​Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại sân bay quốc tế Gimhae, Busan, Hàn Quốc, ngày 30/10/2025. REUTERS - Evelyn Hockstein

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm qua, 24/11/2025, đã có một động thái bất thường: Ông chủ động gọi điện cho tổng thống Mỹ Donald Trump để trao đổi về hồ sơ Đài Loan, sau tuyên bố cách nay hai tuần của thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về khả năng Tokyo can thiệp quân sự nếu Bắc Kinh thôn tín Đài Bắc bằng vũ lực. 

Theo truyền thông Trung Quốc, trong cuộc điện đàm với nguyên thủ Mỹ, chủ tịch Trung Quốc đã khẳng định việc đưa hòn đảo "trở về" với Trung Quốc là "một phần quan trọng cho trật tự quốc tế hậu đệ nhị thế chiến". Tổng thống Trump sau đó đã đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng Washington và Bắc Kinh có mối quan hệ "cực kỳ bền chặt" nhưng không nhắc tới vấn đề Đài Loan. Chủ nhân Nhà Trắng cũng cho biết đã chấp nhận lời mời của ông Tập sang thăm Trung Quốc vào tháng 4 và đáp lại bằng cách mời ông Tập tới thăm Hoa Kỳ vào cuối năm sau.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên Cléa Broadhurst cho biết cụ thể về cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo : 

Đây không phải là một cuộc gọi bình thường. Việc ông Tập Cận Bình tự mình chủ động cho thấy Bắc Kinh đang cảm đang thấy bị gây sức ép đến thế nào, sau khi thủ tướng Nhật Bản tuyên bố sẵn sàng xem xét can thiệp quân sự nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan. Trước sự cứng rắn chưa từng có từ Tokyo, Bắc Kinh muốn nói chuyện với ông Trump trước chuyến thăm dự kiến của tổng thống Mỹ vào tháng Tư, nhằm tìm cách tác động đến định hướng của Washington.

Thông cáo của phía Mỹ nhấn mạnh tới các hồ sơ thương mại, nhập khẩu nông sản và vấn đề fentanyl, nhưng tránh nhắc đến Đài Loan. Còn Trung Quốc thì muốn đưa Đài Loan thành trọng tâm cuộc trao đổi. Ông Tập thậm chí viện dẫn đến Thế chiến II, nhắc rằng Washington và Bắc Kinh từng cùng nhau chống lại "chủ nghĩa quân phiệt" – một cách nói rất hiếm gặp, nhằm cô lập Tokyo và kéo Mỹ trở lại lập trường mơ hồ hơn.

Bối cảnh hiện tại càng làm bài toán thêm phức tạp khi chính quyền Trump vừa phê duyệt hợp đồng bán 330 triệu đô la linh kiện phụ tùng cho các máy bay chiến đấu của Đài Loan. Bắc Kinh úp mở về việc có thể giúp đỡ về vấn đề Ukraina – nhưng chỉ trong trường hợp Washington giảm bớt sự ủng hộ Đài Bắc. Mục tiêu của Trung Quốc rất rõ ràng: đây chính là thời điểm quyết định khả năng kìm hãm một liên minh đang manh nha hình thành xung quanh Đài Loan.

Trước động thái này của Bắc Kinh, thủ tướng Đài Loan hôm nay khẳng định rằng "Đài Loan là một đất nước có chủ quyền" và không có lựa chọn nào về việc "quay trở về" Hoa lục.

Trong khi đó, thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi cho biết, ngay sau cuộc điện đàm với chủ tịch Trung Quốc, tổng thống Trump đã đề nghị nói chuyện với bà, nhưng bà không nêu chi tiết nội dung cuộc điện đàm với nguyên thủ Mỹ.

(Theo RFI)