Vàng được coi là một cách tuyệt vời để đa dạng hóa danh mục đầu tư và phòng ngừa lạm phát.

Trước khi đầu tư vào vàng, điều quan trọng là phải hiểu rõ những biến động giá trong lịch sử và cách chúng tương quan với các thị trường khác, ngay cả khi chúng ta dễ bị cuốn theo khi thấy giá vàng tăng vọt. Chẳng hạn giá vàng năm 2008 khoảng 870 Mỹ kim đô cho 1 ounce nhưng năm 2025, giá vàng đạt tới 3,150 Mỹ kim cho 1 ounce.

Biểu đồ giá vàng trong hơn 50 năm qua sẽ giúp chúng ta tìm hiểu nguyên nhân đằng sau những biến động này. Ngoài ra, chúng ta cũng nên hiểu về những lợi ích tiềm năng của việc đầu tư vào vàng và tham khảo các mẹo mua và nắm giữ kim loại quý này.

Vàng: Lịch sử giá trị xuyên suốt 50 năm

Các mô hình và xu hướng giao dịch có thể giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định bằng cách nhìn xa trông rộng và xem xét giá vàng trong lịch sử. Ví dụ, nhà đầu tư có thể xác định các chu kỳ dài hạn hoặc biến động giá vàng, từ đó có thể cung cấp manh mối về diễn biến giá trong tương lai hoặc mối tương quan với các loại tài sản khác. Phân tích dữ liệu dài hạn có thể giúp nhà đầu tư thấy được diễn biến của vàng trong các giai đoạn khác nhau và cách vàng phản ứng với các sự kiện địa chính trị hoặc kinh tế lớn trong lịch sử. Lưu ý rằng hiệu suất trong quá khứ không nhất thiết chỉ ra kết quả trong tương lai. Việc giá vàng tăng hay giảm trong quá khứ không đảm bảo rằng vàng sẽ tiếp tục tăng. Điều quan trọng nữa là cần cân nhắc rằng các điều kiện kinh tế và địa chính trị cụ thể là duy nhất và có thể không diễn ra giống như trước nữa. Tuy nhiên, các sự kiện hoàn toàn mới chắc chắn sẽ xảy ra.

Một lưu ý khác khi phân tích dữ liệu dài hạn là xu hướng thiên vị nhìn lại quá khứ. Việc xem xét dữ liệu lịch sử với lợi thế nhìn lại quá khứ một cách toàn diện có thể khiến các nhà đầu tư đánh giá quá cao khả năng dự đoán xu hướng thị trường và bỏ qua những bất ổn và rủi ro đã tồn tại vào thời điểm đó.

Biểu đồ trên cho thấy giá một ounce vàng kể từ năm 1971. Giá đã có nhiều biến động lớn trong vài thập kỷ qua. Mức cao nhất mọi thời đại vào năm 1980 đã tiếp nối mức thấp nhất của những năm 1970. Giá trị năm 1980 vẫn là đỉnh của vàng khi điều chỉnh theo lạm phát cho đến tháng 4 năm 2025, khi giá đạt khoảng 3,500 đô la Mỹ một ounce (tương đương 5,340 đô la Úc) .

Đầu tư vào Vàng so với S&P 500 theo thời gian

Thay vì so sánh giá vàng theo thời gian bằng đô la, các nhà đầu tư có thể nắm bắt giá vàng tốt hơn bằng cách so sánh chúng với S&P 500. Giả sử chúng ta có 200 đô la vào năm 1971, năm Hoa Kỳ bãi bỏ chế độ bản vị vàng, để đầu tư 100 đô la vào vàng và 100 đô la nữa vào S&P 500. Với số tiền đó, chúng ta có thể mua một ounce vàng và một cổ phiếu của chỉ số này.

Trong thập kỷ đầu tiên, việc cất giữ một nửa số tiền của mình ($100) vào vàng sẽ là một tiên đoán đáng kinh ngạc khi giá vàng tăng nhanh chóng, đặc biệt là vào cuối thập kỷ. Giai đoạn này, được đánh dấu bởi sự bất ổn kinh tế, chứng kiến vàng đạt đến đỉnh điểm, phản ảnh vị thế là một nơi trú ẩn an toàn của nó trong thời kỳ lạm phát đình trệ, những rắc rối ở Trung Đông, v.v. Chỉ số S&P 500 đã đi ngược hướng vào đầu những năm 1970, mặc dù nó đã dần phục hồi bắt đầu từ đầu những năm 1980 và đã tăng trưởng trở lại kể từ đó.

