.png)
Reuters
Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi
Hôm 17/11, Nhật Bản đã hành động để xoa dịu một cuộc tranh cãi ngày càng leo thang với Trung Quốc liên quan đến Đài Loan, theo Reuters.
Cuộc tranh cãi này đã khiến Bắc Kinh phải lên tiếng kêu gọi công dân của mình tránh xa Nhật Bản.
Tranh cãi bùng lên sau khi Thủ tướng Sanae Takaichi nói với các nhà lập pháp Nhật Bản vào đầu tháng này rằng một cuộc tấn công của Trung Quốc vào Đài Loan có thể kích hoạt phản ứng quân sự.
Đây là một kịch bản mà các chính quyền Nhật Bản trước đây đã tránh thảo luận công khai để tránh khiêu khích Bắc Kinh, bên luôn tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo tự trị Đài Loan.
Truyền thông Nhật Bản hôm 17/11 đưa tin ông Masaaki Kanai, Tổng Cục trưởng Cục châu Á và châu Đại Dương của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, sẽ gặp người đồng cấp Trung Quốc là ông Lưu Kình Tùng tại Bắc Kinh trong tuần này.
Báo chí cho biết ông Kanai dự kiến sẽ giải thích với phía Trung Quốc rằng bình luận của bà Takaichi không báo hiệu sự thay đổi trong chính sách an ninh của Nhật Bản và sẽ thúc giục Trung Quốc kiềm chế các hành động làm tổn hại thêm quan hệ song phương.
Đài Loan nằm cách các hòn đảo cực tây của Nhật Bản chỉ hơn 110 km và gần các tuyến đường biển quan trọng mà Tokyo dùng để vận chuyển dầu và khí đốt. Nhật Bản cũng là nơi tập trung lực lượng quân sự lớn nhất của Mỹ bên ngoài lãnh thổ Hoa Kỳ.
"Các kênh liên lạc khác nhau vẫn đang được mở," Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Minoru Kihara phát biểu tại một cuộc họp báo thường kỳ khi được hỏi về chuyến thăm Trung Quốc của ông Kanai.
Chánh Văn phòng Nội các cho biết thêm rằng cảnh báo du lịch của Trung Quốc "không phù hợp với định hướng chung là thúc đẩy mối quan hệ chiến lược, cùng có lợi. Chúng tôi đã đưa ra yêu cầu kiên quyết để phía Trung Quốc thực hiện các bước thích hợp."
Bà Takaichi có thể có cơ hội nói chuyện trực tiếp với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường vào cuối tuần này, khi cả hai dự kiến sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nam Phi bắt đầu từ ngày 21/11.
Phát biểu với các phóng viên tại Đài Bắc vào hôm nay 17/11, Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức cho biết Trung Quốc đang tiến hành "một cuộc tấn công đa chiều" vào Nhật Bản.
Ông nói: "Tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục theo dõi sát sao và tôi cũng thúc giục Trung Quốc thể hiện sự kiềm chế và hành xử xứng tầm với một cường quốc lớn, thay vì trở thành kẻ gây rối cho hòa bình và ổn định khu vực."
Cổ phiếu bán lẻ, du lịch có nguy cơ bị ảnh hưởng
Mâu thuẫn đã bùng lên từ bình luận của bà Takaichi vào ngày 7/11, một tuần sau khi bà gặp lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và đồng ý theo đuổi một mối quan hệ ổn định.
Một ngày sau đó, Tổng Lãnh sự Trung Quốc tại Osaka, ông Tiết Kiếm, đã đăng một bài viết (hiện đã bị xóa) trên X: "Cái đầu bẩn thỉu thích xía vào chuyện của người khác phải bị chặt đi."
Nhật Bản đã triệu tập đại sứ Trung Quốc để phản đối phát biểu "vô cùng không thích hợp" của ông và một số chính trị gia Nhật Bản đã kêu gọi trục xuất ông Tiết.
Rạn nứt càng lan rộng vào ngày 13/11 khi Trung Quốc lần đầu tiên sau hơn hai năm triệu tập đại sứ Nhật Bản để gửi "công hàm phản đối mạnh mẽ" về những phát ngôn của bà Takaichi.
Đến hôm 14/11, Trung Quốc tuyên bố Nhật Bản sẽ phải đối mặt với một thất bại quân sự "tan nát" nếu can thiệp vào vấn đề Đài Loan, đồng thời bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về định hướng an ninh của Nhật Bản, bao gồm cả sự mập mờ xung quanh ba nguyên tắc phi hạt nhân (không phát triển, không sở hữu và không bố trí vũ khí hạt nhân).
Một cuộc điều tra của Reuters vào tháng Tám cho thấy giới chính trị và công chúng Nhật Bản ngày càng sẵn lòng nới lỏng cam kết đó - vốn từ lâu là một điều cấm kỵ ở quốc gia duy nhất từng phải hứng chịu bom nguyên tử.
Vào hôm 16/11, một đội tàu hải cảnh Trung Quốc đã đi qua vùng biển xung quanh nhóm đảo trên Biển Hoa Đông do Nhật Bản kiểm soát nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Được biết đến là Senkaku ở Tokyo và Điếu Ngư ở Bắc Kinh, khu vực này đã trở thành điểm nóng kể từ khi được Nhật Bản quốc hữu hóa vào năm 2012.
Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản cho biết họ đã đẩy lùi các tàu Trung Quốc.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản, ông George Glass, cũng tham gia vào cuộc tranh cãi, đăng một loạt bình luận trên X chỉ trích phát ngôn của ông Tiết.
Trong bài đăng mới nhất vào hôm 15/11, ông cho rằng đã đến lúc cần bỏ qua chuyện này, đồng thời thêm rằng "Lễ Halloween đã qua rồi" sau khi nhà ngoại giao Trung Quốc gọi bà Takaichi là "một phù thủy độc ác."
Truyền thông nhà nước Trung Quốc tiếp tục nhắm vào bà Takaichi vào hôm 17/11.
"Những phát ngôn nguy hiểm của Takaichi, đã chạm đến tinh thần của tất cả các bên, không chỉ là hành động liều lĩnh về mặt chiến lược, mà còn là sự khiêu khích có chủ đích," tờ Nhân Dân Nhật báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc viết trong một bài xã luận.
Takahide Kiuchi, nhà kinh tế điều hành tại Viện Nghiên cứu Nomura, nhận định nếu cuộc tranh cãi kéo dài, sự sụt giảm số lượng du khách Trung Quốc ở mức tương đương với mức giảm khoảng 25% từng thấy trong tranh chấp đảo năm 2012 có thể giáng một đòn kinh tế đáng kể.
Ông nói: "Sự sụt giảm lượng du khách ở quy mô này sẽ có tác động làm giảm hơn một nửa tốc độ tăng trưởng hằng năm của Nhật Bản."
Dự đoán về tác động tiềm tàng này, cổ phiếu nhạy cảm với ngành du lịch đã giảm tại Tokyo, với cổ phiếu của nhà điều hành chuỗi cửa hàng bách hóa Isetan Mitsukoshi giảm hơn 10% và hãng hàng không Japan Airlines giảm hơn 4,4% trong giao dịch đầu ngày 17/11.
(Theo BBC News)
