Một nhân viên làm việc trên dây chuyền lắp ráp sản xuất loa tại một nhà máy ở thành phố Phụ Dương, tỉnh An Huy, miền đông Trung Quốc vào ngày 30/11/2022. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)

Chúng ta sẽ chứng kiến sự suy giảm nhanh chóng trong ngành sản xuất của Trung Quốc. Quốc gia độc tài toàn trị này đang mất đi lợi thế cạnh tranh về mọi mặt, trong khi thế mạnh chính là nhân công giá rẻ đang dần phai nhạt.

Trung Quốc luôn được coi là quốc gia sản xuất lớn, đóng vai trò nòng cốt trong hệ thống phân công lao động công nghiệp toàn cầu. Tuy nhiên, tôi tin rằng ngành sản xuất của Trung Quốc sẽ suy yếu nhanh chóng và Trung Quốc sẽ đánh mất vị thế là “công xưởng của thế giới”. Có những lý do quan trọng cho khẳng định này.

Khủng hoảng dân số

Vào ngày 17/01, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc đã công bố dữ liệu dân số mới nhất, cho thấy 9,56 triệu người được sinh ra và 10,41 triệu người chết vào năm 2022, với mức giảm ròng khoảng 850.000 người trong một năm. Lần cuối cùng dân số Trung Quốc giảm là 60 năm trước, khi “Nạn đói lớn” khiến dân số giảm 5,4 triệu người vào năm 1961. Không giống như đợt giảm dân số trước đây, đợt giảm này là không thể đảo ngược, nghĩa là dân số Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm.

Trung Quốc ban đầu đã có thể thu hút sự phát triển trong lĩnh vực sản xuất vì chi phí lao động thấp. Nhưng nguồn nhân lực khan hiếm đồng nghĩa với việc chi phí lao động trở nên đắt đỏ hơn.

Vấn đề với trộm cắp bí quyết kinh doanh

Chính sách công nghiệp của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tìm cách cải thiện khả năng cạnh tranh toàn cầu của Trung Quốc. Và khi làm như vậy, chính quyền Trung Quốc đã dùng đến hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ, điều đã gây ra sự báo động ở nhiều quốc gia khác nhau.

Vào năm 2014, một dự thảo đã được đệ trình lên Hội đồng Nhà nước Trung Quốc để phê duyệt. Sáng kiến “Made in China 2025” liên quan đến nghiên cứu và phát triển công nghệ cao, chẳng hạn như công cụ máy CNC, người máy, phương tiện năng lượng mới, năng lượng hạt nhân và vật liệu nano.

Kế hoạch này thu hút nhân tài nước ngoài với mức lương hậu hĩnh, mở đường cho “Chương trình Ngàn Nhân tài”. Tuy nhiên, chương trình đã dẫn đến nhiều tranh chấp pháp lý và một số thành viên của chương trình đã bị bắt và bị kết án vì tội ăn cắp tài sản trí tuệ hoặc che giấu thu nhập của họ. Một trong những trường hợp nổi tiếng nhất là của ông Charles Lieber, Trưởng khoa Hóa học và Hóa sinh tại Đại học Harvard. Vào tháng 12/2021, ông ấy bị kết tội che giấu việc tham gia chương trình tuyển dụng Ngàn Nhân tài của Trung Quốc.

Không chỉ chương trình này thu hút sự giám sát của FBI, mà vấn đề đánh cắp tài sản trí tuệ cũng là một trong những yếu tố chính gây ra cuộc chiến thương mại giữa chính quyền Trump và ĐCSTQ. Kể từ năm 2017, ĐCSTQ đã cố gắng tránh nói công khai về “Chương trình Ngàn Nhân tài” và “Made in China 2025” của mình.

Một chính quyền độc tài

Vào tháng 06/2022, sau hội nghị thượng đỉnh G-7, chính quyền Biden đã đưa ra một tuyên bố mà tôi tin là nhằm vào chế độ độc tài toàn trị của Trung Quốc: “Các nhà lãnh đạo G-7 - cùng với các nhà lãnh đạo của Argentina, Ấn Độ, Indonesia, Senegal và Nam Phi - đã đưa ra một tuyên bố về Tính bền vững của Dân chủ, khẳng định tầm quan trọng của việc tăng cường khả năng bảo vệ trước các mối đe dọa độc tài trong các nền dân chủ của chúng ta và trên toàn thế giới".