Khoản đầu tư 100 đô la vào S&P 500 và 100 đô la vào vàng sẽ có giá trị tương ứng khoảng 225 đô la và 1,600 đô la. Vàng chủ yếu chững lại trong 20 năm tiếp theo trong khi thị trường chứng khoán tăng giá. Đến năm 2000, lãi suất kép và một thị trường tăng giá dài hạn (trước sự sụp đổ của bong bóng dotcom) đồng nghĩa với việc khoản đầu tư ban đầu của chúng ta vào S&P 500 sẽ có giá trị 4,100 đô la, nhưng giá trị vàng chỉ còn khoảng 730 đô la.

Những năm 2000 đã chứng kiến xu hướng tăng giá chung của vàng, đặc biệt là khi các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Hãy xem xét những điều sau:

• Năm 2007, khoản đầu tư vàng năm 1971 của chúng ta ($100) sẽ có giá trị khoảng 2,200 đô la, và năm 2010 là 3,800 đô la. Trong khi đó, khoản đầu tư ($100) vào S&P 500 sẽ giảm gần 10% trong cùng thời gian.
• Nhìn lại danh mục đầu tư vào năm 2024, khoản đầu tư 100 đô la ban đầu vào vàng sẽ có giá trị khoảng 7,000 đô la, trong khi khoản đầu tư 100 đô la ban đầu vào S&P 500 năm 1971 giờ đây sẽ có giá trị hơn 26,700 đô la (giả sử đã tái đầu tư cổ tức trong quá trình này).

Vậy bài học rút ra là gì? Thời điểm đầu tư là tất cả. Nếu chúng ta bắt đầu với cùng số tiền đầu tư vào vàng và S&P500 vào đầu năm 2000, chúng ta sẽ có khoảng 900 đô la (vàng) và 600 đô la (cổ tức với S&P 500) trong tài khoản từ mỗi loại.

Những Đỉnh Cao và Đáy Thấp Đáng Chú Ý

Những thay đổi về giá vàng một phần là do các sự kiện đáng chú ý sau đây:

• Việc hệ thống Bretton Woods kết thúc vào năm 1971 đã cho phép đồng đô la Mỹ được thả nổi tự do và chấm dứt tỷ giá hối đoái cố định giữa vàng và đô la. Giai đoạn này cũng là đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng ở Hoa Kỳ, đặc trưng bởi lạm phát cao, tăng trưởng kinh tế thấp và tỷ lệ thất nghiệp cao. Tất cả những điều này đã dẫn đến sự tăng vọt của giá vàng trong những năm 1970, đạt mức cao kỷ lục khoảng 665 đô la vào tháng 1 năm 1980.
• Vàng đạt mức thấp cục bộ khoảng 253 đô la một ounce vào năm 1999 do nền kinh tế Hoa Kỳ mạnh hơn và đồng đô la Mỹ mạnh hơn, điều này làm giảm sức hấp dẫn của vàng như một khoản đầu tư thay thế. Giá vàng cũng giảm do tình trạng dư cung, khi một số ngân hàng trung ương bán vàng dự trữ để huy động vốn và đa dạng hóa danh mục đầu tư.
• Cuộc Đại suy thoái đã gây ra làn sóng tháo chạy khỏi các kênh đầu tư an toàn và làm tăng nhu cầu vàng. Giá vàng tăng từ khoảng 730 đô la vào tháng 10 năm 2008 lên 1,300 đô la vào tháng 10 năm 2010.
• Cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu từ năm 2010 đến năm 2012 đã làm dấy lên lo ngại về sự ổn định của khu vực đồng euro và nền kinh tế toàn cầu. Giá vàng đạt mức cao mới là khoảng 1,825 đô la vào tháng 8 năm 2011.
• Việc Cục Dự trữ Liên bang (Mỹ) giảm dần nới lỏng định lượng từ năm 2013 đến năm 2014 báo hiệu sự bình thường hóa dần dần của chính sách tiền tệ và sự mạnh lên của đồng đô la Mỹ. Giá vàng giảm 29% từ 1,695 đô la vào tháng 1 năm 2013 xuống còn 1,200 đô la vào tháng 12 năm 2014.
• Đại dịch COVID-19 đã gây ra những gián đoạn và bất ổn kinh tế và xã hội chưa từng có. Giá vàng tăng vọt 27% từ 1,575 đô la vào tháng 1 năm 2020 lên hơn 2,000 đô la vào mùa hè năm 2020.
• Sau đại dịch, giá vàng giảm xuống mức giao dịch từ 1,700 đến 1,900 đô la trước khi bứt phá vào cuối năm 2023 lên mức cao mới khoảng 2,135 đô la. Sau đó, giá vàng giảm xuống mức giao dịch chỉ trên 2,000 đô la.
• Vào tháng 9 năm 2024, giá vàng tăng vọt lên trên 2,685 đô la một ounce, được thúc đẩy bởi nhu cầu tăng cao của Trung Quốc và lo ngại lạm phát kéo dài.
• Giá vàng đạt mức cao nhất mọi thời đại khoảng 3,500 đô la vào tháng 4 năm 2025 khi các nhà đầu tư bán tháo các khoản đầu tư rủi ro hơn do căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Cách Mua Vàng

Vàng vật chất có thể được mua dưới nhiều hình thức. Trang sức vàng được bán trên toàn thế giới tại các cửa hàng bán lẻ và thị trường đồ cũ. Chất lượng hoặc độ tinh khiết của vàng trong các mặt hàng này được đo bằng karat (hoặc 1/24 phần).

