Hình ảnh hai người đang giặt quần áo ở một trung tâm vận chuyển và hậu cầu ở biên giới Belarus và Ba Lan. Nguồn: AAP
Liên Âu (EU) cáo buộc chính phủ của Tổng thống Belarus Lukashenko dàn dựng làn sóng di cư ở sườn phía đông đất nước bằng cách mở cửa cho người di cư, chủ yếu từ Trung Đông, và đưa họ tới biên giới Ba Lan để gây bất ổn nhằm trả đũa các lệnh trừng phạt của Liên Âu. Belarus bác bỏ cáo buộc này.
Nhà lãnh đạo độc tài của Belarus, Alexander Lukashenko, nói rằng ông không muốn một cuộc đối đầu với Ba Lan có thể dẫn đến chiến tranh trong bối cảnh cuộc khủng hoảng di cư đang diễn ra.
Liên Âu tuyên bố Tổng thống Lukashenko đã tạo ra một cuộc khủng hoảng giả tạo bằng cách khuyến khích những người di cư - muốn đến Đức hoặc Tây Âu - tụ tập ở biên giới với Ba Lan.
Sau khi một triệu người tị nạn đến EU chỉ trong năm 2015, EU bắt đầu có chính sách để ngăn chặn bất kỳ nhóm mới nào với đông người xin tị nạn.
Các di dân chờ đợi ở biên giới đang bị mắc kẹt trong một khu rừng lầy lội và ngày càng trở nên lạnh hơn, chìm trong nhiệt độ âm vào ban đêm.
Tiến sĩ Arsalan Azzaddin, giám đốc y tế của bệnh viện quận Bielsk Podlaski ở Ba Lan - và là người gốc Kurd - đã lên sóng truyền hình dành cho người Kurd để cảnh báo người dân ở quê nhà không nên cố gắng tham gia cuộc hành trình vào châu Âu bất hợp pháp.
“Tôi nhìn thấy những người đó và tình trạng của họ về tinh thần và thể chất. Tôi không thể chịu đựng được nữa và tôi đã gọi cho đài truyền hình của người Kurd, và nói rằng có tình huống như vậy và tôi muốn nói về nó. Họ cho tôi vào bản tin chính và tôi đã gửi một thông điệp tới thủ tướng và tổng thống: 'hãy cứu những người đó'. Người Kurd không đáng bị như vậy.”
Tổng thống Lukashenko phủ nhận việc tạo ra cuộc khủng hoảng.
“Chúng tôi không muốn có một cuộc đối đầu. Chúng tôi không cần nó. Bởi vì chúng tôi hiểu rằng nếu chúng tôi lạm dụng nó, một cuộc chiến tranh sẽ khó tránh khỏi, và nó sẽ là một thảm họa. Chúng tôi hiểu rất rõ điều này. Chúng tôi không muốn bất kỳ sự leo thang nào, nhưng chúng tôi sẽ cố gắng hết khả năng để bảo vệ những người không may mắn đó.”
Ông nói thêm rằng Belarus đang tổ chức một chuyến bay trở về cho một số di dân nếu họ tập hợp lại với nhau, mặc dù ông thừa nhận rằng họ không muốn trở về.
Thủ tướng Áo Alexander Schallenberg phát biểu tại một hội nghị quốc tế về Belarus cho biết:
“Liên Âu không được nhượng bộ việc tống tiền từ Lukashenko. Chúng ta phải đáp trả một cách thống nhất và rất rõ ràng đối với cuộc tấn công do nhà nước bảo trợ này nhằm vào Liên Âu. Chúng tôi sẽ tiếp tục sát cánh với những người bạn của chúng tôi ở Ba Lan, Lithuania và Latvia – sẽ có phản ứng kịp thời và rõ ràng nếu cần. Đó là lý do tại sao tôi hoan nghênh việc các bộ trưởng ngoại giao của Liên Âu quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với những người chịu trách nhiệm về việc lạm dụng di cư này.”
Trong khi đó, lãnh đạo phe đối lập lưu vong của Belarus, Sviatlana Tsikhanouskaya nói rằng các cuộc đàm phán với chính phủ Belrus là vô nghĩa.
“Chỉ có đối thoại với người dân Belarus mới là cách giải quyết cuộc khủng hoảng này. Và khi tôi nói đối thoại, không có nghĩa là đối thoại giữa phương Tây và chế độ Belarus. Thật vô ích khi thảo luận bất cứ điều gì với Lukashenko. Ông ta chỉ đơn giản là không thể tin cậy được. Kinh nghiệm cho thấy, chỉ áp lực mới có tác dụng.”
Peter Stano, phát ngôn viên chính của EU về Chính sách Đối ngoại và An ninh, cho biết họ hy vọng sẽ tổ chức các cuộc đàm phán kỹ thuật với các cơ quan UN và các đối tác Belarus để giải quyết vấn đề hồi hương của các di dân mắc kẹt ở biên giới với Ba Lan.
“Thông thường, chúng tôi không bình luận về những gì ông Lukashenko nói bởi vì phần lớn điều này không liên quan gì đến thực tế. Nhưng trong vài ngày qua, chúng tôi đã nói rất rõ ràng những gì chúng tôi sẽ làm khi được Liên Âu trợ giúp để giải quyết các cuộc khủng hoảng giả tạo này.”
Tổng thống Lukashenko đã thúc giục Đức tiếp nhận khoảng 2.000 di dân và chỉ trích các quan chức EU từ chối đàm phán chấm dứt bế tắc.
Nhưng phát ngôn nhân của Thủ tướng Đức Angela Merkel nói rằng đó không phải là một giải pháp có thể chấp nhận được đối với Đức hoặc Liên Âu.