Một cảnh trong chương trình truyền hình Đài Loan về cuộc xâm lược giả định của Trung Quốc. Zeroday Culture & Creative

 

 

-Tác giả, Tessa Wong

-Vai trò, BBC News, Phóng viên Kỹ thuật số Á châu

 

 

Một máy bay chiến đấu Trung Quốc bị rơi ngoài khơi bờ biển Đài Loan, khiến các tàu chiến Trung Quốc phải phong tỏa hòn đảo để "tìm kiếm cứu nạn".

 

 

Binh sĩ Đài Loan đồn trú trên đảo Đại Đảm, một mỏm đá chỉ cách bờ biển Trung Quốc vài cây số, bắt đầu biến mất một cách bí ẩn.

 

Rồi một đêm nọ, một chiếc thuyền đánh cá cập bến Đại Đảm. Một quả pháo hiệu bay lên bầu trời đen kịt - và soi rõ những người lính Trung Quốc rời khỏi thuyền và đổ bộ lên bãi biển.

 

Đây là kịch bản chính trong Zero Day Attack, một chương trình truyền hình mới của Đài Loan về một cuộc xâm lược giả định của Trung Quốc. Bắc Kinh từ lâu đã coi Đài Loan tự trị là một phần lãnh thổ của mình, thề sẽ "thống nhất" với Đài Loan một ngày nào đó và không loại trừ tình huống xử dụng võ lực.

 

Chương trình này, phát sóng tập đầu tiên vào cuối tuần qua, được chánh phủ Đài Loan tài trợ một phần, với hy vọng nâng cao nhận thức về mối đe dọa mà Trung Quốc gây ra.

 

 

Tuy nhiên, chương trình cũng phát sóng vào thời điểm Đài Loan chia rẽ sâu sắc và vấp phải sự chỉ trích vì gây hoang mang.

 

Zero Day Attack tập trung vào cách các bộ phận người dân khác nhau của xã hội Đài Loan vật lộn với cuộc xâm lược, từ tổng thống đến người dân nông thôn.

 

Loạt phim dài tập này đưa ra một số kịch bản về cách một cuộc xâm lược có thể diễn ra do các chuyên gia quốc phòng tư vấn cho đội ngũ sản xuất

 

Những kịch bản này đưa ra các tình huống như gián đoạn đường dây liên lạc của Đài Loan; các chiến dịch thông tin sai lệch của Trung Quốc; những người thuộc "đạo quân thứ năm" (như cảm tình viên, nội gián) của Trung Quốc kích động bất ổn; các viên chức quân sự trở thành cộng tác viên mưu toan chống lại Đài Loan.

 

Giám đốc sản xuất Trịnh Tâm Mị nói với BBC rằng bà muốn thực hiện loạt phim này để "cảnh báo người dân Đài Loan rằng chiến tranh thực sự sắp xảy ra", dẫn chứng việc Trung Quốc ngày càng gia tăng việc xử dụng "các chiến dịch thông tin sai lệch và chiến tranh vùng xám để gây hỗn loạn xã hội và khiến chúng tôi nhầm lẫn về bản sắc của mình".

 

 

Chương trình mô tả những cảm tình viên Trung Quốc đang khuấy động tình trạng bất ổn ở Đài Loan. Zeroday Cultural & Creative

 

 

 

Thông điệp của Zero Day Attack phản ánh luận điệu của chánh phủ do Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) cầm quyền lãnh đạo và Tổng thống Lại Thanh Đức, người đã cảnh báo về mối đe dọa từ Trung Quốc và tăng cường quốc phòng cho Đài Loan.

 

Bộ Văn hóa Đài Loan đã tài trợ một phần cho Zero Day Attack còn quân đội hỗ trợ quay phim và sản xuất. Chunghwa Telecoms, công ty viễn thông lớn nhất Đài Loan mà chánh phủ có nắm giữ cổ phần, cũng chung tay đóng góp.

 

Trong số các nhà đầu tư tư nhân khác có tỷ phú Tào Hưng Thành, một người nổi tiếng ủng hộ nền độc lập của Đài Loan và đã tài trợ cho các nỗ lực phòng thủ dân sự.

 

Bà Trịnh nói với BBC rằng chưa bao giờ chính quyền tìm cách gây ảnh hưởng đến chương trình. Bà cũng cho hay mình không phải là thành viên của DPP hay bất kỳ đảng phái chánh trị nào.

