Ảnh: AAP

QUỐC TẾ - Nga là quốc gia bị trừng phạt nhiều nhất trên thế giới. Úc đã đưa ra các hạn chế đối với một số cá nhân và tổ chức nhằm kiềm chế cuộc chiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Ukraine. Nhưng những vụ kiện gần đây chống lại chế độ trừng phạt của chính phủ Úc khiến các chuyên gia kêu gọi các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn và có hiệu lực hơn.

Nga là quốc gia bị trừng phạt nhiều nhất trên thế giới, Úc nằm trong số những quốc gia đã triển khai các biện pháp chống lại một số cá nhân và tổ chức Nga sau cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.

Các biện pháp trừng phạt này bao gồm một loạt quy định, bao gồm cấm xuất cảng và nhập cảng một số hàng hóa đến và đi từ Nga cũng như hạn chế việc đi lại của các cá nhân.

Tiến sĩ Christopher Michaelsen là phó giáo sư tại Khoa Luật và Tư pháp của Đại học New South Wales.

"Mục đích là làm cho cuộc sống của Nga trở nên khó khăn hơn và cố gắng thúc đẩy họ chấm dứt xung đột. Từ đó quay lại bàn đàm phán để tìm giải pháp đàm phán ngoại giao."

Ba vụ kiện chống lại các lệnh trừng phạt của Úc và cả ba đều thất bại

Vụ kiện gần đây nhất đến từ công ty Tigers Realm Coal của Australia, công ty đang sản xuất than ở Nga và bán sang thị trường Châu Á kể từ năm 2017.

Công ty này có hai giấy phép thăm dò và sở hữu một cảng ở vùng Bắc Cực Chukotka.

Luật sư thâm niên tại Trung tâm Tư pháp Quốc tế Úc, Melissa Chen, cho biết họ đã tranh luận tại Tòa án Liên bang rằng họ chỉ sản xuất và vận chuyển than trong lãnh thổ Nga và quyền sở hữu sản phẩm kết thúc tại cảng - còn các lệnh trừng phạt của Úc chỉ nhắm vào vận tải xuyên biên giới.

Luật sư Melissa Chen nói “Điều mà tòa án đưa ra là không thể chấp nhận cách giải thích hạn hẹp về vận tải của Tigers Realm. Những hoạt động đó trên thực tế bị quy định bởi luật trừng phạt của Úc.”

Tigers Realm kể từ đó đã công bố kế hoạch bán tài sản ở Nga của mình với giá khoảng 76,3 triệu đô la cho APM Invest, một công ty thuộc sở hữu của ông trùm khai thác mỏ người Nga Mark Buzuk với cáo buộc có liên hệ với một số nhà tài phiệt Nga.

Công ty này cũng có kế hoạch trả lại tài sản cho các cổ đông.

Clancy Moore là Giám đốc điều hành của Tổ chức Minh bạch Quốc tế Úc.

"Chúng tôi biết một trong những cổ đông là một tổ chức của Nga đã bị Úc trừng phạt được gọi là Quỹ Đầu tư Phát triển Nga. Về cơ bản, đây cũng là một quỹ tài sản có chủ quyền và được coi là quỹ đen dành cho Vladimir Putin."

Tigers Realm đã thông báo sẽ tổ chức Đại hội đồng cổ đông vào ngày 28 tháng Năm, nơi các cổ đông sẽ bỏ phiếu về một số nghị quyết, bao gồm cả đề xuất bán.

Công ty cũng nêu trong Thông báo: “Mọi việc hoàn trả vốn sẽ thực hiện tuân thủ tất cả các luật hiện hành, bao gồm cả Chế độ trừng phạt”.

"Với bản chất của vụ này và khả năng mua bán, tôi mong đợi các cơ quan quản lý của Úc - bao gồm cả văn phòng trừng phạt - sẽ đặt giao dịch mua bán được đề xuất dưới kính hiển vi và xem xét rất kỹ các chi tiết của giao dịch mua bán và số tiền sẽ đi về đâu."

“Trong một tuyên bố với SBS, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao và Thương mại cho biết mặc dù không bình luận về vấn đề tuân thủ cụ thể nhưng "Chính phủ Liên bang đang xem xét tất cả các lựa chọn liên quan đến việc tuân thủ" và "Bộ biện pháp trừng phạt và thương mại toàn diện của chính phủ được thiết kế để đảm bảo các doanh nghiệp Úc không trực tiếp hoặc gián tiếp hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga."

Nhiều biện pháp trừng phạt khác nhau chống lại Nga đã được triển khai trong suốt thập kỷ qua, kể từ khi nước này sáp nhập Crimea vào năm 2014.

Nga đã học được cách thích nghi

Tiến sĩ Michaelsen nói rằng Nga đã quen với hoàn cảnh này. 

"Họ gọi chính sách này là chính sách Pháo đài nước Nga, đó là một chính sách nhằm mục đích đa dạng hóa thương mại rõ ràng, đặc biệt là xây dựng thương mại với Trung Quốc."

Các chuyên gia cho rằng nỗ lực chống lại các lệnh trừng phạt của Tigers Realm có thể làm nổi bật những lỗ hổng trong các quy định của Úc.

Một trong số đó là Tiến sĩ Anton Moiseinko, giảng viên thâm niên về luật tại Đại học Quốc gia Úc.

"Không có lệnh cấm rõ ràng về việc tham gia vào loại hoạt động sản xuất hoặc chế tạo đó, ngay cả khi những sản phẩm đó không bao giờ được chuyển đến Úc mà được bán ở nơi khác trên thị trường thế giới."

Một dự luật sửa đổi được thông qua vào tháng trước nhằm làm rõ những sơ hở bộc lộ trong các thách thức khác từ các cá nhân Nga bị trừng phạt, bao gồm Oleg Deripaska, một nhà tài phiệt bị Úc trừng phạt vì bị cáo buộc có liên hệ với Vladimir Putin.

Luật sư Melissa Chen nói thêm "Thiếu trách nhiệm giải trình thực sự có thể tạo ra sự miễn trừ. Nếu thiếu việc thực thi các biện pháp pháp lý này thì sẽ không có động cơ, không có sự răn đe nào đối với những người khác có thể đang tìm cách vi phạm các luật đó."
 

Các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ được coi là chìa khóa để ngăn cản các công ty và cá nhân thực hiện các giao dịch với Điện Kremlin.
 

SBS đã tiếp cận Tigers Realm Coal để yêu cầu bình luận, nhưng họ không đưa ra câu trả lời