Lực lượng cứu hộ tại hiện trường vụ tấn công bằng hỏa tiễn của Iran nhắm vào Israel, ở Rishon LeZion, ngày 14/06/2025. REUTERS - Ronen Zvulun

TRUNG ĐÔNG - Để trả đũa loạt vụ không kích của Israel vào Iran đêm 12 rạng sáng 13/06/2025 khiến 78 người thiệt mạng, trong đó có 4 quan chức chiến lược cấp cao của Teheran, và hơn 320 người bị thương, quân đội Iran tối hôm 13/06/2025 đã phóng hơn 150 hỏa tiễn đạn đạo sang Israel, đặc biệt nhắm đến các căn cứ và hạ tầng quân sự của đối phương, khiến ít nhất 3 người chết và nhiều người bị thương.

Theo tường trình của đặc phái viên RFI Sami Boukhelifa tại Tel Aviv, khu vực có trụ sở bộ Quốc Phòng Israel đã bị nhắm trúng, nhưng không nói rõ tòa nhà trụ sở bộ Quốc Phòng thiệt hại thế nào. Còn theo trang tin The times of Israel, cuộc họp báo trong hôm 13/06/2025 của phát ngôn viên của IDF, lực lượng phòng vệ của Israel, tướng Effie Defrin, đã bị rút ngắn do bộ tổng tham mưu quân đội được đặt trong tình trạng báo động cao.

Mặc dù Israel tích cực sử dụng các hệ thống lá chắn hỏa tiễn tân tiến, bao gồm Vòm Sắt Iron Dome, David’s Sling, Arrow, Patriot và THAAD, nhưng một số hỏa tiễn của Iran vẫn có thể bắn trúng mục tiêu, cho dù quân đội Israel khẳng định đã bắn chặn được phần lớn hỏa tiễn của đối phương. Iran thông báo đã phóng gần 200 hỏa tiễn sang Israel.

Vòng xoáy xung đột tiếp diễn. Trong đêm qua rạng sáng nay 14/06, Israel lại tiếp tục dùng hỏa tiễn oanh tạc nhiều thành phố của Iran, trong đó có thủ đô Teheran và thành phố Ispahan.

Từ Teheran, thông tín viên Siavosh Ghazi tóm lược tình hình:

« Các máy bay của Israel đã oanh tạc sân bay quốc gia Mehrabad nằm ở phía nam thủ đô Teheran. Một đám cháy lớn đã bùng phát ở khu vực sân bay, cũng là nơi đặt máy bay chiến đấu của Iran. Nhiều khu phố khác của Teheran cũng bị nhắm tới, nhưng người ta vẫn chưa biết Israel muốn nhắm cụ thể vào những mục tiêu nào.

Theo các phương tiện truyền thông, thành phố Ispahan, nơi có các cơ sở nguyên tử và quân sự của Iran, cũng lại bị tấn công vào rạng sáng nay. Tương tự là thành phố Karaj, nằm ở phía tây Teheran.

Quân đội Israel đã thực hiện hàng loạt vụ tấn công vào Teheran, Karaj và Qom, nhất là nhắm vào địa điểm làm giàu uranium Fordoo, cũng như ở Ispahan, nơi có nhiều địa điểm nguyên tử và quân sự của Iran.

Các cuộc tấn công mới diễn ra vào lúc một lãnh đạo của Iran tuyên bố Teheran sẽ đáp trả Israel cứng rắn hơn.

Theo các phương tiện truyền thông Iran, hàng trăm hỏa tiễn đã được phóng sang Israel trong 3 loạt oanh kích trong đêm qua, trong khi nhà lãnh đạo tối cao của Iran tối qua trong một thông điệp phát trên truyền hình Nhà nước, tuyên bố rằng các lực lượng võ trang Iran sẽ trả đũa Israel và giáng những đòn nặng nề vào Nhà nước Do Thái.

Hai nước Iran và Israel hiện đang bước vào một cuộc chiến tranh công khai, có thể còn tiếp diễn trong những ngày tới đây ».

Theo tin mới nhất của AFP, Tel Aviv chiều hôm nay cho biết quân đội Israel hiện đang tiến hành các cuộc tấn công mới nhắm vào nhiều địa điểm của Iran. Quân đội Israel loan báo có « quyền tự do hoạt động trên không », ý nói làm chủ vùng trời từ miền tây Iran cho đến tận Teheran.