Mỹ và các đồng minh sẽ đoàn kết chống lại ĐCSTQ.

Đặc biệt là với sự bùng nổ của chiến tranh Nga - Ukraine, các nước dân chủ càng lo lắng rằng nếu ĐCSTQ tiến hành một cuộc tấn công vào Đài Loan, nó sẽ phá vỡ chuỗi công nghiệp toàn cầu.

Chi phí

Tại một thời điểm trong thời chính quyền Trump, Mỹ là nhà sản xuất năng lượng lớn nhất thế giới nhờ nguồn nhiên liệu hóa thạch dồi dào. Mặt khác, Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, chỉ riêng trong năm 2020 đã nhập khẩu 540 triệu tấn dầu. Do đó, chi phí năng lượng của Trung Quốc cao hơn nhiều so với Mỹ.

Các nhà lãnh đạo thế giới chụp ảnh trong ngày khai mạc Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 Argentina 2018 tại Costa Salguero vào ngày 30/11/2018 tại Buenos Aires, Argentina. (Ảnh: Daniel Jayo/Getty Images)

Trung Quốc khan hiếm tài nguyên đất, và giá bất động sản đắt đỏ là do giá đất. Đáng chú ý là trong những năm gần đây, các nhà đầu tư Trung Quốc đã mua đất nông nghiệp ở Mỹ, khiến họ trở thành bên nước ngoài mua bất động sản Mỹ lớn nhất tính theo số tiền trong khoảng thời gian từ tháng 03/2021 đến tháng 03/2022, với 6 tỷ USD đã được chi tiêu trong giai đoạn này, theo báo cáo Hiệp hội môi giới quốc gia (Mỹ).

Chi phí vận chuyển của sản phẩm từ Trung Quốc cao hơn nhiều so với các sản phẩm được sản xuất tại Mỹ do khoảng cách với thị trường châu Âu và Mỹ. Thời gian vận chuyển tăng lên khiến Mỹ phải dự trữ hàng hóa, do đó làm tăng chi phí lưu kho.

Shale Crescent USA, một tổ chức phi lợi nhuận, đã công bố một báo cáo nghiên cứu vào ngày 16/01 so sánh khả năng sinh lợi của ba sản phẩm được sản xuất tại Trung Quốc và Ohio. Nó chỉ ra rằng lợi thế duy nhất của các sản phẩm “Made in China” là chi phí lao động, trong khi chi phí vật liệu, vận chuyển và các chi phí khác là cao hơn nhiều.

Các chi phí ngầm

Vì xã hội độc tài toàn trị của ĐCSTQ không dựa trên luật pháp, nên các nhà chức trách có thể tiến hành các biện pháp cực đoan, chẳng hạn như đột ngột chấm dứt chính sách zero-COVID, buộc các nhà máy ngừng sản xuất và khiến các hợp đồng không thể được thực hiện. Ngay cả các quan chức địa phương cũng có thể phạt tiền bừa bãi đối với các doanh nghiệp thông qua thanh tra y tế, thanh tra phòng cháy chữa cháy, thanh tra thuế, v.v. Những chi phí này hoàn toàn nằm ngoài kế hoạch và không thể kiểm soát được.

Với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và người máy ở Mỹ, nhiều ngành công nghiệp đã có thể thay thế dần lao động thủ công bằng máy móc và do đó sẽ cắt giảm đáng kể chi phí lao động. Tình hình ngày càng trở nên bất lợi hơn đối với Trung Quốc, vốn chỉ dựa vào nguồn nhân lực giá rẻ để cạnh tranh.

Nói tóm lại, ngành sản xuất của Trung Quốc đang mất đi lợi thế cạnh tranh về mọi mặt, vì vậy ngành này có thể đang suy thoái nhanh hơn nhiều so với dự đoán của chúng ta.

Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.

(Theo The Epoch Times)

(ntdvn.net - Bảo Nguyên biên dịch)