Một cách khác để mua vàng vật chất là mua tiền xu hoặc thỏi vàng từ một đại lý uy tín. Các đại lý vàng thỏi bao gồm các cửa hàng tiền xu và một số ngân hàng. Hãy nhớ cân nhắc việc lưu trữ và bảo hiểm để đảm bảo an toàn.

Một số tổ chức tài chính cung cấp chứng chỉ hoặc tài khoản vàng nếu chúng ta không muốn giao dịch vàng. Những hình thức này đại diện cho việc sở hữu một lượng vàng nhất định mà không cần sở hữu vật chất. Chúng ta cũng có thể mua cổ phiếu của các công ty khai thác, tinh luyện hoặc giao dịch vàng. Giá trị của những cổ phiếu này liên quan đến giá vàng nhưng cũng phụ thuộc vào hiệu suất của công ty và các yếu tố thị trường khác.

Khi vàng đạt mức giá danh nghĩa mới, các nguồn phi truyền thống như Costco (COST) và Walmart (WMT) đã bán ra một lượng lớn cho công chúng, thường xuyên hết nguồn cung của chính họ.

Những người mua hàng từ các nền tảng trực tuyến nên thận trọng - đặc biệt nếu có một số mánh lới quảng cáo, chẳng hạn như in hình Snoopy hoặc Darth Vader trên đồng xu - và đảm bảo họ hiểu rõ về sản phẩm.

Nhiều nền tảng trực tuyến cung cấp thông tin hạn chế về độ tinh khiết, nguồn gốc và giá trị tổng thể của vàng. Đối với các nhà đầu tư nghiêm túc, việc mua hàng từ các đại lý kim loại quý hoặc tổ chức tài chính uy tín thường an toàn hơn.

Một trong những cách dễ dàng hơn để tiếp cận sự thay đổi giá vàng mà không cần phải mua kim loại hoặc giao dịch với các nhà cung cấp là mua cổ phiếu của các quỹ giao dịch vàng như SPDR Gold Shares (GLD) hoặc iShares Gold Trust (IAU). Các quỹ này nắm giữ vàng và cổ phiếu được giao dịch trên sàn chứng khoán, vì vậy chúng ta có thể đầu tư ngay từ tài khoản môi giới thông thường của mình.

Các nhà đầu tư lão luyện hơn có thể cân nhắc hợp đồng tương lai hoặc quyền chọn vàng. Đây là những hợp đồng mua hoặc bán vàng với mức giá cố định vào một ngày trong tương lai. Chúng có thể mang lại lợi nhuận cao hơn nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao hơn.

Trên mạng và các phương tiện truyền thông khác, nhiều quảng cáo chào bán các sản phẩm được cho là giúp chúng ta đầu tư vào vàng như một kho lưu trữ giá trị. Những điều này có thể liên quan đến những nguy cơ được cho là từ chính sách tiền tệ lỏng lẻo của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, chính sách tài khóa của một số chính quyền Hoa Kỳ, hoặc việc sống sót sau cái gọi là kịch bản chuẩn bị cho ngày tận thế, trong đó không bao giờ rõ ràng tại sao vàng lại tốt hơn nhiều so với nước và đồ ăn đóng hộp - nghĩa là, liệu chúng ta có quyết định đầu tư dựa trên hai tỷ lệ cược ít ỏi, cụ thể là ngày tận thế xảy ra và chúng ta sống sót sau đó để mua hàng hóa trong một nền kinh tế dựa trên vàng không chắc chắn sau đó hay không.

Ngoài ra còn có những trò lừa đảo phổ biến liên quan đến những lời hứa thổi phồng về những gì có trong các mỏ vàng, những thỏi vàng không chứa nhiều vàng, v.v. Tình hình đã trở nên nguy hiểm đến mức Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) đã đặt tiêu đề bài viết về chủ đề này một cách thẳng thừng: "Vàng Không Phải Là Khoản Đầu Tư An Toàn". ª

Bài viết này chỉ tính cách tham khảo thông tin, hoàn toàn không phải là một hướng dẫn trong việc đầu tư vàng.