. Tuy nhiên, nếu các nước nhỏ không còn sự lựa chọn nào khác thì họ sẽ mặc nhiên rơi vào tầm kiểm soát của Trung Quốc. Do đó, họ cần sự hỗ trợ của Hoa Kỳ để đảm bảo sự ổn định kinh tế và an ninh của mình. Hoa Kỳ yêu cầu cảnh giác cao độ liên quan đến chiến lược thâm nhập của Trung Quốc và các công cụ mà nước này sử dụng để giành quyền kiểm soát các quốc gia nhỏ — điều lớn nhất là Hoa Kỳ đã bỏ qua. Do đó, cần có sự quan tâm đúng mức từ Washington và các đồng minh trong khu vực.

Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến ​​của tác giả Bradley A. Thayer và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.

Tác giả Bradley A. Thayer là thành viên sáng lập của Ủy ban về mối nguy hiểm hiện tại của Trung Quốc và là đồng tác giả của cuốn "Cách Trung Quốc nhìn thế giới: Chủ nghĩa trung tâm và cán cân quyền lực trong chính trị quốc tế."

(ntdvn.com - Theo The Epoch Times)