Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đến sân bay Joint Base Andrews, Maryland, Hoa Kỳ, ngày 06/02/2025. AP - Kevin Wolf
Á CHÂU, THÁI BÌNH DƯƠNG - An ninh, hợp tác phát triển trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn, thương mại là những chủ đề chính trong cuộc họp đầu tiên giữa thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Tòa Bạch Cung, Washington DC, hôm ngày 07/02/2025. Tokyo muốn tránh để bị chính quyền mới ở Washington dùng đòn thương mại bắt bí, bất chấp các mối quan hệ song phương chặt chẽ về an ninh và quân sự.
Khi lên đường đến Washington, thủ tướng Nhật Shigeru Ishiba, được AFP trích dẫn, nhấn mạnh đến kịch bản « đôi bên cùng nhau phát triển khu vực Ấn Độ- Thái Bình Dương và thế giới vì mục tiêu hòa bình ». Cách nay hai tuần, thủ tướng Ishiba khẳng định, sự hiện diện của Mỹ trong khu vực này là « điều cần thiết để bảo vệ sự ổn định ».
Lãnh đạo chính phủ Nhật Bản công du Hoa Kỳ trong bối cảnh tân chính quyền Trump không ngần ngại dùng thuế hải quan để gây sức ép với tất cả các đối tác thương mại của Mỹ, kể cả với các đồng minh thân thiết nhất như Canada hay Mexico và sắp tới đây là cả Liên Hiệp Âu Châu.
Vấn đề đặt ra là thâm hụt mậu dịch của Mỹ với Nhật Bản trong năm 2023 phá kỷ lục, lên tới 72 tỷ đô-la. Dù vậy Nhật Bản hiện là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất vào Mỹ. Ngay cả trong dự án Stargate 500 tỷ đô-la vừa được Tòa Bạch Cung thông báo, quỹ đầu tư của Nhật SoftBank cũng là « một đối tác hàng đầu ». Theo báo tài chính Nikkei Asia, tại thủ đô Washington lần này, lãnh đạo hai nước sẽ thảo luận về các dự án cùng phát triển trí thông minh/trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn.
Một lá chủ bài khác thủ tướng Shigeru Ishiba trong các cuộc đối thoại với tổng thống Donald Trump là Nhật Bản cam kết mua thêm dầu và khí đốt của Hoa Kỳ.
Trong hồ sơ an ninh, Tokyo cần được Washington trấn an trước những tham vọng về địa chính trị của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông, eo biển Đài Loan và Biển Đông. AFP ghi nhận « khác với người tiền nhiệm Joe Biden, cho đến nay, tổng thống Donald Trump chưa có tuyên bố mạnh mẽ » để trấn an các đồng minh của Hoa Kỳ ở Ấn Độ -Thái Bình Dương. Ở nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã đòi Nhật Bản đóng góp nhiều hơn để đổi lấy sự hiện diện của 54.000 lính Mỹ đang đồn trú tại đảo Okinawa.
Theo nguồn tin thông thạo được Nikkei Asia trích dẫn, sau cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước, tổng thống Trump và thủ tướng Ishiba sẽ ra thông cáo chung, định hướng cho các chương trình hợp tác song phương nhằm tăng cường « an ninh kinh tế, an ninh quốc gia và quan hệ với Trung Quốc ». Washington và Tokyo cũng sẽ nhấn mạnh đến tầm mức quan trọng các thỏa thuận hợp tác đa phương với các đối tác trong vùng, như trong khuôn khổ nhóm Bộ Tứ (Mỹ, Nhật, Úc và Ấn Độ) hay trong quan hệ Mỹ-Nhật–Hàn, vì « một vùng Ấn Độ -Thái Bình Dương tự do và rộng mở ».
(Theo RFI)
