​Các tăng ni Phật giáo cầu nguyện cho các nạn nhân của vụ ném bom nguyên tử trong Thế chiến thứ hai, tại Hiroshima, phía tây Nhật Bổn, ngày 5 tháng Tám năm 2025. REUTERS - Kim Kyung-Hoon

 

 

THẾ GIỚI - Đúng 80 năm sau ngày Hiroshima bị Mỹ ném bom nguyên tử, sáng ngày 06/08/2025, tại Nhật Bổn, hàng nghìn người đã tụ tập tại thành phố Hiroshima để tưởng niệm cầu nguyện cho hòa bình. Tám thập niên sau thảm họa lịch sử, thị trưởng thành phố cảnh báo nguy cơ nguyên tử vẫn còn đó.

 

Vào đúng 8 giờ 15 phút sáng, thời điểm quả bom nguyên tử có mã hiệu “Little Boy” phát nổ đúng 80 năm trước, một phút mặc niệm đã được cử hành tại công viên Tưởng niệm Hòa bình. Tham dự buổi lễ có đại diện đến từ 120 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Hoa Kỳ, quốc gia sở hữu kho võ khí nguyên tử lớn nhất thế giới. 

 

Phát biểu tại buổi lễ, thị trưởng thành phố Hiroshima, ông Kazumi Matsui, đã cảnh báo về nguy cơ leo thang nguyên tử toàn cầu, khi các cường quốc tiếp tục tăng cường kho võ khí của mình.

 

Ông Matsui kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hãy đến Hiroshima để chứng kiến tận mắt hậu quả của võ khí nguyên tử, thay vì chỉ đọc qua sách vở. 

 

Ba ngày sau Hiroshima, Mỹ tiếp tục ném một quả bom nguyên tử thứ hai xuống Nagasaki. Ngày 15 tháng Tám năm 1945, Nhật tuyên bố đầu hàng. Vụ ném bom đã khiến khoảng 78.000 người thiệt mạng ngay lập tức, và hàng chục nghìn người khác tử vong sau đó vì phóng xạ. Số người sống sót, tiếng Nhật gọi là “hibakusha”, những nhân chứng sống của thảm họa, đang ngày càng ít dần. Dù hai thành phố của Nhật đã trở thành những biểu tượng hòa bình và giải trừ nguyên tử, những ký ức về vụ ném bom nguyên tử đang phai mờ dần.

 

Thông tín viên Frédéric Charles từ Tokyo cho biết thêm thông tin :

Theo một thăm dò dư luận, 80% người Nhật không biết chính xác ngày ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki. Giờ đây hãy thử hỏi một học sinh ở Hiroshima cái gì tiêu biểu cho thành phố của mình, câu trả lời sẽ là Carps, một trong những đội bóng chày nổi tiếng của Nhật Bổn. 

 

Thành phố đang nỗ lực lưu giữ ký ức về các “hibakusha”, những người sống sót sau vụ ném bom. Nhờ những “người kế tục”, những người đàn ông và phụ nữ đã tạo lập mối quan hệ thân thiết với một trong số họ trước khi họ qua đời và truyền lại cho các thế hệ mới sự chứng kiến của họ. Những người bảo vệ ký ức này trình bày sự việc nhưng chủ yếu là cảm xúc, nỗi đau, sự thật của một con người bị bom nguyên tử đã mất.

 

Từ khi Nga xâm lược Ukraine, Nhật Bổn quyết định gia tăng tiềm năng quân sự của mình, bởi vì nước này bị Trung Quốc, Nga và Bắc Hàn đe dọa.

 

Nhưng ở Hiroshima, quyết tâm tái võ trang, không trang bị võ khí nguyên tử, không được ủng hộ. Hàng năm, vào dịp tháng Tám này, thị trưởng thành phố chỉ trích chánh phủ từ bỏ chánh sách chủ hòa. Nhật Bản không ký Hiệp ước cấm võ khí nguyên tử của Liên Hiệp Quốc vì nước này vẫn được chiếc ô nguyên tử của Mỹ che chở.

 

Vì chiến tranh, võ khí nguyên tử lại được mang ra làm “phương tiện răn đe”

Bất chấp hậu quả tang thương của bom nguyên tử, nhiều nhà lãnh đạo sẵn sàng mang loại võ khí hủy diệt này làm “phương thức răn đe”. Nga thường xuyên dọa võ khí nguyên tử kể từ đầu cuộc xâm lăng Ukraine. Để đối phó, tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng tái khẳng định mong muốn mở đối thoại về việc mở rộng năng lực răn đe nguyên tử của Pháp sang các nước Âu châu khác.

 

Tuy nhiên, trả lời đài RFI, ông Jean-Marie Collin, giám đốc ICAN France - Chiến dịch quốc tế xóa bỏ võ khí nguyên tử, nhận định đây là một động thái nguy hiểm :

Chúng ta nhận thấy từ đầu những năm 1950, khi lý thuyết răn đe nguyên tử xuất hiện nhưng không hiệu quả, đã có nhiều thất bại. Đã đến lúc phải suy nghĩ đúng đắn về an ninh tập thể, và đó là lý do tại sao đã có các hiệp ước, đáng chú ý là Hiệp ước không phổ biến võ khí nguyên tử hoặc thậm chí gần đây là Hiệp ước cấm võ khí nguyên tử, bổ khuyết cho hiệp ước đầu tiên.

 

Tại sao Macron vẫn giữ lập trường ? Bởi vì đó là mong muốn của một chánh khách muốn trở thành tổng thống bảo vệ Âu châu, theo trào lưu từ suốt khoảng 40 năm qua tin vào một tôn giáo gọi là võ khí nguyên tử và quả bom thần thánh. Trong khi đó chúng ta thấy rằng chiến tranh ngày nay lại đang được tiến hành bằng drone. Ngoài ra, chúng ta biết tác động của vũ khí hạt nhân. Chúng ta biết được rủi ro trong trường hợp xử dụng chúng : thêm một lần thay đổi lịch sử của nền văn minh nhân loại.

 

 

(Theo RFI)