Tổng thống Joe Biden được Thủ tướng Anh, Rishi Sunak, và Đại sứ Hoa Kỳ tại Anh Quốc Jane Hartley, chào đón tại Belfast. Ảnh: AP / Patrick Semansky

ÂU CHÂU - Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã đến Bắc Ái Nhỉ Lan trong một chuyến thăm ngắn ngủi, nhằm đánh dấu kỷ niệm 25 năm Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh. Thỏa thuận hòa bình năm 1998 đạt được với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, phần lớn đã chấm dứt 30 năm đổ máu.

Chuyến viếng thăm đầu tiên của một vị Tổng thống Mỹ tới Bắc Ái Nhĩ Lan sau gần 10 năm đã bắt đầu.

Ông Joe Biden đã bay đến Belfast hồi sáng thứ tư, để bắt đầu chuyến đi của ông tới Bắc Ái Nhĩ Lan và quốc gia Ái Nhĩ Lan, nhằm đánh dấu 25 năm kể từ khi ký kết Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh.

Được biết Thỏa thuận được sự trung gian và hỗ trợ của Hoa Kỳ, đã khiến các nhóm bán quân sự trung thành với người Ái Nhĩ Lan và người Anh hạ vũ khí.

Hiệp ước phần lớn đã chấm dứt bạo lực được gọi là ‘khó khăn’ đã giết chết hàng ngàn người trong suốt nhiều thập niên.

Trước khi lên chiếc phi cơ đặc biệt ‘Không lực Một’, Tổng thống đã vạch ra mục đích chuyến đi của mình.

Tổng thống Joe Biden nói “Hãy bảo đảm rằng ‘Hiệp định Ái Nhĩ Lan’ và ‘Thỏa ước Mùa đông’ vẫn được giữ nguyên nhằm gìn giữ hòa bình và đó là điều chính yếu".

"Có vẻ như chúng ta sẽ tiếp tục thắng lợi và gặp nhiều may mắn”.

Được biết chuyến viếng thăm của ông Biden diễn ra vào thời điểm tế nhị, với việc Đảng Liên minh Dân chủ thân Anh tiếp tục tẩy chay chính phủ phân quyền chia sẻ quyền lực, vốn là một phần quan trọng của thỏa thuận hòa bình năm 1998.

Tuy nhiên, những cư dân Belfast này đang chào đón chuyến viếng thăm của ông ấy.

Một cư dân sống ở Belfast nói “Tôi nghĩ đó là một cách khá hay, để nhận ra những gì người dân Bắc Ái Nhĩ Lan đã trải qua, với tất cả khó khăn và mọi thứ".

"Tôi nghĩ đó là một cách cũng hay, để nhận ra lịch sử đằng sau nó và đó là một cách hay để thể hiện sự ủng hộ”.

Một cư dân khác nói “Tôi nghĩ việc các nhân vật chính trị lớn tham gia vào hòa bình, là điều khá quan trọng".

"Tôi nghĩ việc ông Biden đến viếng thăm là thực sự quan trọng, đặc biệt là bây giờ khi mọi thứ đang có một chút va chạm vào lúc này”.

Theo chương trình Tổng thống sẽ dành hơn nửa ngày, ở khu vực do Anh điều hành.

Ông sẽ gặp Thủ tướng Vương quốc Anh Rishi Sunak và có bài phát biểu tại một trường đại học.

Trong khi đó bà Katy Hayward, giáo sư xã hội học chính trị tại Đại học Queen ở Belfast hy vọng, ông Biden sẽ ủng hộ một thỏa thuận gần đây, được Liên minh châu Âu và Anh đồng ý nhằm nới lỏng các rào cản thương mại thời hậu Brexit ở Bắc Ái Nhĩ Lan.

Giáo sư Katy Hayward nói “Tôi nghĩ rằng ông ấy sẽ khen ngợi Thủ tướng về điều đó, nhưng cũng thúc giục Thủ Tướng và các đảng địa phương, quay trở lại chia sẻ quyền lực và làm cho các thể chế dân chủ hoạt động hiệu quả ở đây, hầu mang lại tiềm năng kinh tế Bắc Ái Nhĩ Lan vốn tồn tại từ ở vị trí bây giờ, sẽ được thực hiện”.

Ông Biden, người vô cùng tự hào về di sản Ái Nhĩ Lan của mình, sau đó sẽ tới nước Cộng Hoà Ái Nhĩ Lan trong gần 3 ngày.

Tổng thống sẽ phát biểu trước quốc hội ở Dublin và thăm quê hương của ông, bao gồm cả thị trấn Carlingford.

Nhiều người trong cộng đồng nhỏ ven biển, đang mong đợi chuyến viếng thăm của ông Biden.

Một cư dân nói “Vâng thật tốt, khi có một tiếng vang tốt chung quanh nơi này và đó là một điều gì đó khác biệt".

"Tất cả bọn trẻ đều được nghỉ để có thể theo dõi mọi hoạt động, điều đó thật tuyệt và tốt cho bọn chúng”.

Theo Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh, cả một thế hệ đã lớn lên mà không phải lo sợ đổ máu thường xuyên.

Thế nhưng vẫn còn bạo lực lẻ tẻ của các nhóm nhỏ, phản đối tiến trình hòa bình.

Chỉ vài giờ trước khi Tổng thống đến, cảnh sát đã thu hồi 4 quả bom ống bị nghi ngờ, từ một nghĩa trang ở thành phố Londonderry, cách nơi ông ở 110 km.

Phụ tá Cảnh sát trưởng của Sở Cảnh sát Bắc Ái Nhĩ Lan là ông Chris Todd cho biết, chuyến viếng thăm của Tổng Thống Biden đòi hỏi phải có một chiến dịch an ninh quan trọng.

Ông Chris Todd nói “Chúng tôi đã lên kế hoạch cho việc này trong nhiều tuần qua và chuẩn bị cho tất cả các tình huống bất ngờ khác nhau".

"Phong cách và giọng điệu mà chúng tôi sẽ cung cấp chung quanh hoạt động trị an này, sẽ vẫn là một cách thức an dân tập trung vào cộng đồng”.

Được biết Cơ quan tình báo Anh là MI5, đã gia tăng mức độ đe dọa ở Bắc Ái Nhĩ Lan, từ khủng bố trong nước lên ‘nghiêm trọng’, vào ngày 28 tháng 3 của tháng trước.

Điều này có nghĩa là, một cuộc tấn công được coi là có khả năng khá cao để diễn ra.