Các đặc sứ khí hậu của Trung Quốc và Hoa Kỳ gặp nhau, có thể đồng ý về giảm phát thải không?

Thứ tư, 19/07/23, 12:14 Australia/Sydney

Đặc sứ của Trung Quốc, Xie Zhenhua (Giải Chấn Hoa). Nguồn: AAP / SEDAT SUNA/EPA

QUỐC TẾ - Đặc sứ Mỹ về khí hậu đã gặp người đồng cấp Trung Quốc, để giúp thúc đẩy hợp tác về giảm khí thải. Hoa Kỳ và Trung Quốc là hai quốc gia gây ô nhiễm carbon lớn nhất, trong khi quan hệ ngoại giao lạnh giá gần đây giữa hai nước khiến việc giải quyết khủng hoảng khí hậu trở thành một thách thức. Các cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh đợt nắng nóng kỷ lục ở bán cầu bắc, với 1/4 công dân Hoa Kỳ hiện đang phải đối mặt với cảnh báo nhiệt độ hết sức nóng bức.

Đặc sứ Hoa Kỳ về Khí hậu nói với người đồng cấp Trung Quốc rằng, điều bắt buộc là hai nước phải làm việc cùng nhau để giảm lượng khí thải carbon.

Ông John Kerry đã gặp Xie Zhenhua (hay Giải Chấn Hoa), tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc.

Việc này xảy ra sau nhiều năm gián đoạn ngoại giao và là một nỗ lực, nhằm thúc đẩy hợp tác giữa hai nước gây ô nhiễm carbon lớn nhất thế giới, về vấn đề chính là phát thải khí mêtan.

Được biết khí mêtan, phát ra trong quá trình sản xuất và vận chuyển than, khí đốt tự nhiên và dầu, là một loại khí nhà kính chịu trách nhiệm cho khoảng 30% sự nóng lên toàn cầu.

Trước chuyến đi, ông Kerry nói ông muốn thấy tiến bộ trong kế hoạch hành động về khí mêtan từ Trung Quốc.

Ông John Kerry nói "Khí mêtan đặc biệt quan trọng đối với sự hợp tác của chúng ta, Trung Quốc đã đồng ý có một kế hoạch hành động về khí mêtan từ các cuộc đàm phán trước đây của chúng tôi ở Glasgow và một lần nữa ở Sharm el-Sheikh".

"Chúng tôi hy vọng rằng, đó là điều chúng tôi có thể đạt được tiến bộ, cũng như có thể đạt được tiến bộ trong tiến trình chuyển đổi khỏi than đá".

"Than đá là nhiên liệu bẩn nhất trên thế giới và khí thải không được thu giữ từ than đá, là nguyên nhân tồi tệ nhất của sự nóng lên của đại dương và những trận mưa xối xả mà chúng ta thấy bây giờ xảy ra, do độ ẩm tăng lên do sự nóng lên của đại dương”.

Các khoa học gia cho biết, biến đổi khí hậu đã khiến các hiện tượng thời tiết trên khắp thế giới, trở nên cực độ và thường xuyên hơn.

Hôm Chủ nhật 16/7, Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ đã đưa ra cảnh báo nắng nóng khắc nghiệt cho hơn 80 triệu người, với những trận mưa lớn và lũ lụt ảnh hưởng đến phần lớn đất nước.

Ít nhất 4 người đã bị nước cuốn trôi và thiệt mạng, do một trận lũ quét hôm thứ Bảy, tại tiểu bang Pennsylvania của Hoa Kỳ.

Một người dân địa phương cho biết thời tiết khắc nghiệt trong khu vực, đã trở nên phổ biến hơn.

Một người dân địa phương nói "Đột nhiên, bạn biết đấy, bầu trời mở ra".

"Và tôi nghĩ rằng, rất nhiều người đã quen với thời tiết điên rồ những ngày này, khi những cơn bão sắp đổ bộ".

"Sau đó nó tốt đẹp rồi mọi thứ và mọi người đi về công việc kinh doanh của họ, nhưng chỉ khoảng 5 đến 7 phút trong đó, khi bầu trời lại mở ra".

"Vì vậy, tôi không nghĩ mọi người đã chuẩn bị cho việc mưa trút nước xuống cùng một lúc”.

Được biết chuyến công du Trung Quốc của Đặc sứ John Kerry diễn ra, sau chuyến thăm của Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và một chuyến đi khác vào tháng trước của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken.

Các chuyến viếng thăm là một phần trong nỗ lực khôi phục mối quan hệ, vốn đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập niên, do tranh chấp về thương mại, công nghệ và an ninh khu vực.

