Bộ trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth (P) và tổng thống Donald Trump (T) tại lễ duyệt binh kỷ niệm 250 năm thành lập Quân đội Mỹ, Washington, D.C., Mỹ, ngày 14/06/2025. REUTERS - Carlos Barria

Trước ngày các ngoại trưởng châu Âu và đồng nhiệm Iran họp tại Thụy Sĩ tìm giải pháp ngoại giao, tối hôm 19/06/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định sẽ đưa ra quyết định trực tiếp can thiệp vào xung đột Israel - Iran hay không « trong hai tuần lễ », và quyết định sẽ được đưa ra « căn cứ vào các tiến triển trong đàm phán có thể (giữa Mỹ) với Iran trong tương lai gần ».

Phát ngôn viên của Tòa Bạch Cung, Karoline Leavitt, khẳng định tính cấp thiết của quyết định bởi Iran chỉ cần « 15 ngày để hoàn tất việc sản xuất một vũ khí nguyên tử », và nhấn mạnh tổng thống Mỹ « không ngần ngại trong việc sử dụng vũ lực », nếu lãnh đạo tối cao Iran không chấp nhận thỏa hiệp.  

Quan điểm của Tòa Bạch Cung về viễn cảnh Iran có thể hoàn tất việc chế tạo vũ khí nguyên tử chỉ trong vài tuần lễ là hoàn toàn ngược lại với nhận định của cơ quan tình báo Mỹ.

Thông tín viên Loubna Anaki từ New York cho biết cụ thể:

« Hơn ba tháng trước, trong một phiên điều trần trước một ủy ban Quốc Hội, người đứng đầu cơ quan tình báo Mỹ tuyên bố như sau: ‘‘Phân tích của cơ quan chúng tôi cho thấy Iran không chế tạo võ khí nguyên tử. Lãnh tụ tối cao Khamenei không cho phép tiếp tục chương trình võ khí nguyên tử mà ông đã đình chỉ vào năm 2003.’’ Lãnh đạo cơ quan tình báo Tulsi Gabbard giải thích rằng Mỹ sẽ tiếp tục theo dõi mọi thay đổi trong chương trình nguyên tử của Iran.

Theo lãnh đạo cơ quan tình báo, bà và tổng thống Donald Trump ‘‘cùng chung quan điểm’’ về vấn đề này. Tuy nhiên, cách nay ít hôm, trên Air Force One, ông Trump đã bác bỏ kết luận của cơ quan tình báo. Tổng thống Mỹ cho biết: ‘‘Tôi không quan tâm đến điều bà ấy nói’’.

Về phần mình, Donald Trump tuyên bố rằng Teheran đã gần đạt được mục tiêu sở hữu võ khí nguyên tử, và như vậy chấp nhận quan điểm của thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Đây không phải là lần đầu tiên tổng thống đảng Cộng Hòa phủ nhận kết luận từ các cơ quan tình báo Mỹ. Sự việc này diễn ra khi một số cơ quan truyền thông đưa tin về căng thẳng giữa tổng thống Trump và lãnh đạo cơ quan tình báo Tulsi Gabbard, người nổi tiếng về quan điểm phản đối chủ nghĩa can thiệp quân sự Mỹ.

Người đứng đầu cơ quan tình báo cũng được cho là đã công bố một video cách đây hai tuần, cảnh báo về mối nguy hiểm của các xung đột hạt nhân. Video này dường như không được ông chủ Tòa Bạch Cung đánh giá cao. »

Iran bác bỏ mọi đàm phán với Mỹ chừng nào Israel tiếp tục oanh kích

Xung đột Israel - Iran bước sang tuần lễ thứ hai. Quân đội Israel sáng 20/06 cho biết đã oanh kích hàng chục mục tiêu quân sự của Iran trong đêm, trong đó có cơ sở của Tổ chức nghiên cứu Quốc phòng, bị cáo buộc tham gia vào chương trình nguyên tử. Một số tòa nhà thuộc tổ hợp sản xuất « nước nặng » dùng trong các lò phản ứng nguyên tử, tại Khondab, cách thủ đô Teheran khoảng 200 km ở phía đông nam, bị hư hại.

Thủ tướng Israel lên án cuộc tấn công nhắm vào bệnh viện Soroka ở thành phố Beersheba, miền nam Israel, khiến khoảng 40 người bị thương nhẹ. Theo hãng tin Irna, Iran đã tấn công một số vị trí thuộc khu vực đầu não của quân đội Israel tại thành phố này, và bệnh viện nằm gần đó, bị ảnh hưởng liên đới, nhưng thiệt hại « không lớn ».

