John Pilger phát biểu tại một cuộc biểu tình phản chiến đánh dấu kỷ niệm 10 năm chiến tranh Afghanistan năm 2011 (AAP) Nguồn: AAP / Ian Nicholson/PA/Alamy

Trên khắp thế giới, mọi người đang gửi lời tưởng nhớ và tiếc thương đến nhà báo, nhà làm phim và nhà hoạt động John Pilger, người vừa qua đời ở tuổi 84 vào ngày 30/12/2023 ở London. Ông là một nhà báo và nhà sản xuất phim tài liệu từng đoạt nhiều giải thưởng, đồng thời là một nhà phê bình thẳng thắn và dũng cảm về cách đối xử với người Úc bản địa.

Trong gần 6 thập niên, John Pilger đã sử dụng tài năng của mình để buộc những kẻ có quyền lực phải chịu trách nhiệm.

Từ Campuchia dưới thời Khmer Đỏ, đến chiến tranh Việt Nam và Palestine, hay cách đối xử với người dân Bản Địa ở Úc, ông thể hiện thông điệp của mình qua những bộ phim tài liệu.

Trong sự nghiệp của mình, ông đã sản xuất hơn 50 bộ phim tài liệu, đồng thời làm việc cho tờ báo Daily Mirror của Anh trong 23 năm và phụ trách một chuyên mục cho tạp chí New Statesman từ năm 1991 đến năm 2014.

Sinh ra ở Bondi, vào năm 1939, ông thường xuyên hướng cái nhìn pháp lý của mình vào bên trong thân phận con người, mang đến cho thế giới một bức chân dung nhức nhối về cuộc sống của người Thổ dân Úc.

Ông chia sẻ về cuốn sách của mình 'The Secret Country'- 'Đất nước bí mật' xuất bản năm 1985

"Chế độ phân biệt chủng tộc đã tồn tại trong xã hội Úc từ rất lâu rồi. Tôi sinh ra và lớn lên ở đó, tôi đã quay phim ở đó trong nhiều năm. Người Thổ dân, không giống như người da đen ở Nam Phi chiếm khoảng 3% dân số."

Nêu bật tỷ lệ tử vong cao ở trẻ sơ sinh, các vấn đề sức khỏe và việc bị giam giữ, các bộ phim và sách của ông đề cập đến những người bị gạt ra ngoài lề xã hội.

Nhà báo và tác giả Quentin Dempster nói rằng Pilger là một nhà báo, tác giả và nhà sản xuất phim tài liệu vĩ đại về nhân quyền của người Úc.

"Ông đã nhìn ngay vào sự thất bại trong chính sách và vạch trần những hành vi đạo đức giả, sự tàn bạo và tước đoạt quyền sở hữu.”

Là một nhà phê bình gay gắt và lớn tiếng đối với chính sách đối ngoại của phương Tây, ông đã gây tranh cãi, đặc biệt là ở Trung Đông.

Ông cũng là người ủng hộ mạnh mẽ Julian Assange. Ông phát biểu tại một cuộc biểu tình ủng hộ Assange.

"Đó là lòng dũng cảm của những người nói sự thật và lên tiếng cho sự thật, những người bất đồng chính kiến, những người đứng lên chống lại kẻ mạnh. Đây là những anh hùng của chúng ta."

Trong số những người thương tiếc ông, có một người từng tiết lộ sự thật, cựu thiếu tá quân đội Anh và luật sư quân đội Úc David McBride.
 

Ông phải đối mặt với sự phẫn nộ của chính phủ Úc sau khi tiết lộ cho giới truyền thông các tài liệu có chứa thông tin về tội ác chiến tranh được cho là do binh lính Úc gây ra ở Afghanistan.
 

"Những người như tôi theo bước ông ấy và hy vọng những người khác cũng sẽ theo bước tôi. Đó là một cuộc đấu tranh lâu dài, nhưng ông chắc chắn đã truyền cảm hứng cho tôi.
Tôi nghĩ ông ấy đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người khác, tôi nghĩ họ sẽ tiếp tục chiến đấu vì ông ấy".

Sự tập trung của John Pilger vào việc vạch trần sự lạm dụng quyền lực của các chính phủ và các doanh nghiệp trị giá hàng tỷ đô-la cuối cùng đã rút ra được một điều.
 

"Báo chí là về con người, những con người bình dị. Đó là về cuộc đấu tranh của nhân loại trước những khó khăn dường như không thể xảy ra."
 

John Pilger đã giành được Giải thưởng Nhà báo của Năm ở Anh vào năm 1967 và 1979 cùng nhiều giải thưởng truyền hình cho phim tài liệu của ông.