 

Nhưng ngay cả khi chưa có tập phim nào được phát sóng, Zero Day Attack đã trở thành một chủ đề chánh trị gây tranh cãi do chủ đề nhạy cảm.

 

 

'Bán xoài sấy'

Đoạn giới thiệu dài 17 phút được nhóm sản xuất đăng tải trực tuyến vào năm ngoái đã nhanh chóng thu hút hàng trăm ngàn lượt xem và bình luận.

 

Trong khi một số khen ngợi thông điệp của bộ phim, những người khác lại chỉ trích vì gieo rắc lo lắng và bất hòa với Trung Quốc.

 

Theo công ty sản xuất, cuộc tranh luận này đã trở nên gay gắt hơn với buổi ra mắt phim - khi trở thành chương trình được xem nhiều nhất trên một số nền tảng vào thứ Bảy.

 

Trong những ngày gần đây, Vương Hồng Vi, một viên chức lập pháp nổi tiếng thuộc phe đối lập Quốc dân đảng, đã chỉ trích Zero Day Attack là "bán xoài sấy", một cách nói giảm nói tránh của Đài Loan, có nghĩa là khơi dậy nỗi sợ hãi không cần thiết về sự hủy diệt đất nước.

 

Đề cập đến việc chánh phủ tài trợ cho bộ phim, bà Vương cho biết Đảng Dân tiến đang "xử dụng bộ máy nhà nước để đạt được các mục tiêu chánh trị của mình".

 

Một bài bình luận của ông Vương Côn Nghĩa thuộc Hội Nghiên cứu Sách lược Quốc tế Đài Loan đã cáo buộc bộ phim thúc đẩy nền độc lập của Đài Loan "để Đài Loan trở thành một nơi không bao giờ biết đến hòa bình".

 

Ông nói thêm rằng đó là bằng chứng cho thấy chánh phủ của ông Lại "một lần nữa xử dụng mọi hình thức để chơi 'lá bài chống Cộng' và khuấy động nỗi lo chiến tranh".

 

Đảng Dân tiến và ông Lại thường bị những người chỉ trích, bao gồm cả phe đối lập và Trung Quốc, cáo buộc là thúc đẩy độc lập cho Đài Loan. Bất kỳ tuyên bố chính thức nào như vậy đều bị Bắc Kinh coi là một hành động chiến tranh.

 

Mặc dù trước đây ông Lại tự nhận mình là một "người thực dụng vì nền độc lập của Đài Loan", ông cũng khẳng định Đài Loan không cần phải chính thức tuyên bố độc lập vì đây đã là một quốc gia có chủ quyền.

 

 

Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức đi thăm một căn cứ quân sự. Getty Images

 

 

Zero Day Attack cũng nhận được nhiều đánh giá tích cực. Một bài viết do đài truyền hình công cộng PTS đăng tải cho hay chương trình "thể hiện những lo lắng và bất an của người Đài Loan từ nhiều phe phái chánh trị khác nhau một cách rất thực tế và hợp lý".

 

"Đây là một bộ phim đáng xem", một người bình luận trên trang Facebook của Zero Day Attack. "Người dân Đài Loan có thể đồng cảm vì nó phản ánh tình hình hiện tại của chúng tôi, Đảng Cộng sản Trung Quốc phải bị đẩy lùi khi các chiến thuật của họ đã bị phơi bày."

 

Một số người khen ngợi tập đầu tiên của bộ phim, trong đó miêu tả cuộc xâm lược diễn ra trong im lặng giữa một cuộc bầu cử tổng thống đầy rẫy bạo lực và đấu đá chánh trị.

 

Họ bất ngờ vì tập phim đó phản ánh một cách kỳ lạ không khí chánh trị đầy chia rẽ hiện nay ở Đài Loan.

 

Tháng trước, Đài Loan đã tổ chức một cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm gây tranh cãi đối với các viên chức lập pháp của Quốc dân Đảng bị cáo buộc quá thân thiện với Trung Quốc, nhưng đã thất bại. Một cuộc bỏ phiếu khác sẽ diễn ra vào cuối tháng này.

 

Điều này đã làm dấy lên những câu hỏi về thời điểm ra mắt của bộ phim và liệu có nhằm mục đích gây ảnh hưởng đến các cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm hay không. Bà Trịnh đã nói với BBC rằng quá trình sản xuất phim đã bắt đầu từ rất lâu trước khi phong trào bãi nhiệm diễn ra.

