Những chiếc xe hơi điện BYD đang chờ được đưa lên tàu được xếp chồng lên nhau tại bến container quốc tế tại Cảng Tô Châu, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, vào ngày 11/9/2023. (Ảnh: -/AFP qua Getty Images)
QUỐC TẾ - Bắc Kinh rất có thể sẽ trả đũa một cách nghiêm khắc, và tình hình có thể leo thang trở thành một cuộc chiến tranh thương mại lớn giữa EU và Trung Quốc.
Hôm thứ Tư, ngày 12 tháng Sáu, Liên minh Âu Châu đã công bố mức thuế tăng cường lên tới 38,1% đối với xe điện (EV) nhập cảng từ Trung Quốc bắt đầu từ tháng tới, nhằm đáp trả những gì mà khối này gọi là việc trợ cấp không công bằng của chính quyền Trung Quốc.
Các mức thuế mới thay đổi khác nhau tùy theo thương hiệu. Brussels sẽ áp mức thuế 17,4% đối với công ty sản xuất xe hơi BYD, 20% đối với Geely và 38,1% đối với SAIC, là một công ty sản xuất xe hơi nhà nước, khối này cho biết trong một thông cáo báo chí.
Các biện pháp này cũng sẽ ảnh hưởng đến các công ty phương Tây sản xuất EV tại Trung Quốc, chẳng hạn như Tesla, vốn là một công ty có một nhà máy khổng lồ ở Thượng Hải. Khối này cho biết công ty sản xuất xe hơi khổng lồ của Hoa Kỳ "có thể nhận được mức thuế được tính toán riêng".
Ủy ban Âu Châu, nhánh hành pháp của EU, đã chính thức khởi xướng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện được nhập cảng từ Trung Quốc vào tháng 10/2023.
Sau 8 tháng điều tra, khối này đã tạm thời kết luận rằng xe điện của Trung Quốc được hưởng lợi từ "trợ cấp không công bằng", gây ra "mối đe dọa gây tổn hại kinh tế cho các công ty sản xuất xe điện chạy bằng pin của EU", Phó chủ tịch Ủy ban Âu Châu, ông Margaritis Schinas, phát biểu với các phóng viên tại cuộc họp báo hôm thứ 4.
Brussels sẽ chuyển kế hoạch sơ bộ của mình cho chính quyền Trung Quốc và tất cả các bên liên quan. Theo tuyên bố, nếu các cuộc thảo luận với Bắc Kinh không đưa ra được một giải pháp hiệu quả, các mức thuế tạm thời sẽ được áp dụng vào ngày 4/7.
Chính quyền Trung Quốc đã xác định xe hơi điện là một trong những ngành công nghiệp ưu tiên của mình cách đây một thập kỷ. Trong các cuộc họp cấp cao vào tháng 3, các nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng họ vẫn tiếp tục tập trung vào xe điện, phân loại chúng là một thành phần quan trọng của "lực lượng sản xuất mới". Trong bối cảnh nền kinh tế đang chững lại và nhu cầu trong nước giảm sút, sự ủng hộ ngày càng tăng của nhà nước Trung Quốc đối với lĩnh vực năng lượng xanh - chẳng hạn như xe điện, pin và tấm pin mặt trời - đã làm gia tăng căng thẳng với các đối tác thương mại của Trung Quốc.
Quyết định của Brussels được đưa ra chưa đầy một tháng sau khi Hoa Kỳ áp thuế 100% đối với xe điện được nhập cảng từ Trung Quốc, tăng gấp 4 lần so với mức thuế 25% trước đó.
Phản ứng của các bên
Chính quyền Trung Quốc cho biết họ "quan ngại sâu sắc" và "không hài lòng một cách mạnh mẽ" với việc tăng thuế của EU.
Trong một tuyên bố trực tuyến trên trang web của mình, bộ thương mại của Trung Quốc cáo buộc phán quyết của EU là thiếu "cơ sở thực tế và pháp lý". Phát ngôn viên của bộ này cho biết Trung Quốc sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến và "thực hiện mọi biện pháp cần thiết" để "kiên quyết" bảo vệ quyền và lợi ích của mình.
Các quốc gia thành viên EU có các phản ứng đa dạng về mức thuế này.
Bộ trưởng Kỹ thuật số và Giao thông Đức Volker Wissing cho biết mức thuế của Ủy ban Âu Châu đang ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và sản phẩm của các quốc gia này. "Xe phải trở nên rẻ hơn thông qua nhiều sự cạnh tranh hơn, các thị trường mở và điều kiện vị trí tốt hơn đáng kể ở EU, chứ không phải thông qua chiến tranh thương mại và cô lập thị trường", ông Wissing cho biết trong một tuyên bố trên nền tảng truyền thông xã hội X.
Bộ trưởng Công nghiệp Ý Adolfo Urso hoan nghênh kế hoạch thuế quan sơ bộ của Brussels và cho biết họ hoan nghênh thông báo này.
Tuy nhiên, các nhóm ngành công nghiệp đã lên tiếng phản đối các biện pháp mới.
"Là một quốc gia xuất cảng, chúng ta không cần phải gia tăng rào cản thương mại", ông Sten Ola Kallenius, CEO của Mercedes-Benz, cho biết trong một tuyên bố. "Chúng ta nên nỗ lực dỡ bỏ các rào cản thương mại theo tinh thần của Tổ chức Thương mại Thế giới".
