Vua Charles đã gặp gỡ người dân bản địa và người dân đảo Torres Strais tại Trung tâm Quốc gia về Sự xuất sắc của người bản địa. Khi ông đến Samoa, chủ đề bồi thường sẽ được đưa ra thảo luận. Nguồn: AAP / Victoria Jones/PA

Với chuyến đi đầu tiên của Vua Charles gặp gỡ các nhà lãnh đạo thuộc Khối thịnh vượng chung tại Samoa vào tuần này, câu hỏi về bồi thường đang được đặt ra với chế độ quân chủ một lần nữa.

Vua Charles hiện đang được thúc giục đối đầu với lời kêu gọi bồi thường thuộc địa trị giá 37 nghìn tỷ Úc kim.

Một số nhóm từ các quốc gia bị Anh đô hộ đã kêu gọi xin lỗi trong khi những nhóm khác yêu cầu bồi thường tài chính.

Với chuyến đi đầu tiên của Vua Charles để gặp gỡ các nhà lãnh đạo thuộc Khối thịnh vượng chung tại Samoa vào tuần này, câu hỏi về bồi thường đang được đặt ra với chế độ quân chủ một lần nữa.

Trong những thập kỷ gần đây, nhiều nhóm ở các thuộc địa cũ của Anh đã kêu gọi chính phủ Anh bồi thường cho người dân của các quốc gia đầu tiên có cuộc sống bị đảo lộn một cách tàn bạo do chế độ thực dân.

Một báo cáo do thẩm phán Liên hợp quốc Patrick Robinson đồng nghiên cứu cho biết Vương quốc Anh phải trả 18,8 nghìn tỷ bảng Anh (36,6 nghìn tỷ Úc kim) vì liên quan đến chế độ nô lệ ở 14 quốc gia.

Báo cáo này do Đại học Tây Ấn công bố và số tiền này chưa được thỏa thuận hoặc phán quyết về mặt pháp lý.

Nhưng ông thừa nhận rằng đó là một ước tính thấp và số tiền thực sự phải trả phải cao hơn nhiều.

Báo cáo Brattle, được công bố vào tháng 6 năm ngoái, đã khơi lại cuộc thảo luận về việc bồi thường và xin lỗi. Ông Rishi Sunak, khi đó là thủ tướng Anh, đã được hỏi về lời xin lỗi cho nạn buôn bán nô lệ, và ông nói: "Cố gắng làm sáng tỏ lịch sử của chúng ta không phải là cách đúng đắn để tiến về phía trước và không phải là điều mà chúng ta sẽ tập trung năng lượng vào".

Phát ngôn viên của Thủ tướng Anh Keir Starmer đã loại trừ các khoản thanh toán bồi thường, nói thêm rằng vấn đề này "không nằm trong chương trình nghị sự" của Cuộc họp sắp tới của các nguyên thủ quốc gia Khối thịnh vượng chung (CHOGM) tại Samoa.

Tuy nhiên, Ủy ban Bồi thường của Cộng đồng Caribe (Caricom) đã hứa sẽ thúc đẩy "lời xin lỗi đầy đủ và chính thức" về chế độ nô lệ và nỗ lực thiết lập mô hình công lý bồi thường.

56 quốc gia thành viên Khối thịnh vượng chung cũng sẽ lựa chọn và bổ nhiệm tổng thư ký tiếp theo của nhóm tại Samoa.

Giáo sư Jioji Ravulo, chủ tịch công tác xã hội tại Đại học Sydney, đang ở Samoa để tham dự Diễn đàn Thanh niên Khối thịnh vượng chung, được tổ chức trước chuyến thăm của Nhà vua.

Ông nói với SBS News rằng những lời kêu gọi bồi thường chủ yếu là muốn chính phủ chịu trách nhiệm về những tác hại đang diễn ra do các hệ thống do chế độ quân chủ Anh thiết lập gây ra.

"Rất nhiều cấu trúc và hệ thống xã hội tồn tại ở những quốc gia mà chúng ta đang nói đến, y tế, pháp lý và phúc lợi, thậm chí cả hệ thống giáo dục vẫn còn dựa rất nhiều vào cách tiếp cận của phương Tây và người da trắng".

"Nhiều công việc khi nói đến việc vượt qua quá trình phi thực dân hóa là đặt câu hỏi làm thế nào để chúng ta có thể đưa quan điểm, thực hành, và giá trị của Người bản địa vào các cấu trúc xã hội, các hệ thống, các dịch vụ đó một cách có ý nghĩa".