Thủ tướng Israel khẳng định mục tiêu « lật đổ chế độ độc tài » Iran, nhiều người Iran vui mừng

Cuộc tấn công của Israel nhắm vào nhiều chỉ huy, căn cứ quân sự, cơ sở nguyên tử Iran không chỉ nhằm buộc chế độ Teheran phải chấm dứt chương trình võ khí nguyên tử và hỏa tiễn đạn đạo. Đêm hôm 13/06, trong phát biểu bằng tiếng Anh, được truyền tải trên mạng xã hội, thủ tướng Israel Benjamin Natanyahou khẳng định đứng về phía người dân Iran trong mục tiêu lật đổ « chế độ độc tài tàn bạo đã đàn áp người Iran từ 46 năm nay ». Thủ tướng Israel nhấn mạnh: « Tôi tin rằng ngày giải phóng của các vị đang đến gần ».

Về phản ứng của người dân Iran với các cuộc tấn công của Israel, trên làn sóng RFI sáng hôm nay 14/06/2025, chuyên gia chánh trị học, Firouzeh Nahavandi, chuyên gia về Iran, Đại học Tự Do Bruxelles, Bỉ, nhận định:

« Người dân Iran khá chia rẽ về việc này. Đây cũng là lý do vì sao thủ tướng Israel Netanyahu thường xuyên đưa ra những lời kêu gọi người dân Iran trong bối cảnh có nhiều có nhiều nguy cơ phản ứng dân tộc chủ nghĩa khiến ít nhất một bộ phận dân chúng đoàn kết ủng hộ chế độ. Nhưng đồng thời, nhiều người Iran vui mừng về những can thiệp của Israel, vì điều đó có thể dẫn đến sự sụp đổ của chế độ.

Nhìn chung, chế độ Iran có thể đang gặp nguy hiểm, nhưng câu hỏi mà mọi người có thể đặt ra là, ngay cả khi chế độ này gặp nguy hiểm hoặc thậm chí nếu chế độ này sụp đổ, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Tôi không nói điều này để ủng hộ chế độ, nhưng đây luôn là một dấu hỏi. Trong mọi trường hợp, chế độ Iran hiện nay đã hoàn toàn mất tính chính đáng.

Tôi cũng tin rằng chế độ Iran, ngay khi cảm thấy bị rơi vào tình thế nguy ngập, sẽ tăng cường đàn áp nội bộ. Cụ thể là trong hiện tại sẽ cố gắng tìm ra ‘‘những kẻ phản bội’’ đã giúp Israel. Và để kiểm soát xã hội, Teheran sẽ theo hướng đàn áp hơn nữa. »

Nga lên án cuộc tấn công của Israel nhưng khẳng định sẵn sàng làm « trung gian » xuống thang

Hôm 13/06, tổng thống Nga Vladimir Putin đã có hai cuộc điện đàm riêng rẽ với tổng thống Iran, Massoud Pezeshkian, và thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu. Chính quyền Nga ra một thông báo cho biết tổng thống Putin đã lên án hành động « leo thang nguy hiểm » của Israel, « vi phạm Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế ». Nhưng mặt khác, ông Putin cho biết sẵn sàng « đóng vai trò trung gian để tránh một leo thang căng thẳng mới ».

Từ Moscow, thông tín viên Anissa el Jabri cho biết chính quyền Nga lên án mạnh mẽ Israel, nhưng cố gắng duy trì quan hệ với thủ tướng Netanyahu:

« Bất chấp cuộc chiến ở Ukraine và sự xích lại gần nhau giữa Moscow và Teheran, bất chấp lập trường chỉ trích cuộc chiến của Israel ở Gaza, Nga vẫn đang cố gắng duy trì quan hệ với Israel. Tuyên bố của bộ Ngoại Giao Nga không nhắc đến tên thủ thướng Benjamin Netanyahu, nhưng tỏ ra rất cứng rắn và, ngay trong câu thứ ba của thông cáo này, khẳng định rõ: ‘‘Các cuộc tấn công vô lý nhằm vào một quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc có chủ quyền, các công dân của quốc gia này, những thành phố yên bình đang ngủ yên, cùng các cơ sở hạ tầng nguyên tử là hoàn toàn không thể chấp nhận được". Đối với Moscow, ‘‘các lãnh đạo Israel phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về mọi hậu quả của hành động khiêu khích này’’.

 Như thường lệ trong một cuộc khủng hoảng, Moscow cũng nắm lấy cơ hội để đổ lỗi cho Tây phương, nhưng không nói rõ cụ thể là ai. Thông cáo của bộ Ngoại Giao Nga cáo buộc ‘‘các quốc gia Tây phương đã một lần nữa áp đặt một nghị quyết trừng phạt để thỏa mãn nỗi ám ảnh chính trị của họ".  Nhưng trong mọi trường hợp, trong bối cảnh quan hệ giữa Moscow với Washington đang tan băng, không có chuyện chính quyền Nga nhắm vào nước Mỹ của Donald Trump, mà ngược lại ».

