ẤN ĐỘ - Câu chuyện về Vijay Shekhar Sharma, CEO của nền tảng thanh toán điện tử Paytm, đã trở thành cảm hứng khởi nghiệp của nhiều thanh niên tại Ấn Độ. Lý do gì khiến một người có xuất thân khiêm tốn lại có thể chiếm lĩnh thị trường thanh toán không tiếp xúc nhiều tiềm năng tại quốc gia tỷ dân này.
Nỗ lực không ngừng.
Xuất thân khá khiêm tốn, Vijay Shekhar Sharma từng chia sẻ với truyền thông rằng gia đình ông thuộc nhóm dưới của tầng lớp trung lưu. Đồng lương giáo viên của cha ông là nguồn thu nhập duy nhất của gia đình. Đến tuổi thiếu niên, Vijay Shekhar Sharma bắt đầu nung nấu giấc mơ phải kiếm được một công việc có mức lương 10.000 rupee/tháng (khoảng 150USD).
Đến năm 15 tuổi ông được nhận vào Trường Đại học Kỹ thuật Delhi (DTU) do có khả năng vượt trội trong học lực. Tại đây, ông bắt đầu gặp thử thách lớn đầu tiên của đời mình là môn tiếng Anh: “Tôi đã phải rời khỏi thành phố quê hương Aligarh để một mình chuyển đến siêu đô thị New Delhi. Trước đó, tôi không được học bằng tiếng Hindi. Vì vậy khi đến New Delhi, tôi gặp khó khăn trong việc theo đuổi chương trình học mới”.
Đây là một điều gây sốc đối với người chỉ quen đứng đầu lớp như Vijay Shekhar Sharma.
Ngoài việc phải theo đuổi chương trình học bằng tiếng Hindi, Vijay Shekhar Sharma tự học tiếng Anh bằng cách đọc báo và tạp chí hàng ngày. Ông cũng tập cách đọc 2 cuốn sách cùng một lúc: sách gốc tiếng Anh và bản dịch tiếng Hindi để bên cạnh.
Một ngày kia, Sharma đọc thấy một bài báo kể chuyện về Thung lũng Silicon ở Mỹ và bắt đầu đâm ra tò mò. Kể từ hôm ấy, ông bắt đầu dành ra nhiều thời gian ở trung tâm máy tính trong trường.
Đây chính là nơi Sharma bắt đầu thay đổi giấc mơ của mình: “Tôi mơ ước trở thành một Sabeer Bhatia mới (doanh nhân người Ấn Độ sáng lập ra dịch vụ Hotmail). Tôi nhận ra rằng thay vì đi làm thuê cho người khác, tốt hơn là nên tạo ra một thứ gì đó cho người Ấn Độ dùng”.
Việc tìm hiểu các tấm gương khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon cũng khiến ông Sharma suy nghĩ: “Mặc kệ chuyện đi học. Mình có thể tự xây dựng một công ty với sự giúp đỡ của internet”. Vijay Shekhar Sharma từng chia sẻ, thay vì chỉ tập trung vào việc học để đạt thành tích cao, ông cùng một số bạn đại học thành lập XS Corps, công ty xây dựng hệ thống quản lý nội dung web, lập một trang web mang tên Indiasite.net.
Ông kể: “Đây là một trang cung cấp công cụ tìm kiếm và danh bạ website. Chúng tôi đã nhận được khoản đầu tư ban đầu trị giá 20.000 rupee (hơn 300USD) từ một quỹ đầu tư mạo hiểm ở Mỹ là Individual Angel Investor”.
Từ tháng 2 đến 5-1999, doanh thu của công ty đạt 500.000 rupee (khoảng 7.700USD). Họ bán lại công ty vào năm 1999 cho Living Media India (hiện là tập đoàn India Today) với giá nửa triệu USD.
Hành trình của Paytm bắt đầu từ năm 2000, khi Vijay Shekhar Sharma thành lập công ty mẹ của nó là One97 Communications. One97 bắt đầu như một nền tảng dịch vụ di động cung cấp các dự đoán tử vi cho những nhà cung cấp mạng di động trước khi mở rộng sang các dịch vụ khác như trò chơi dựa trên giọng nói và nhạc chuông tùy chỉnh.