Bà Sigrid de Vries, giám đốc Hiệp hội các hãng sản xuất xe hơi Âu Châu, một nhóm công nghiệp đại diện cho các hãng sản xuất xe hơi lớn tại EU, tuyên bố: "Điều mà ngành xe hơi của Âu Châu cần hơn hết thảy để có thể cạnh tranh trên toàn cầu là một chiến lược công nghiệp mạnh mẽ cho việc vận chuyển chạy điện".
Có xảy ra chiến tranh thương mại lớn giữa EU và Trung Quốc?
Gần 1 trong 5 chiếc xe điện được bán ở Âu Châu được sản xuất tại Trung Quốc vào năm 2023, theo một phân tích được công bố vào tháng 5 của nhóm vận động năng lượng sạch Vận chuyển và Môi trường (Transport & Environment - T&E). Hơn một nửa là xe điện được sản xuất tại Trung Quốc bởi các công ty phương Tây như Tesla và BMW. Tuy nhiên, nó cho thấy sự tăng trưởng đáng kể của các thương hiệu nội địa Trung Quốc, chiếm 7,9% doanh số bán hàng tại Âu Châu vào năm 2023, tăng từ 0,4% vào năm 2019.
Các công ty sản xuất xe hơi của Âu Châu có thể mất 7 tỷ EUR (euro) (7,51 tỷ USD) lợi nhuận ròng hàng năm vào năm 2030 nếu các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc của họ tiếp tục tăng thị phần tại Âu Châu, các cố vấn kinh tế tại Nhóm Allianz (Allianz Group) cho biết trong một báo cáo năm 2023.
Các chuyên viên nghiên cứu từ Nhóm Rhodium (Rhodium Group) đã cảnh báo trong một báo cáo vào tháng 4 rằng ngay cả khi thuế quan tăng từ 15 đến 30%, các công ty sản xuất xe hơi Trung Quốc vẫn có thể duy trì "biên lợi nhuận dễ chịu" khi xuất cảng xe của họ sang thị trường Âu Châu, nhờ "lợi thế chi phí đáng kể mà họ được hưởng". Để chống lại điều này, Rhodium, một công ty nghiên cứu có trụ sở tại New York, cho biết việc áp thuế từ 40 đến 50% là cần thiết.
Tuy nhiên, bất kỳ mức tăng thuế nào của EU, bất kể quy mô, đều "không thể tránh khỏi làm trầm trọng thêm những thách thức mà nền kinh tế đang gặp khó khăn của Trung Quốc phải đối mặt", ông Tôn Quốc Tường (Sun Kuo-hsiang), một chuyên gia về kinh tế chính trị quốc tế tại Đại học Nam Hoa của Đài Loan, nói với The Epoch Times vào thứ 3 (11/6).
Đó là bởi vì nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đặc biệt là lĩnh vực xuất cảng, phụ thuộc vào xe điện, tấm pin quang điện và các công nghệ xanh khác để thúc đẩy tăng trưởng, ông Tôn cho biết.
Hy vọng duy nhất cho các công ty sản xuất xe hơi Trung Quốc trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt trong nước là tăng thị phần xe điện ở nước ngoài và việc tăng thuế quan của EU có thể khiến một số công ty phá sản, theo bà Vương Tú Văn (Wang Shiow-wen), một chuyên gia nghiên cứu về chiến tranh thương mại Mỹ-Trung và an ninh chuỗi cung ứng tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia ở Đài Bắc.
Bà Vương nói với tờ The Epoch Times vào hôm thứ 3 rằng, "Bắc Kinh sẽ không ngồi yên và quan sát. Rất có khả năng Bắc Kinh sẽ áp dụng các biện pháp trả đũa nghiêm khắc", đồng thời cảnh báo rằng nó có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh thương mại được phát triển đầy đủ giữa EU và Trung Quốc. Chính quyền Trung Quốc đã công bố các cuộc điều tra chống bán phá giá của riêng mình đối với rượu mạnh nhập cảng từ EU, đây dường như là phản ứng trước việc Brussels rà soát chặt chẽ các loại xe điện sản xuất tại Trung Quốc.
Bà Vương cho biết, hành động trả đũa kinh tế của Bắc Kinh có thể sẽ "chỉ diễn ra trong thời gian ngắn", đồng thời nói thêm rằng nhu cầu tiếp cận các công nghệ của Âu Châu của chính quyền này, trong số những lý do khác, sẽ thúc đẩy họ tiếp tục nhập cảng từ Âu Châu và khôi phục quan hệ song phương.
"Tuy nhiên, EU sẽ tiếp tục thúc đẩy chiến lược 'giảm rủi ro' của mình. Đây là vấn đề liên quan đến an ninh kinh tế".
Ngoài xe hơi điện, Brussels đã tiến hành nhiều cuộc điều tra đối với các sản phẩm nhập cảng từ Trung Quốc trong những tháng gần đây, bao gồm nhiều loại hàng hóa khác nhau như nhiên liệu sinh học, thiết bị y tế và tấm pin mặt trời.
(Theo The Epoch Times)
(ntdvn.net; Bảo Nguyên biên dịch)