Trump khẳng định cần « đối thoại », nhưng cảnh báo Iran « những đòn tấn công tàn khốc hơn »

Hôm 13/06, tổng thống Mỹ Donald Trump đã điện đàm với thủ tướng Israel, sau các cuộc tấn công chưa từng có của Israel nhắm vào Iran, theo một nguồn tin gần gũi với Tòa Bạch Cung. Sáng hôm 13/06, trên mạng xã hội cá nhân Truth Social, tổng thống Mỹ hối thúc Iran « sớm ký kết một thỏa thuận (về chương trình nguyên tử) trước khi quá muộn ». Ông Trump đe dọa « những đón tấn công tiếp theo sẽ tàn khốc hơn nữa ».

Tại Hội Đồng Bảo An, Teheran tố cáo Mỹ đồng lõa với Israel trong vụ oanh kích Iran

Sau khi Israel không kích Iran, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã triệu tập một cuộc họp khẩn vào tối hôm 13/06/2025 tại New York. Iran tố cáo Mỹ đồng lõa với Israel, điều mà đại diện của Mỹ tại Hội Đồng Bảo An bác bỏ. Washington khẳng định muốn tiếp tục đàm phán với Iran về chương trình nguyên tử của Teheran. Tel Aviv lý giải các cuộc không kích vào Iran là hành động tự vệ.

Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten cho biết thêm:

« Đối với đại sứ Iran tại Liên Hiệp Quốc, không còn nghi ngờ gì nữa, Hoa Kỳ đã biết rằng những cuộc tấn công này của Israel sẽ diễn ra, tức là Mỹ và Israel là « đồng lõa », theo như ông nhấn mạnh trước Hội Đồng Bảo An.

Vài phút trước đó, đại diện của Hoa Kỳ đã cảnh báo về sự trả đũa và khẳng định rằng Washington sẽ tiếp tục tìm kiếm một giải pháp ngoại giao ... Mục tiêu của Washington là bảo đảm rằng Iran không bao giờ có thể sở hữu võ khí nguyên tử hoặc có thể cấu thành một mối đe dọa đến sự ổn định ở Trung Đông.

Nhà nước Do Thái lên án sự thiếu quyết đoán của Hội Đồng Bảo An cho dù Teheran lặp lại những vi phạm về việc làm giàu uranium và Israel cho rằng sự kiên nhẫn của họ đã đến giới hạn. Thứ Năm 12/06 là hạn chót 60 ngày mà chánh quyền Donald Trump đưa ra cho Iran để xem xét lại chương trình nguyên tử. Đây cũng là một yếu tố củng cố sự nhất trí giữa Israel và đồng minh Hoa Kỳ.

Những thành viên còn lại của Hội Đồng Bảo An kêu gọi các bên kiềm chế, nhưng rõ ràng là các phe phái cũng đã bộc lộ, với một bên là Nga, Trung Quốc, Algérie và Pakistan trước hết lên án vụ tấn công Iran, và bên kia là các nước Tây phương cùng các đồng minh lên án sự chậm trễ của Teheran trong việc tuân thủ thỏa thuận quản lý việc làm giàu uranium của Iran, đồng thời công nhận quyền của Tel Aviv trong việc bảo đảm an ninh của Israel ».

Cũng vào hôm 13/06, sau khi Teheran oanh kích trả đũa Israel, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres kêu gọi Iran và Israel hạ nhiệt căng thẳng và chấm dứt các hành động thù địch. Trên mạng X, ông Guterres nhấn mạnh: « Leo thang xung đột như vậy là quá nhiều rồi, đã đến lúc phải dừng lại. Hòa bình và ngoại giao phải thắng thế ».

Riêng về Pháp, tổng thống Emmanuel Macron khẳng định nếu cần thì Paris sẽ tham gia hỗ trợ Tel Aviv phòng thủ nếu Iran tấn công Israel.

Pháp hoãn hội nghị về thành lập Nhà nước Palestine tại Liên Hiệp Quốc do căng thẳng Iran - Israel

Theo AFP, tối hôm 13/06, tổng thống Pháp thông báo hoãn lại một hội nghị để thúc đẩy trở lại giải pháp hai Nhà nước, Israel và Palestine, đã được lên kế hoạch tổ chức vào tuần tới tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York.

Theo tổng thống Pháp, hội nghị sẽ phải được tổ chức « trong thời gian sớm nhất », và quyết định sẽ được đưa ra ngay trong những ngày tới. Về lý do hoãn hội nghị, ông Macron cho biết là xung đột giữa Iran và Israel đặt ra « nhiều vấn đề liên quan đến khâu tổ chức và an ninh » khiến nhiều lãnh đạo Ả Rập, cũng như lãnh đạo cơ quan quyền lực Palestine, không thể có mặt tại New York.

(Theo RF)