Rồi Paytm xuất hiện vào năm 2010, như một nền tảng dành cho khách hàng mua các gói điện thoại di động trả trước và thanh toán hóa đơn truyền hình cáp trực tuyến.
Mạo hiểm bằng chiến lược giảm giá.
Để Paytm lớn mạnh, Sharma đã nghĩ cách giải quyết được vấn đề lớn nhất mà bất kỳ một công ty nào tham gia vào thương mại điện tử cũng phải đối mặt: làm sao để không phải mất tiền vào cái hố đen không đáy mang tên marketing?
Vì vậy ông quyết định thay vì bỏ tiền vào các chiến dịch quảng cáo tốn kém nên thực hiện chiến lược giảm giá triệt để. Với các mã giảm giá của Paytm, những ai thanh toán hóa đơn điện nước và điện thoại thông qua dịch vụ của hãng có thể tiết kiệm được gần 50% dưới dạng tiền thưởng: Nếu đóng 1.000 rupee qua Paytm, khách hàng có thể nhận lại 500 rupee vào tài khoản Paytm của mình để dùng cho những khoản chi tiêu khác.
Năm 2012, Paytm được Ngân hàng Trung ương Ấn Độ cho phép tung ra ví di động và dịch vụ này hiện trở thành mảng cốt lõi trong hoạt động kinh doanh của họ. Năm 2014, Paytm hợp tác với Uber để trở thành nhà cung cấp dịch vụ thanh toán cho các chuyến taxi của công ty này trên khắp Ấn Độ.
Vào năm 2015, Paytm giành được mối quan hệ hợp tác lớn khác với cổng đặt vé trực tuyến cho Đường sắt Ấn Độ (Indian Railways), nơi bán gần 25 triệu vé mỗi năm. Từ nền tảng là ví di động, Paytm nhanh chóng trở thành một nền tảng lớn dành cho mua sắm tạp hóa, đặt vé, thanh toán hóa đơn tiện ích.
Việc kinh doanh của công ty phát triển bùng nổ hơn vào năm 2016, sau khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi công bố kế hoạch rút khoảng 86% tiền mặt khỏi lưu thông. Động thái này đã gây sốc cho nền kinh tế Ấn Độ, nơi phần lớn các giao dịch được thực hiện bằng tiền mặt. Nhiều người trong số hàng trăm triệu người dùng điện thoại thông minh của Ấn Độ dần chuyển sang các ứng dụng thanh toán di động và Paytm đã sẵn sàng.
Ứng dụng này đã thu hút được 10 triệu người dùng mới trong vòng một tháng kể từ khi có lệnh cấm tiền mặt, tăng từ hàng chục ngàn lên khoảng nửa triệu người sử dụng mỗi ngày. Công ty hiện có 114 triệu người sử dụng dịch vụ thanh toán mỗi năm. Paytm công bố phiên bản ứng dụng hỗ trợ 11 ngôn ngữ để mở rộng hoạt động tại các khu vực nông thôn.
Đầu tháng 11, Paytm tiến hành đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) giữa bối cảnh công ty công nghệ tài chính này tìm cách huy động gần 2,5 tỷ USD. Theo bản cáo bạch trước khi IPO, Paytm sẽ phát hành lượng cổ phiếu mới trị giá 83 tỷ rupee (1,1 tỷ USD), và các cổ đông hiện có sẽ được bán lượng cổ phiếu trị giá 1,34 tỷ USD.
Theo kế hoạch, IPO này sẽ đưa Paytm trở thành công ty công nghệ có giá trị nhất Ấn Độ với mức định giá 20 tỷ USD, tăng 25% so với 2 năm trước. Vijay Shekhar Sharma lọt vào danh sách tỷ phú thế giới của Forbes, trở thành tỷ phú trẻ nhất Ấn Độ, với tổng tài sản 2,4 tỷ USD.
