Tổng thống Iran Ebrahim Raisi trong một cuộc họp báo ở Tehran, ngày 29/8/2023. (Ảnh: AFP qua Getty Images)

TÂY NAM Á - Nhóm khủng bố Hồi giáo Hamas thực hiện cuộc tấn công bất ngờ vào Israel hồi cuối tuần trước đã luôn được Iran tài trợ tiền và thiết bị. Trong những năm qua, Iran đã cung cấp hàng tỷ USD cho các lực lượng khủng bố ủy nhiệm nhằm tiêu diệt nhà nước Do Thái.

Ngày 7/10, một cánh quân sự của Hamas được Iran hậu thuẫn đã phát động cuộc tấn công đẫm máu nhằm vào Israel, ồ ạt đổ quân vào lãnh thổ nước này. Các tay súng Hamas đã thịnh nộ bắn vào dân thường ở các thị trấn, trên đường cao tốc và tại lễ hội âm nhạc được tổ chức ở sa mạc gần Gaza. Theo truyền thông Israel, ít nhất hơn 600 người đã thiệt mạng vào thứ 7 và Chủ nhật, hàng nghìn người bị thương, một số lượng không xác định công dân và binh lính bị bắt cóc.

Lữ đoàn Izzuddin Al-Qassam (IQB), đơn vị thực hiện vụ tấn công, đã ca ngợi sự hỗ trợ của Iran.

Trong một video được chia sẻ trên mạng xã hội, người phát ngôn IQB nói như sau: “Chúng tôi cảm ơn Cộng hòa Hồi giáo Iran đã cung cấp cho chúng tôi vũ khí, tiền bạc và các thiết bị khác”. “Iran đã cung cấp cho chúng tôi tên lửa để tiêu diệt các pháo đài của chủ nghĩa Phục quốc Do Thái [Israel], cung cấp cho chúng tôi tên lửa chống tăng tiêu chuẩn!”.

Cuộc tấn công của Hamas diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Imam Sayyid Ali Khamenei - lãnh đạo tối cao của Iran - kêu gọi thực hiện các hành động bạo lực chống lại Israel.

“Imam Khomeini từng mô tả chế độ Phục quốc Do Thái là căn bệnh ung thư”, ông Khamenei viết trong một bài đăng ngày 3/10 trên mạng xã hội X. “Căn bệnh ung thư này chắc chắn sẽ bị xóa sổ dưới bàn tay của người dân Palestine”.

Các video mà IQB chia sẻ vào ngày 7/10 cho thấy một số máy bay chiến đấu của họ đã xuất hiện bên trong các địa điểm quân sự của Israel. Đây là nhóm Hamas lớn nhất và được trang bị tốt nhất đang hoạt động ở Gaza và đã tham gia một số cuộc chiến chống lại Israel.

Hamas là tổ chức khủng bố theo dòng Sunni, được thành lập vào năm 1987 như một nhánh của Tổ chức Anh em Hồi giáo, hiện đang cai trị Dải Gaza. Hồi giáo Sunni là một trong các giáo phái lớn của Hồi giáo.

Iran sử dụng Hamas để tiến hành các cuộc tấn công chống lại Israel. Với sự giúp đỡ của Tehran, Hamas đã xây dựng một mạng lưới đường hầm dài trong khu vực và dưới biên giới Israel-Gaza để che giấu vũ khí và chứa thường dân Israel bị bắt cóc.

Saleh al-Arouri - phó lãnh đạo cánh chính trị của Hamas - nói với Al Jazeera trong một cuộc phỏng vấn rằng, số binh sĩ Israel bị Hamas bắt trong cuộc tấn công ngày 7/10 đủ để buộc chính quyền Israel trả tự do cho tất cả tù nhân Palestine mà họ đang giam giữ.

Ông Saleh al-Arouri nói: “Những người bị giam giữ của chúng tôi trong các nhà tù [tại Israel], quyền tự do của họ là rất quan trọng. Những gì chúng tôi có trong tay sẽ giúp trả tự do cho tất cả những người đó. Cuộc chiến càng kéo dài thì số tù nhân sẽ càng nhiều".

Iran tài trợ cho Hamas, Hezbollah

Theo Foundation for Defense of Democracies (FDD) - tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington, các nhà lãnh đạo Iran cực kỳ thù địch với Israel và đã nhiều lần tuyên bố sẽ xóa đất nước này khỏi bản đồ. Giới lãnh đạo Iran đã tổ chức nhiều cuộc họp trong vài tháng qua, kêu gọi hành động một cách thống nhất và đổi mới để chống lại Israel.

Ông Hussain Abdul-Hussian - nhà nghiên cứu của FDD - cho biết trong một bài viết của FDD vào ngày 7/10 rằng “Kể từ năm 1992, chế độ Iran đã chi hàng tỷ USD cho việc cung cấp tiền mặt, vũ khí và đào tạo cho Hamas - tổ chức công khai liên minh với giới lãnh đạo Iran. Hai bên không chỉ có chung hệ tư tưởng Hồi giáo cực đoan mà còn có niềm tin rằng Israel nên bị tiêu diệt”.

