​Quốc kỳ các nước tham gia hội nghị thượng dỉnh vì hòa bình cho Gaza, do Ai Cập và Mỹ đồng chủ trì, tại Charm El Cheik, Ai Cập. Ảnh chụp ngày 12/10/2025. AP

TRUNG ĐÔNG - Chiều ngày 13/10/2025 tổng thống Mỹ và nguyên thủ Ai Cập đồng chủ trì « hội nghị vì hòa bình » cho Gaza tại thành phố Charm El Cheik, Ai Cập. Hơn 20 nhà lãnh đạo trên thế giới được mời tham dự, chứng kiến lễ ký kết « giai đoạn 1 » kế hoạch Trump vãn hồi hòa bình cho vùng lãnh thổ Palestine này sau 2 năm chiến tranh. Đây là một sự kiện mang ý nghĩa biểu tượng rất lớn, nhưng hai bên liên quan là Hamas và Israel cùng vắng mặt.

Phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas tuyên bố để cho hai nước trung gian là Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ đại diện. Chính quyền của thủ tướng Israel không đưa ra lời giải thích nào, theo AFP. Theo các nguồn tin từ phía Pháp và Hoa Kỳ, tổng thống Palestine Mahmmoud Abbas sẽ đến dự hội nghị tại Charm El Cheikh.  

Đến dự hội nghị hôm nay có thủ tướng Anh Keir Starmer, tổng thống Pháp Emmanuel Macron, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres … Nước chủ nhà Ai Cập nhấn mạnh đây là một « hội nghị vì hòa bình ». Với vai trò người kiến tạo hòa bình, cuộc họp hôm nay cũng là một thời khắc vinh quang đối với tổng thống Mỹ, Donald Trump. Ông phát biểu tại Quốc Hội Israel trước khi đến gặp thân nhân các con tin Israel vừa được Hamas trả tự do.

Đối với các nhà lãnh đạo khác trên thế giới, mục tiêu đến dự hội nghị Charm El Cheik là để khẳng vai trò, trọng lượng của mình trong các giai đoạn tiếp theo, từ việc giải giới phong trào Hamas, Israel rút quân, giai đoạn tái thiết Gaza và đặc biệt là tương lai chánh trị của vùng lãnh thổ Palestine này.

Pháp và Ả Rập Saudi một lần nữa đề xướng kế hoạch mà hai bên đồng sọan thảo cho giai đoạn hậu ngưng chiến tại Gaza. Cách này vài ngày, tổng thống Macron còn nhắc lại, đề nghị Pháp khai triển một lực lượng quốc tế bảo đảm sự ổn định cho Gaza.  

Tuy nhiên, cả Hamas lẫn Israel cùng vắng mặt. Hội nghị Charm El Cheikh trước hết là một biểu tượng. Một số nhà quan sát cho rằng đây là một màn trình diễn về ngoại giao để tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump không trơ trọi một mình trên bức hình lưu niệm.

Những con tin Israel còn sống sót được trả tự do

Trong khuôn khổ giai đoạn 1 của thỏa thuận ngừng bắn do tổng thống Trump khởi xướng, sáng nay, 20 con tin Israel còn sống sót đã được Hamas trả tự do.  Hội Chữ Thập Đỏ tiếp nhận các con tin rồi chuyển cho quân đội Israel. Các con tin được đưa tới căn cứ quân sự Re’im ở Israel, gần với dải Gaza, để đoàn tụ với gia đình. Một số sẽ được kiểm tra sức khỏe, hỗ trợ y tế.

27 con tin còn lại được cho là đã thiệt mạng. Theo quân đội Israel, được AFP trích dẫn, Hamas không thể trao trả thi thể của những người này vào thứ Hai. Phát ngôn viên của thủ tướng Benjanmin Netayahu tuyên bố một cơ chế quốc tế, được thiết kế theo kế hoạch hòa bình của Mỹ, sẽ hỗ trợ xác định vị trí hài cốt của những con tin này.

Đây là những con tin cuối cùng, trong tổng số hơn 250 người đã bị Hamas bắt giữ từ ngày 07/10/2023, phần lớn đã được trao trả trong những đợt thỏa thuận trước đây.

Cuộc tấn công bất ngờ của lực lượng Hamas cách nay hai năm nhắm vào Israel đã khiến hơn 1200 người thiệt mạng, khai mào cuộc chiến trả đũa đẫm máu ở Gaza, với số nhân mạng lên đến hơn 60 000 người.

