Getty Images

Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư từ lâu đã là nguồn cơn gây căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản

Lực lượng bảo vệ bờ biển của Trung Quốc và Nhật Bản đã đưa ra những báo cáo trái ngược nhau về một cuộc đối đầu xảy ra gần quần đảo nhạy cảm về địa chính trị ở Biển Hoa Đông.

Trung Quốc gọi quần đảo này là Điếu Ngư, Nhật Bản gọi là Senkaku.

Người phát ngôn Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc (CCG) Lưu Đức Quân cho hay các tàu Trung Quốc đã tiếp cận và cảnh báo một tàu cá Nhật Bản bị cáo buộc "xâm phạm trái phép vùng biển thuộc quần đảo Điếu Ngư của Trung Quốc" vào hôm 2/12.

Ông Lưu khẳng định CCG đã thực hiện "các biện pháp thực thi pháp luật cần thiết" và tuyên bố quần đảo này là lãnh thổ của Trung Quốc, đồng thời yêu cầu Nhật Bản "ngay lập tức chấm dứt mọi hành vi xâm phạm và khiêu khích trong vùng biển này."

Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản (JCG) lại đưa ra lời giải thích khác.

Họ khẳng định đã chặn và trục xuất hai tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc khi những tàu này xâm nhập vùng biển Nhật Bản vào sáng sớm 2/12 và tiếp cận tàu cá của nước này. JCG cho hay tàu tuần tra của họ đã đảm bảo an toàn cho tàu cá cho đến khi các tàu CCG rời khỏi lãnh hải vài giờ sau đó.

Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư không có người ở nhưng từ lâu đã là điểm nóng gây căng thẳng giữa hai quốc gia. Mặc dù Nhật Bản và Trung Quốc đã ký thỏa thuận nguyên tắc vào năm 2008 về việc cùng khai thác tài nguyên ở Biển Hoa Đông, căng thẳng vẫn leo thang trong hơn 15 năm qua.

Trung Quốc đang điều động ngày càng nhiều tàu đến khu vực này, động thái được coi là nỗ lực nhằm thử thách quyết tâm phòng vệ này của Nhật Bản.

Năm ngoái, số ngày tàu của chính phủ Trung Quốc được phát hiện trong lãnh hải tranh chấp đã đạt mức cao kỷ lục trong năm thứ ba liên tiếp. Trước sự kiện sáng 2/12, lần cuối cùng CCG đi vào vùng biển này là vào ngày 16 /11, trong một hoạt động mà họ mô tả là "tuần tra hợp pháp để bảo vệ các quyền và lợi ích của mình".

Đe dọa 'trả giá đắt' về vấn đề Đài Loan

Getty Images

Khách du lịch Trung Quốc mang kimono khi đến thăm đền Sensoji ở quận Asakusa, Tokyo vào giữa tháng 11/2025. Trung Quốc đã khuyến cáo công dân của mình tránh đi du lịch đến Nhật Bản sau khi căng thẳng bùng phát

Căng thẳng hiện tại là rạn nứt ngoại giao tồi tệ nhất giữa hai cường quốc châu Á trong nhiều năm.

Cuộc đối đầu này xảy ra trong bối cảnh quan hệ ngoại giao giữa hai nước đang xấu đi rõ rệt, tình hình trở nên căng thẳng hơn sau khi tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đưa ra những phát ngôn gây tranh cãi về Đài Loan vào tháng trước.

Bà Takaichi, người chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc, đã bóng gió trước quốc hội vào tháng 11 rằng Tokyo có thể hành động quân sự nếu Bắc Kinh tấn công Đài Loan.

Bình luận này đặc biệt nhạy cảm vì Bắc Kinh coi Đài Loan tự trị là lãnh thổ của mình và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để "tái thống nhất".

Về phía Đài Loan, chính phủ dân chủ bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh, nhấn mạnh rằng chỉ người dân trên đảo mới có quyền quyết định tương lai của họ.

Kể từ đó, cả hai bên đã có những lời lẽ thù địch gia tăng, ảnh hưởng đến cuộc sống thường nhật của người dân cả hai nước.

Đài Loan chỉ nằm cách quần đảo tranh chấp khoảng 160km về phía tây nam.

Cuối tháng 11, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã đưa ra lời cảnh báo gay gắt rằng Nhật Bản sẽ phải "trả giá đắt" nếu vượt qua bất kỳ giới hạn nào liên quan đến vấn đề Đài Loan.

Động thái này được đưa ra nhằm đáp trả kế hoạch của Tokyo về việc triển khai tên lửa trên đảo Yonaguni, một hòn đảo của Nhật Bản nằm cách bờ biển phía đông Đài Loan khoảng 110km.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi đã xác nhận kế hoạch triển khai một đơn vị tên lửa đất đối không tầm trung tại căn cứ quân sự Yonaguni đang "tiến triển ổn định."

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Tưởng Bân chỉ trích hành động của Nhật Bản, tuyên bố: "Nhật Bản không chỉ không hối lỗi sâu sắc về những tội ác nghiêm trọng của mình trong việc xâm lược và cai trị thuộc địa ở Đài Loan, mà thay vào đó... lại còn nuôi ảo tưởng can thiệp quân sự vào eo biển Đài Loan."

Hồi cuối tháng 11, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng được cho là đã yêu cầu bà Takaichi không leo thang tranh chấp với Trung Quốc.

(Theo BBC news)