Ông Joe Truzman - nhà phân tích khác của FDD - cho hay: “Các sự kiện đang diễn ra ở miền nam Israel là hậu quả của việc trong thời gian dài Iran cung cấp vũ khí và tiền bạc cho các nhóm khủng bố Palestine hoạt động ở Dải Gaza. Iran cũng đã mở rộng sự hậu thuẫn của họ đến các tổ chức khủng bố ở nhiều khu vực khác, bao gồm Lebanon, Bờ Tây, Syria, Iraq và Yemen”.

Sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel, Hezbollah - nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Lebanon - đã nhắm mục tiêu vào các địa điểm quân sự của Israel trong khu vực Trang trại Shebaa đang tranh chấp. Hezbollah tuyên bố rằng hành động này được thực hiện bằng “tinh thần đoàn kết” với người dân Palestine. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã đáp trả bằng cách tấn công các mục tiêu Hezbollah ở Lebanon.

Hezbollah là tổ chức chiến binh dòng Shia - một giáo phái Hồi giáo lớn khác. Tổ chức này ra đời trong cuộc nội chiến 1975–1990 ở Lebanon, do Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran thành lập vào năm 1982 để mở rộng hệ tư tưởng Hồi giáo và chống lại các lực lượng Israel ở Lebanon.

Theo Reuters, ngày 7/10, Hezbollah cho biết họ đã “liên hệ trực tiếp” với các thủ lĩnh của các nhóm “kháng chiến” ở Palestine, gọi cuộc tấn công của Hamas ở Israel là “phản ứng quyết liệt đối với việc Israel tiếp tục chiếm đóng [lãnh thổ], là thông điệp gửi tới những bên đang tìm cách bình thường hóa quan hệ với Israel”.

FDD cho biết “Iran đã xây dựng một mạng lưới gồm ít nhất 19 nhóm vũ trang ở biên giới Israel, bao gồm ở Gaza, Bờ Tây, Lebanon và Syria”.

Các tổ chức lớn nhất trong số này là Hamas và Hezbollah. Theo FDD, hàng năm, Iran chi khoảng 100 triệu USD cho Hamas và 700 triệu USD cho Hezbollah.

Vai trò của chính quyền Biden

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã lên án cuộc tấn công của Hamas vào Israel. Ông nói trong một tuyên bố: “Mỹ dứt khoát lên án cuộc tấn công kinh hoàng của những kẻ khủng bố Hamas từ Gaza nhằm vào Israel”.

“Israel có quyền bảo vệ chính mình và người dân của mình. Hoa Kỳ cảnh báo bất kỳ bên nào thù địch với Israel muốn tìm kiếm lợi thế trong tình huống này. Sự ủng hộ của chính quyền của tôi đối với an ninh của Israel là rất vững chắc và không lay chuyển".

Chủ nhật (8/10), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết ông đã chỉ đạo hàng không mẫu hạm USS Gerald R. Ford di chuyển tới phần phía đông của Biển Địa Trung Hải, gần bờ biển Israel hơn. Lực lượng này bao gồm tàu sân bay USS Gerald R. Ford của Hải quân, một tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường, các tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường và một loạt máy bay chiến đấu khác nhau.

Một tuyên bố từ Ngũ Giác Đài cho biết “Chúng tôi cũng đã thực hiện các bước để tăng số lượng các phi đội máy bay chiến đấu F-35, F-15, F-16 và A-10 của Không quân Hoa Kỳ trong khu vực”.

Trong khi đó, cựu Tổng thống Donald Trump cho rằng các chính sách của Tổng thống Biden đã thúc đẩy vụ tấn công.

“Joe Biden đã phản bội Israel”, ông Trump nói với những người ủng hộ ở Cedar Rapids, bang Iowa, vào ngày 7/10. “Tôi đã dự đoán chiến tranh [sẽ nổ ra] ở Israel ngay sau khi có thông báo rằng Joe Biden trao 6 tỷ USD cho Iran”.

Tổng thống Trump nhấn mạnh vào việc Mỹ và Israel cần xây dựng “mối quan hệ đối tác đặc biệt mạnh mẽ”.

6 tỷ USD mà Tổng thống Trump nhắc đến là số tiền của Iran từng bị ‘treo’ ở Hàn Quốc khi Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Tehran. Chính quyền Biden gần đây đã ký thỏa thuận với Iran, qua đó giải phóng 6 tỷ USD để đổi lấy việc Iran thả 5 con tin người Mỹ.