Tại Tel-Aviv, hàng ngàn người tụ tập tại quảng trường Con tin, reo hò, mừng vui, theo dõi hình ảnh những con tin được quân đội Israel tiếp nhận, được chiếu trên màn hình lớn.

Còn tại Quốc Hội Israel, tổng thống Donald Trump được chào đón bằng tràng pháo tay dài. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi lãnh đạo Hoa Kỳ là « người bạn vĩ đại nhất của Israel », « chưa có tổng thống Mỹ nào hỗ trợ nhiều cho Israel như ông Trump » vì đã giúp làm trung gian cho giai đoạn đầu của thỏa thuận. Ông Netanyahu khẳng định đã giành chiến thắng to lớn và nhấn mạnh « không ai mong muốn hòa bình hơn Israel ».

Quốc tế cũng đồng loạt hoan nghênh bước thành công đầu tiên trong kế hoạch hòa bình ở Gaza. Liên Hiệp Âu Châu tái khẳng định đóng góp của tổng thống Donald Trump. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, Antonio Guterres, bày tỏ sự nhẹ nhõm vì những con tin được trả tự do, chấm dứt những khổ đau mà họ phải chịu đựng trong thời gian qua, đồng thời kêu gọi các bên tuân thủ các bước của thỏa thuận, đến khi chính thức kết thúc chiến tranh ở Gaza. Về phía Nga, ngoại trưởng Sergei Lavrov cho rằng kế hoạch hòa bình của Trump vẫn còn khá mơ hồ khi đề cập đến quy chế Nhà nước Palestine, và cần phải nêu rõ tình hình ở Cisjordanie.

Israel trả tự do cho gần 2.000 tù nhân Palestine

Cùng ngày, Israel trả tự do cho gần 2.000 tù nhân Palestine trong đó có 250 người bị kết án chung thân vì « lý do an ninh » đối với Nhà nước Do Thái và khoảng 1.700 người khác bị bắt từ sau vụ khủng bố ngày 07/10/2023 và trong thời gian chiến tranh. Tuy nhiên, không có bất kỳ lãnh đạo Palestine nào trong danh sách mà Hamas yêu cầu và lực lượng này tiếp tục đàm phán đòi trả tự do cho họ.

Đặc phái viên RFI Lucas Lazo tường trình từ Ramallah :

« Tôi đứng gần Bảo tàng Mahmoud Darwish ở Ramallah. Cũng như trong đợt trao đổi tù nhân lần trước vào tháng 02/2025, xe buýt từ nhà tù Ofer, cách đây chưa đầy 3 cây số theo đường chim bay, dự kiến đến vào buổi sáng.

Hàng chục gia đình đã có mặt. Một số đến từ khắp Cisjordanie (Bờ Tây) từ tối hôm qua. Họ nói với tôi rằng sẽ không tin chừng nào chưa thấy tận mắt người thân. Họ mang theo những chiếc túi du lịch đầy quần áo, nước hoa và cà phê để đón tiếp tử tế anh em và con trai của họ. Những người bị giam giữ sẽ được Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế đưa đến đây, sau đó đi kiểm tra y tế.

Trong số 250 tù nhân Palestine bị kết án về tội bạo lực, giết người, chỉ có khoảng 100 người dự kiến ​​sẽ được thả tại Ramallah. Theo thông tin mới nhất mà chúng tôi có, vẫn chưa có gì chắc chắn. Danh sách, vốn là chủ đề của các cuộc đàm phán khó khăn, dường như lại được sửa đổi trong những giờ qua. Khoảng 15 tù nhân dự kiến được thả ở Đông Jerusalem và 135 người được chuyển đến Gaza hoặc phải đi tỵ nạn ở nước ngoài, đặc biệt là những người bị kết án nặng nhất. Nhiều gia đình quanh tôi vừa được biết tin là người thân của họ sẽ bị như vậy.

Cần nhắc lại rằng chánh quyền Israel đã cấm mọi hoạt động ăn mừng công khai. Vì vậy, thành phố Ramallah hiện giờ rất yên tĩnh, bị cấm treo cờ Palestine, thậm chí cấm đăng ảnh lên mạng xã hội. Ngoài 250 tù nhân Palestine đang thụ án nặng, còn có 1.700 người ở Gaza bị bắt giữ trong vòng 24 tháng qua trong các chiến dịch quân sự trên lãnh thổ Palestine cũng sẽ được về với gia đình. Người thân của họ đang chờ ở Bệnh viện Nasser ở Khan Younes, trên Dải Gaza ».

(NĐT – Theo RFI)