 

Cuộc thảo luận xoay quanh chương trình truyền hình đi sâu vào trọng tâm của một trong những câu hỏi mang tính sống còn nhất của Đài Loan: mối đe dọa xâm lược của Trung Quốc có thật đến mức nào?

 

Đài Loan đã có chánh phủ riêng kể từ khi Nội chiến Trung Quốc kết thúc vào năm 1949. Trong những thập niên tiếp theo, Đài Loan đã chứng kiến mối quan hệ phần lớn hòa bình và quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Trung Quốc.

 

Các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết người Đài Loan không tin Bắc Kinh sẽ tấn công ngay lập tức, và ưa chuộng "nguyên trạng" trong mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc, nghĩa là không thống nhất với Bắc Kinh nhưng cũng như không chánh thức tuyên bố độc lập.

 

Nhưng câu hỏi về một cuộc xâm lược của Trung Quốc đã trở nên gay gắt và mang tính chánh trị hơn trong những năm gần đây.

 

Chiến tranh vùng xám của Trung Quốc đã gia tăng, làm dấy lên lo ngại rằng máy bay chiến đấu và tàu chiến Trung Quốc liên tục xâm nhập không phận và vùng biển của Đài Loan có thể gây ra xung đột.

 

Năm nay, Mỹ đã cảnh báo rằng Trung Quốc là "mối đe dọa sắp xảy ra" đối với Đài Loan. Các viên chức Mỹ đã nhiều lần tuyên bố rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang xây dựng quân đội để có thể xâm lược Đài Loan vào năm 2027.

 

Bắc Kinh chưa bao giờ xác nhận thời điểm đó. Nhưng đó là một lời cảnh báo mà ông Lại xem xét nghiêm túc.

 

 

 

Một phần của cuộc xâm lược được mô tả trong Zero Day Attack tập trung vào những người lính Đài Loan bảo vệ Đại Đảm - hòn đảo chỉ cách Trung Quốc vài cây số. Zeroday Cultural & Creative

 

 

Ông đã cam kết tăng chi tiêu quân sự cho Đài Loan, chánh phủ của ông đã tiến hành cải cách quân đội, và tháng trước, Đài Loan đã tổ chức cuộc tập trận Hán Quang lớn nhất và dài nhất từ trước đến nay nhằm phòng thủ trước một cuộc tấn công tiềm tàng từ Trung Quốc.

 

Ông Lại nhấn mạnh rằng những nỗ lực này nhằm bảo vệ Đài Loan chứ không phải nhằm mục đích gây chiến. Tuy nhiên, các đối thủ chánh trị của ông cho rằng ông đang gây hấn với Bắc Kinh - nơi lâu nay vẫn chỉ trích ông Lại là một "kẻ ly khai" và rằng ông đang dẫn dắt Đài Loan đến một cuộc xung đột lớn hơn với Trung Quốc.

 

Bắc Kinh đã nhiều lần nhấn mạnh rằng họ mong muốn "thống nhất hòa bình" với Đài Loan. Họ bác bỏ mọi lời bàn tán về một cuộc xâm lược của Trung Quốc, coi đó là cái cớ do những người ủng hộ Đài Loan độc lập tạo ra để thu hút sự ủng hộ.

 

Zero Day Attack được coi là một trong những hành động khiêu khích như vậy. Tuần trước, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Trương Hiểu Cương đã cáo buộc chánh phủ đảng Dân tiến (DPP) lợi dụng chương trình truyền hình này để "gieo rắc lo ngại và cố gắng kích động chiến tranh".

 

Ông Trương nói rằng Zero Day Attack đang đẩy Đài Loan vào biển lửa chiến tranh và xử dụng người dân Đài Loan làm bia đỡ đạn cho "độc lập của Đài Loan".

 

Tuy nhiên, bà Trịnh khẳng định chương trình của bà "không nói xấu Trung Quốc hay mô tả họ là xấu xa".

"Chúng tôi đang nói về chiến tranh, về cách người dân Đài Loan đấu tranh và phản ứng. Và đó là bởi vì nỗi kinh hoàng của chiến tranh chưa bao giờ chấm dứt trên toàn thế giới."

 

Có thêm phần tường thuật của Joyce Lee từ BBC News Hoa ngữ.