Theo thông báo mới nhất của chính quyền Teheran, 224 người chết và hơn 1.200 người bị thương tại Iran kể từ đầu chiến tranh, trong lúc tổ chức nhân quyền Iran Human Rights Activists, có trụ sở ở Washington đưa con số ít nhất 639 người chết. Về phía Israel, theo chính quyền nước này, có ít nhất 24 người chết và hàng trăm người bị thương.

Một nguồn tin an ninh Israel hôm nay cho biết, khoảng 2/3 bệ phóng hỏa tiễn Iran bị phá hủy kể từ đầu xung đột, trong lúc thủ tướng Israel, hôm 19/06, đưa ra con số hơn một nửa bệ phóng.

Ngoại trưởng Iran, Abbas Araghchi, trong một cuộc trả lời phỏng vấn đài truyền hình Iran hôm nay, bác bỏ mọi thương lượng với Mỹ chừng nào Israel tiếp tục tấn công Iran: « không có chỗ cho ngoại giao và thương lượng, chừng nào cuộc xâm lăng vẫn tiếp diễn ».

Lãnh đạo Nga, Trung Quốc điện đàm, lên án các oanh kích của Israel

Tổng thống Nga Vladimir Putin và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau cuộc điện đàm hôm qua đã « cực lực lên án » các cuộc oanh kích Iran của Israel, theo điện Kremlin. Còn Tân Hoa Xã nhấn mạnh, « ưu tiên số một là thúc đẩy đình chiến, bởi vũ lực không phải là biện pháp tốt để giải quyết các bất đồng quốc tế ».

Trong một họp báo hôm ngày 19/06, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga, Maria Zakharova, cảnh báo « các hậu quả xấu thực sự không thể tiên liệu trước » nếu Mỹ can thiệp quân sự chống Iran. Theo TASS, phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitri Peksov, nhấn mạnh việc Mỹ sử dụng võ khí nguyên tử chiến thuật tại Iran là điều vô cùng nguy hiểm.

Hôm 20/06, tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Nga Rosatom tuyên bố các chuyên gia Nga tiếp tục làm việc tại cơ sở nguyên tử Bouchehr - cơ sở hạt nhân duy nhất của Iran hiện vẫn hoạt động - và tình hình vẫn diễn ra bình thường tại đây. Quân đội Israel hôm nay cải chính thông tin đưa ra hôm qua về việc cơ sở nguyên tử Bouchehr bị tấn công.

Ngoại trưởng Iran họp với các đồng nhiệm Âu châu tại Genève

Chiều ngày 20/06/2025, ngoại trưởng ba nước Đức, Pháp và Anh Quốc có cuộc họp với đồng nhiệm Iran Abbas Araghchi tại Genève, Thụy Sĩ. Lãnh đạo Ngoại Giao của Liên Hiệp Châu Âu, Kaja Kallas tham dự cuộc họp, với mục đích tìm kiến giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột Israel -Iran đã kéo dài một tuần nay.

Những ngày qua, nhiều nước trong Liên Hiệp Âu Châu cùng Vương Quốc Anh liên tiếp kêu gọi các bên giảm căng thẳng, tuy nhiên tác động vẫn còn giới hạn.

Thông tín viên RFI Pierre Benazet tại Bruxelles cho biết thêm thông tin:

« Trong các thông tin về hoạt động ngoại giao của mình, Pháp, Đức và Vương quốc Anh đang thể hiện một mặt trận chung, được xây dựng trong các Hội đồng Quốc phòng ở ba thủ đô và đặc biệt là trong cuộc họp G7.

Điều đáng chú ý nhất là cả ba nước này đều có cùng quan điểm với Đức về quyền tự vệ của Israel. Đây không phải là lập trường của Paris hay Luân Đôn khi nói về vấn đề Palestine, nhưng ở đây nỗi sợ chung về chương trình hạt nhân của Iran đã khiến họ xích lại gần nhau hơn xung quanh những cảnh báo về nguy cơ mất ổn định khu vực.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bà Kaja Kallas, lãnh đạo Ngoại Giao EU, đại diện cho 27 nước, chưa bao giờ đề cập đến quyền tự vệ của Israel. Có sự chia rẽ sâu sắc trong EU vì một số quốc gia đã lên án các cuộc tấn công của Israel mà họ coi là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế.

Do đó, phạm vi hành động của Âu châu trong cuộc xung đột Iran-Israel là có hạn. Họ được Iran coi là đối tác ngoại giao có thể chấp nhận được, nhưng họ sẽ tự giới hạn hành động trong những đổng thuận tối thiểu của Liên Âu, cụ thể là cần phải hạ nhiệt căng thẳng và từ chối cho phép Iran sở hữu võ khí nguyên tử ».

(Theo RFI)