Ngày 8 tháng Năm năm 1945 - Mọi người nhảy múa trên đường phố London trong lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng Châu Âu - Victory of Europe Day. Nguồn: Getty/Picture Post

 

 

 

Âu Châu đang chuẩn bị kỷ niệm 80 năm ngày chiến thắng, ngày đánh dấu sự đầu hàng của chế độ phát-xít Đức và kết thúc Thế chiến thứ hai tại lục địa này. Nhưng trong khi Âu Châu tưởng nhớ sự kết thúc của một cuộc chiến, thì ở phía Đông lục địa, một cuộc chiến khác vẫn đang diễn ra.

 

Sau sáu năm chiến tranh, cuộc chiến đã kết thúc.

 

Sự đầu hàng vô điều kiện của Đức Quốc xã đồng nghĩa với chiến thắng cho phe Đồng minh.

 

Và hòa bình trên toàn Âu Châu.

 

Thủ tướng Anh thời đó, Winston Churchill, tuyên bố:

 

"Các hành động thù địch sẽ chính thức kết thúc vào một phút sau nửa đêm nay, Thứ Ba ngày 8 tháng Năm. Chúng ta có thể cho phép bản thân một khoảng thời gian ngắn để ăn mừng. Hôm nay là Ngày Chiến thắng tại Âu Châu, và ngày mai cũng sẽ là Ngày Chiến thắng tại Âu Châu."

 

John Goldsmith vẫn còn nhớ rõ thời khắc đó. Lúc đó mới 14 tuổi, ông đang chơi bóng đá trên đường phố khi nghe tin tức.

 

"Năm đứa chúng tôi đang chơi, tôi làm thủ môn, thì đột nhiên một cậu bé chạy ra từ tiệm này, đến một đoạn và hét lên 'Chiến tranh kết thúc rồi!', có nghĩa là chiến tranh ở Âu Châu đã kết thúc."

 

 

Ngày VE (Victory of Europe Day), được tổ chức để kỷ niệm ngày chính thức kết thúc Thế chiến II ở Âu Châu. Ảnh: Hulton Archive

 

 

 

 

Khi chuông nhà thờ vang lên khắp London, những buổi tiệc tự phát diễn ra khắp nơi.

 

John Goldsmith nói rằng những năm tháng sống trong luật lệ và giới hạn thời chiến đã kết thúc một cách đầy hân hoan.

 

 

Thật là một sự tương phản. Đột nhiên có được tự do. Chúng tôi quậy phá, làm đủ thứ mà trước đây bị coi là không đúng mực.Nhân chứng lịch sử John Goldsmith

 

"Ví dụ như trong những bức ảnh nổi tiếng ở Piccadilly hay những nơi tương tự, xe buýt thì người đứng trên nóc, mọi người như phát điên, không hẳn vì rượu hay gì đó, mà là vì được giải tỏa."

 

Pat Owtram từng phục vụ trong Lực lượng Hải quân Hoàng gia Nữ giới, chuyên dịch các thông điệp vô tuyến của tàu chiến Đức.

 

Cũng như nhiều người khác, bà đã ăn mừng chiến thắng… nhưng với bà, chiến tranh vẫn chưa kết thúc.

 

"Tất nhiên, Ngày chiến thắng thật tuyệt vời, nhưng cha chúng tôi lúc đó là tù nhân ở Viễn Đông, nên cả gia đình tôi chỉ thật sự mong chờ Ngày VJ -Chiến thắng tại Nhật Bản, vì khi đó chúng tôi hy vọng sẽ gặp lại cha."

 

80 năm sau… chiến tranh lại một lần nữa diễn ra ở Âu Châu.

 

Lần này là cuộc xâm lược Ukraine của Nga.

 

Người Nga tổ chức Ngày Chiến thắng vào ngày 9 tháng 5, với các buổi diễn tập cho cuộc duyệt binh lớn tại Moscow đang diễn ra.

 

Lực lượng Trung Quốc nằm trong số ít các quốc gia khác tham gia sự kiện năm nay.

 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cảnh báo các lãnh đạo nước ngoài rằng nếu họ đến Nga, chính phủ Nga phải chịu trách nhiệm về sự an toàn của họ.

 

"Putin rất muốn phô trương xe tăng của mình trong cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng, nhưng ông ta không nên nghĩ về điều đó, mà nên nghĩ về việc chấm dứt thực sự cuộc chiến của ông ta.

 

Ba điều cần thiết: thêm các biện pháp trừng phạt với Nga, tiếp tục hỗ trợ Ukraine, và tăng cường hợp tác quốc phòng trên toàn Âu Châu. Nga phải hiểu rằng người Âu Châu sẽ hoàn toàn sẵn sàng bảo vệ chính mình."

 

Tổng thống Vladimir Putin đã đề xuất lệnh ngừng bắn trong ba ngày nhân dịp lễ, nhưng Ukraine đã bác bỏ và gọi đó là “màn kịch”, đồng thời yêu cầu một lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng.

 

Vì vậy, giao tranh sẽ tiếp tục… trong khi phần còn lại của Âu Châu chuẩn bị tưởng niệm việc chấm dứt chiến tranh vào năm 1945.