.png)
Hình ảnh- Thủ tướng Úc, Anthony Albanese, phát biểu với giới truyền thông sau Cuộc họp Chính Phủ (Ministry Meeting) ở Melbourne, ngày 11 tháng 10 năm 2023. Ông đến Trung Quốc vào ngày 4 tháng 11 năm 2023, trong chuyến thăm bốn ngày. (Hình ảnh: AAP / Joel Carrett qua Reuters)
Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã đến Trung Quốc vào thứ Bảy, ngày 4/11, để bắt đầu chuyến thăm bốn ngày tới nước này, chuyến thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo Úc kể từ năm 2016.
Trước chuyến đi tới Trung Quốc, tại Darwin, thủ phủ của Vùng Lãnh thổ Bắc Úc, ông Albanese cho biết “Thực tế đây là chuyến thăm đầu tiên sau 7 năm tới đối tác thương mại lớn của chúng ta, là một bước đi rất tích cực, và tôi mong đợi những cuộc thảo luận và đối thoại mang tính xây dựng với Chủ tịch Tập [Jinping] và Thủ tướng Lý [Qiang] trong chuyến thăm của tôi.”
Đứng đầu chương trình nghị sự của ông Albanese có thể là việc ổn định quan hệ thương mại song phương vốn đã xấu đi, nhưng gần đây đã được cải thiện: Bắc Kinh đã dỡ bỏ hạn chế nhập cảng đối với một số mặt hàng của Úc, bao gồm than đá, gỗ và lúa mạch, trong những tháng gần đây.
Benjamin Herscovitch, một nghiên cứu viên tại Đại học Quốc gia Úc Đại Lợi (Australian National University), cho biết: “Chúng ta vẫn có những hạn chế thương mại áp đặt tôm hùm Úc, thịt bò Úc, và vẫn chưa có sự xem xét nhanh chóng về thuế đối với rượu vang”.
Ông đang đề cập đến tin tức rằng Trung Quốc và Úc đã đồng ý đình chỉ tranh chấp thương mại về sản phẩm rượu vang khi Bắc Kinh tiến hành "xem xét nhanh các nghĩa vụ của mình" kéo dài khoảng 5 tháng. Chính phủ Úc cho biết họ “tin tưởng” về một kết quả thành công.
Ông nói với đài VOA qua điện thoại rằng: “Tôi hy vọng rằng vấn đề đó sẽ được Thủ tướng Albanese quan tâm hàng đầu”.
Nhiều chuyên gia cho biết Trung Quốc dường như tìm kiếm sự hỗ trợ
Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Úc đạt mức cao vào năm 2020 sau khi Trung Quốc áp đặt các lệnh trừng phạt trị giá 12,7 tỷ đô-la đối với các sản phẩm của Úc, bao gồm mức thuế từ 116,2% đến 218,4% đối với rượu vang Úc.
Herscovitch cho biết Bắc Kinh có thể sẽ thúc đẩy Canberra ủng hộ nỗ lực tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership), còn được gọi là CPTPP.
Ông nói với đài VOA: “Tôi tưởng tượng sẽ có các cuộc thảo luận về kế hoạch dỡ bỏ các hạn chế thương mại còn lại của Trung Quốc, và một khi cuộc thảo luận đó diễn ra, phía Trung Quốc có thể sẽ gây sức ép với phía Úc phải ủng hộ nỗ lực của Trung Quốc muốn gia nhập tổ chức CPTPP”.
“Trung Quốc cũng sẽ tìm kiếm sự tiến bộ trong việc cho phép các công ty Trung Quốc tham gia vào ngành khoáng sản quan trọng của Úc.”
Các vấn đề nhân quyền nhạy cảm
Trong khi ổn định quan hệ kinh tế song phương sẽ là ưu tiên hàng đầu, một số chuyên gia cho rằng ông Albanese cũng sẽ giải quyết những bất đồng cơ bản mà Canberra và Bắc Kinh có trong danh sách các vấn đề gây tranh cãi.
Alex Bristow, Phó Giám đốc của Cơ quan Quốc phòng, Chiến lược và Quốc gia tại Học Viện Chính Sách Chiến Lược Úc Đại Lợi(Defense, Strategy and National Security Program at the Australian Strategic Policy Institute), nói với VOA trong một cuộc phỏng vấn viễn liên, rằng : “Có những vấn đề song phương khác, bao gồm việc bắt giữ tùy tiện công dân Úc, Yang Hengjun, cũng như hàng loạt vấn đề an ninh khu vực, và các vấn đề lớn hơn mà tôi không nghĩ ông Albanese có thể tránh né được”.
Trước khi ông Albanese tiết lộ ngày đi, Bắc Kinh, hôm 11/10, đã trả tự do cho nhà báo Úc, Cheng Lei, người bị giam giữ ở Trung Quốc gần ba năm với cáo buộc liên quan đến gián điệp. Bất chấp tin tức về việc Cheng được thả, Yang, một nhà văn người Úc gốc Hoa, vẫn bị Trung Quốc giam giữ kể từ năm 2019.
Feng Chongyi, giáo sư nghiên cứu về Trung Quốc tại Đại học Công nghệ Sydney và là cố vấn tiến sĩ của Yang, nói với VOA qua điện thoại rằng Yang có một khối u dài 10 cm trong thận. Anh ấy lo lắng rằng đó có thể là một tình huống đe dọa tính mạng đối với anh ta vì không rõ anh ta sẽ được chẩn đoán bệnh tình theo cách gì khi bị giam giữ.
Trong một bức thư gửi cho ông Albanese được chia sẻ với VOA, người nhà của Yang kêu gọi thủ tướng Úc và các thành viên Nội các của ông “hãy thực hiện phép lạ thứ hai” bằng cách cứu Yang.
Một số chuyên gia cho rằng ông Albanese và các thành viên Nội các của ông đã liên tục ủng hộ các công dân Úc bị Trung Quốc giam giữ và bày tỏ quan ngại về hành vi vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc kể từ thời ông Albanese lên nắm quyền. Giới chuyên gia cho rằng những nỗ lực tương tự sẽ được đưa vào chuyến đi tới Trung Quốc của ông Albanese.
Elena Collinson, người quản lý phân tích nghiên cứu tại Học Viện Quan hệ Úc-Trung (Australia-China Relations Institute), nói với VOA trong một phản hồi bằng văn bản: “Những lo ngại này sẽ được dệt nên trong chuyến thăm Trung Quốc của ông Albanese”.
Bà nói: “Việc thừa nhận rõ ràng các phạm vi khác biệt giữa Úc và Trung Quốc là một điểm thường xuyên trong các đối thoại chính thức với Bắc Kinh”. Chính phủ Albanese ý thức được rằng họ sẽ ngay lập tức phải chịu trách nhiệm chính trị trong nước nếu bị coi là đồng lõa do thiếu sót."