Tổng thống Trump từng cảnh báo hồi tháng 8 như sau: “Quyết định này là cực kỳ nguy hiểm. Biden đang trao 6 tỷ USD cho quốc gia tài trợ khủng bố hàng đầu thế giới... Khoản tiền chuộc của Biden sẽ ngay lập tức được sử dụng để gây ra bạo lực, đổ máu và hỗn loạn trên khắp Trung Đông và trên toàn thế giới, cướp đi sinh mạng vô số người vô tội”.

Sau vụ tấn công chết người cuối tuần qua, ông Biden đang bị chỉ trích nặng nề vì động thái giải phóng lượng tài sản trị giá 6 tỷ USD của Iran.

“Một tháng trước, Trump đã dự đoán rằng 6 tỷ USD mà Biden đưa cho Iran sẽ được sử dụng cho các cuộc tấn công khủng bố trên khắp Trung Đông và đặc biệt là bắt cóc”, người dẫn chương trình truyền hình Jack Posobiec viết trong một bài đăng ngày 7/10 trên X. “Đây chính xác là những gì chúng ta đang thấy ở Israel sáng nay".

“Israel đang bị tấn công bởi những kẻ khủng bố Hamas do Iran hậu thuẫn”, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis viết trên mạng xã hội X hôm 7/10. “Iran đã bơm tiền cho cuộc chiến chống lại Israel này, và các chính sách nới lỏng đối với Iran của Joe Biden đã giúp [Tehran] lấp đầy kho bạc của họ".

Theo FDD, các chính sách của chính quyền Biden đã giúp chế độ Iran phát triển mạnh mẽ hơn. Trong khi giới chức Hoa Kỳ tuyên bố khoản tiền 6 tỷ USD chỉ có thể được sử dụng cho mục đích nhân đạo thì Tổng thống Iran Ebrahim Raisi lại nói nước này sẽ chi tiền theo cách mà họ thấy phù hợp.

Một con phố ở Tel Aviv bị trúng tên lửa do phiến quân Palestine bắn từ Dải Gaza, ngày 7/10/2023. (Ảnh: Jack Guez/AFP qua Getty Images)

Quan điểm của Ảrập Xêút và Trung Quốc

Cuộc tấn công của Hamas đã khiến Israel nổi giận, tuyên bố tình trạng chiến tranh, làm phức tạp thêm nỗ lực của Mỹ trong việc môi giới một thỏa thuận giữa Ảrập Xêút và Israel.

Trong một tuyên bố sau vụ tấn công, Ảrập Xêút tỏ ra ủng hộ Palestine; nước này tuyên bố rằng tình hình trong khu vực có thể leo thang, nguyên nhân đến từ việc Israel “tiếp tục chiếm đóng, tước đoạt các quyền hợp pháp của người dân Palestine", theo The Times of Israel.

Ông Joost Hiltermann - giám đốc khu vực Trung Đông của Nhóm về Khủng hoảng Quốc tế - nói với Barron's trong một cuộc phỏng vấn như sau: Một phần nguyên nhân của cuộc tấn công của Hamas có thể là do người Palestine lo ngại rằng các vấn đề của họ sẽ bị gạt ra ngoài lề hơn nữa nếu quá trình bình thường hóa quan hệ giữa Ảrập Xêút và Israel diễn ra suôn sẻ.

Theo ông Hiltermann, với việc Israel mạnh mẽ đáp trả cuộc tấn công, các quốc gia Ả Rập sẽ cảm thấy buộc phải có lập trường cứng rắn hơn chống lại Israel, để ủng hộ tình cảm của công chúng.

Ông nói “Nếu tất cả điều đó xảy ra, thì tôi đang thấy trước một kịch bản, giống như chúng ta có hòa bình lạnh (cold peace) giữa Israel và Jordan, giữa Israel và Ai Cập; chúng ta sẽ thấy một mối quan hệ nguội lạnh giữa Israel và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất; và chúng ta sẽ thấy sự chậm trễ, ít nhất là trong bất kỳ loại thỏa thuận nào giữa Israel và Ảrập Xêút".

Trong khi đó, tuyên bố của chính quyền Trung Quốc về vụ tấn công đã khiến giới chức Israel khó chịu.

Reuters đưa tin, ngày 7/10, Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi hai bên giữ bình tĩnh. Bộ này đề xuất “giải pháp hai nhà nước và thành lập một Nhà nước Palestine độc lập”.

Đáp lại, ông Yuval Waks - quan chức cấp cao tại Đại sứ quán Israel ở Bắc Kinh - nói rằng họ đã mong đợi Trung Quốc sẽ “mạnh mẽ lên án” Hamas.

Ông Waks nói: “Khi người dân đang bị sát hại, bị tàn sát trên đường phố, đây không phải là lúc kêu gọi giải pháp hai nhà nước”.

​(ntdvn.net, Theo The Epoch Times - Xuân Hoa biên dịch)

-Hoa Kỳ điều hàng không mẫu hạm tới gần Israel