Việt Nam đang giữ chức chủ tịch luân phiên của khối ASEAN. Ông Minh cho biết các nước Đông Nam Á đang mở ra cơ hội hợp tác thiết thực với Mỹ trong khu vực. (Ảnh: JONATHAN ERNST/AFP qua Getty Images)
Các nước Đông Nam Á ủng hộ vai trò của Hoa Kỳ trong việc duy trì hòa bình ở Biển Đông. Hà Nội hoàn toàn đồng tình và đồng thời lên tiếng phản đối những bình luận của Bắc Kinh tại cuộc họp ASEAN.
"Chúng tôi hoan nghênh những đóng góp mang tính xây dựng và đáp ứng của Hoa Kỳ đối với nỗ lực của ASEAN nhằm duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở Biển Đông", Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh cho biết hôm thứ Năm (10/9) trong cuộc họp trực tuyến giữa các đại diện của khối 10 - Thành viên ASEAN và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Michael Pompeo.
Việt Nam đang giữ chức chủ tịch luân phiên của khối ASEAN. Ông Minh cho biết các nước Đông Nam Á đang mở ra cơ hội hợp tác thiết thực với Mỹ trong khu vực.
Việt Nam, Philippines, Brunei và Malaysia đã bị mắc kẹt vào các tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và đã ảnh hưởng đến khả năng khai thác cá, dầu khi và khí đốt từ các khu vực ngoài khơi.
Hợp tác Việt - Mỹ: tầm quan trọng chiến lược của ngành dầu khí
Việt Nam hiện đang làm việc với công ty Hoa Kỳ ExxonMobil để phát triển mỏ khí Cá Voi Xanh ngoài khơi bờ biển miền Trung của đất nước, có trữ lượng ước tính khoảng 150 tỷ mét khối.
Trước đó, vào tháng 11 năm 2019, công ty AES Corp của Mỹ được chấp thuận để xây dựng tổ hợp nhiệt điện khí Sơn Mỹ 2 (2,25 GW) tại tỉnh Bình Thuận. Dự tính, khi đi vào hoạt động, tổ hợp điện Sơn Mỹ 2 sẽ tạo ra nhu cầu hàng năm đối với LNG của Mỹ trị giá 2 tỷ USD.
Việc hợp tác với các công ty Mỹ để phát triển các nguồn năng lượng hóa thạch có thể là một chiến lược khả thi đối với Hà Nội, vì Washington sẽ sẵn sàng hơn hầu hết các quốc gia khác trong việc hỗ trợ các công ty Hoa Kỳ [khai thác tại Việt Nam] trước sự quấy rối của Trung Quốc.
Trong khi tuyên bố Hoa Kỳ là ‘nhân tố nguy hiểm gây tổn hại hòa bình Biển Đông’, Bắc Kinh liên tục chèn ép Việt Nam
Tại một cuộc họp trực tuyến vào ngày 9/9, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói với các ngoại trưởng Đông Nam Á rằng Hoa Kỳ đang can thiệp vào các tranh chấp lãnh thổ và tăng cường triển khai quân sự trong khu vực tranh chấp "ngoài mục đích chính trị".
Ông Vương gọi Hoa Kỳ là "động lực lớn nhất của quá trình quân sự hóa Biển Đông", theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
Ông Vương cho rằng Hoa Kỳ đã trở thành "nhân tố nguy hiểm nhất gây tổn hại đến hòa bình ở Biển Đông", đồng thời nhắc lại quan điểm của Bắc Kinh rằng các tranh chấp cần được giải quyết bởi các nước trong khu vực.
Ông này tuyên bố “Hòa bình và ổn định là lợi ích chiến lược lớn nhất của Trung Quốc ở Biển Đông, cũng là nguyện vọng chung của các nước ASEAN”.
Căng thẳng ở Biển Đông đã gia tăng trong vài tháng qua khi căng thẳng Mỹ - Trung leo thang trên nhiều lĩnh vực, từ vấn đề dân chủ ở Hong Kong cho đến việc bảo mật dữ liệu trên các ứng dụng phổ biến của Trung Quốc là TikTok và WeChat.
Tại một cuộc họp riêng hôm thứ Tư (ngày 9/9), ông Pompeo đã cùng với một số quan chức các nước ASEAN nêu quan ngại về các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông. Ông nhắc lại rằng Hoa Kỳ coi các tuyên bố chủ quyền hàng hải rộng lớn của Bắc Kinh ở Biển Đông là trái pháp luật theo phán quyết của tòa án quốc tế năm 2016.
Bộ trưởng Việt Nam cho biết: “Chúng tôi bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về những diễn biến đang diễn ra trên thực địa, bao gồm các sự cố nghiêm trọng, tiếp tục quân sự hóa và các hoạt động vi phạm quyền hợp pháp của các nước nhỏ, đi ngược lại luật pháp quốc tế đối với Luật Biển”.
Ông nói thêm "Những điều này đã làm xói mòn lòng tin và sự tự tin, gia tăng căng thẳng và phá hoại hòa bình, an ninh và pháp quyền trong khu vực".
Hôm thứ Tư, ông Vương Nghị đã bác bỏ ý kiến cho rằng Trung Quốc tuyên bố tất cả các vùng biển trong đường chín đoạn là lãnh hải của mình, ông gọi đó là "sự bóp méo" lập trường của Trung Quốc. Vương cho rằng hoạt động xây dựng của Trung Quốc trên các bãi đá ngầm và đảo nhỏ nhằm cải thiện điều kiện sống và mang lại "lợi ích công cộng" cho khu vực.
Ông nói: “Trước sức ép quân sự của một nước ngoài khu vực (Hoa Kỳ), tất nhiên chúng ta có quyền bảo vệ chủ quyền của mình".
Trong khi tuyên bố hùng hồn như vậy, Trung Quốc lại gây sức ép buộc Việt Nam phải rút lui đến 3 lần trong việc khai thác dầu khí, đối với cả những mỏ dầu khi gần bờ và xa bờ, và có nguy cơ điều này sẽ tiếp diễn trong tương lai.
Việt Nam đã có “kinh nghiệm đau thương” khi phải bồi thường 1 tỷ USD cho các công ty dầu khí quốc tế sau khi hủy bỏ hợp đồng trong khu vực tranh chấp do áp lực từ Trung Quốc.
Có thể thấy, ngoài cuộc chiến quân sự, Trung Quốc còn có chiến lược chống trả trên mặt trận thông tin với tên gọi “tam chủng chiến pháp”. Chiến lược bao gồm sự phối hợp chặt chẽ giữa ba mặt trận: tâm lý, truyền thông và pháp lý; nhằm “dùng dư luận khắc chế dư luận” đối với vấn đề Biển Đông.
(Theo dkn.tv)