Trung Quốc hiện là nước phát thải carbon lớn nhất thế giới, với dữ liệu từ Climate Watch cho thấy, hơn 12 tỷ tấn carbon thải ra vào năm 2020, so với nước số hai thế giới là Hoa Kỳ, đã thải ra hơn 5 tỷ tấn trong cùng thời kỳ.

Trong khi đó Viện Tài nguyên Thế giới báo cáo rằng với Ấn Độ, là ba nước phát thải khí nhà kính hàng đầu này tạo ra 42,6% tổng lượng khí thải toàn cầu, trong khi 100 quốc gia dưới cùng chỉ chiếm 2,9%.

Theo Thỏa thuận Paris năm 2015, Trung Quốc cam kết bảo đảm lượng khí thải carbon đạt đỉnh vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2060, trái ngược với thời hạn năm 2050 của Mỹ.

Tiến sĩ Jorrit Gosens là một nhà nghiên cứu cao cấp tại Trường Chính sách Công Crawford tại Đại học Quốc gia Úc ANU, với công việc của ông tập trung vào tiến trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu và chính sách năng lượng của Trung Quốc.

Ông nói, trong khi Trung Quốc là nhà xây dựng chính của cơ sở hạ tầng năng lượng sạch, nước này cũng tăng sản lượng carbon trong nỗ lực thúc đẩy nền kinh tế của họ, trước đỉnh điểm năm 2030.

Ông Jorrit Gosens nói "Quan điểm hoài nghi về điều đó là họ vẫn có thể nói là, ‘Hãy tăng lượng khí thải ồ ạt cho đến thời điểm đó’.

"Và chỉ sau đó, chúng ta mới thực sự bắt đầu nghiêm túc về biến đổi khí hậu".

"Vì vậy, đúng là họ đang xây dựng gần một nửa số công trình năng lượng mặt trời và gió toàn cầu trên thế giới, nhưng họ vẫn đang xây dựng công suất than và việc sử dụng than vẫn đang gia tăng, đặc biệt là trong hai năm qua".

"Về căn bản, các biện pháp kích thích kinh tế đã được triển khai để đối phó với những tác động của tác động kinh tế của cuộc khủng hoảng COVID, đã làm tăng lượng khí thải ở Trung Quốc một lần nữa, điều đó rất đáng lo ngại”.

Được biết các phân tích gần đây từ David Stern và Khalid Ahmed của ANU cho thấy, lượng khí thải ở Trung Quốc đã tăng 10%, từ 4 tháng đầu năm 2019 đến năm 2023.

Một đợt tăng phát thải hậu COVID cũng đã được nhìn thấy ở những nơi khác, với lượng khí thải toàn cầu tăng 4,8% vào năm 2021, sau khi giảm 6% vào năm 2020.

Trong chuyến viếng thăm của mình, Đặc sứ Hoa Kỳ John Kerry hoan nghênh Trung Quốc về các sáng kiến năng lượng tái tạo của họ, nhưng nói rằng tiến bộ này đã bị cắt giảm bởi việc tiếp tục sử dụng than đá.

Được biết Chính phủ của ông Tập Cận Bìnhm đã chống lại áp lực nhanh chóng loại bỏ các nhà máy than, lập luận rằng Trung Quốc vẫn là một quốc gia đang phát triển và không nên tuân theo các tiêu chuẩn khí hậu, giống như các nền kinh tế lớn của phương Tây.

Ông Kerry nói với ông Xie rằng, ‘điều bắt buộc là Trung Quốc và Hoa Kỳ phải đạt được tiến bộ thực sự’, trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu trong 4 tháng, trước các cuộc đàm phán khí hậu toàn cầu COP-28 tại Dubai.

Tiến sĩ Gosens nói rằng, mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, đã làm cho việc hợp tác giải quyết các mục tiêu "Điều đáng lo ngại là việc thiếu sự hợp tác rộng rãi hơn cũng có tác động đến việc giảm lượng khí thải khí hậu, đây cũng là một nỗ lực hợp tác rất toàn cầu".

Ông nói "Vì vậy điều rất quan trọng ngay bây giờ, là có một nỗ lực để kết nối lại với Trung Quốc về những vấn đề đó một cách cụ thể".

"Nếu có sự khác biệt chính trị thì ít nhất chúng ta hãy tiếp tục làm việc cùng nhau về vấn đề khí hậu, sẽ vẫn là một mục tiêu khá quan trọng đối với tất cả chúng ta”.

Được biết các cuộc họp về khí hậu trong tuần này sẽ tiếp tục cho đến ngày 19/07, với trọng tâm liên tục là giảm khí mêtan và các khí thải không phải là thán khí.