.png)
Jeremy Bowen.
Biên tập viên Quốc tế
Ngày 6 tháng 2, 2025
Kế hoạch của ông Donald Trump về việc Hoa Kỳ "tiếp quản" và "sở hữu" Gaza, tái định cư người dân trong quá trình này, sẽ không xảy ra. Kế hoạch này đòi hỏi sự hợp tác của các quốc gia Ả Rập, nhưng đã bị khối này thẳng thừng bác bỏ.
Trong số đó có Jordan và Ai Cập - hai quốc gia mà Trump muốn tiếp nhận người Palestine từ Gaza - và Ả Rập Saudi, nước được kỳ vọng sẽ chi trả chi phí cho kế hoạch này.
Các đồng minh Tây phương của Hoa Kỳ và Israel cũng phản đối ý tưởng này.
Một số - có lẽ là nhiều - người Palestine ở Gaza có thể muốn rời đi nếu họ có cơ hội.
Nhưng ngay cả khi một triệu người rời đi, vẫn còn tới 1,2 triệu người khác ở đó.
Có lẽ Mỹ – chủ sở hữu mới của "Riviera Trung Đông" theo kế hoạch của Trump – sẽ phải dùng vũ lực để trục xuất họ.
Sau cuộc can thiệp thảm khốc của Mỹ vào Iraq năm 2003, điều đó chắc chắn sẽ vấp phải sự phản đối gay gắt trong nội bộ nước Mỹ.
Đó sẽ là hồi kết của bất kỳ hy vọng mong manh nào về tính khả thi của giải pháp hai nhà nước.
Đó là khát vọng rằng một cuộc xung đột kéo dài hơn một thế kỷ có thể kết thúc bằng việc thành lập một nước Palestine độc lập bên cạnh Israel.
Chính phủ Netanyahu kiên quyết phản đối ý tưởng này, và trong nhiều năm đàm phán hòa bình thất bại, "hai nhà nước cho hai dân tộc" đã trở thành một khẩu hiệu sáo rỗng.
Nhưng đây vẫn là một nền tảng cốt lõi của chính sách đối ngoại Hoa Kỳ kể từ đầu những năm 1990.
Kế hoạch của ông Trump cũng sẽ vi phạm luật pháp quốc tế.
Các khẳng định vốn đã yếu ớt của Hoa Kỳ về chuyện họ tin vào một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ sẽ tan biến. Tham vọng lãnh thổ của Nga ở Ukraine và của Trung Quốc ở Đài Loan sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ.
Điều này có ý nghĩa gì đối với khu vực?
Tại sao phải lo lắng về tất cả những điều đó nếu sắp tới nó không xảy ra – ít nhất là không theo cách mà Trump đã công bố tại Washington, dưới sự chứng kiến của ông Benjamin Netanyahu, người đang mỉm cười đầy mãn nguyện?
Câu trả lời là những phát biểu của Trump, dù hoang đường đến đâu, cũng sẽ kéo theo hệ quả.
Ông hiện là tổng thống Hoa Kỳ, người quyền lực nhất thế giới - không còn là người dẫn chương trình truyền hình thực tế và ứng cử viên chính trị đầy triển vọng cố gắng thu hút sự chú ý nữa.
Trong ngắn hạn, sự xáo trộn do tuyên bố gây sốc của ông gây ra có thể làm suy yếu lệnh ngừng bắn mong manh ở Gaza. Một nguồn tin cấp cao của Ả Rập nói với tôi rằng đó có thể là "hồi chuông báo tử" cho lệnh ngừng bắn.
Việc thiếu một kế hoạch cho chính quyền tương lai của Gaza đã là một rạn nứt trong thỏa thuận này.
Bây giờ Trump đã đưa ra một kế hoạch, và ngay cả khi không xảy ra, điều đó cũng tạo ra những tác động rất lớn trong tâm trí người Palestine và người Israel.
.png)
NGUỒN HÌNH ẢNH,REUTERS
Chụp lại hình ảnh,Ước tính rằng hai phần ba số tòa nhà ở Gaza đã bị hư hại hoặc bị phá hủy trong 15 tháng chiến tranh
Kế hoạch của ông Trump sẽ nuôi dưỡng các kế hoạch và ước mơ của những người Do Thái cực đoan theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan, vốn tin rằng toàn bộ vùng đất giữa Địa Trung Hải và sông Jordan, và có lẽ xa hơn nữa, là tài sản của người Do Thái do Chúa ban tặng.
Các nhà lãnh đạo của họ là một phần trong chính phủ của Netanyahu và giúp ông ta duy trì quyền lực – và họ rất vui mừng. Họ muốn chiến tranh Gaza tái diễn với mục tiêu dài hạn là loại bỏ người Palestine và thay thế họ bằng người Do Thái.
Bộ trưởng tài chính Bezalel Smotrich cho biết ông Trump đã đưa ra câu trả lời cho tương lai của Gaza sau các cuộc tấn công ngày 7/10.
Tuyên bố của ông Trump là "bất kỳ ai thực hiện vụ thảm sát khủng khiếp nhất trên đất của chúng ta sẽ mất đất mãi mãi. Giờ đây chúng tôi sẽ hành động để cuối cùng chôn vùi, với sự giúp đỡ của Chúa, ý tưởng nguy hiểm về một nhà nước Palestine".
Các nhà lãnh đạo phe đối lập trung dung ở Israel ít nhiệt tình hơn, có lẽ là lo sợ rắc rối sắp tới, nhưng đã lịch sự chào đón kế hoạch này.
Hamas và các nhóm vũ trang Palestine khác có thể cảm thấy cần phải trả lời ông Trump bằng một số loại vũ lực chống lại Israel.
Đối với người Palestine, xung đột với Israel xuất phát từ sự tước đoạt và ký ức về cái mà họ gọi là al-Nakba, "thảm họa". Đó là cuộc di cư của người Palestine khi Israel giành chiến thắng trong cuộc chiến giành độc lập vào năm 1948.
Hamas và các nhóm vũ trang Palestine khác có thể cảm thấy cần phải đáp trả ông Trump bằng một cuộc biểu dương lực lượng nhằm chống lại Israel.
Hơn 700.000 người Palestine đã tháo chạy, hoặc bị quân đội Israel buộc phải rời khỏi nhà của họ.
Hầu hết, trừ một vài người, không bao giờ được phép trở lại, và Israel đã thông qua các đạo luật mà họ vẫn sử dụng để tịch thu tài sản của những người này.
Bây giờ họ sợ rằng điều đó sẽ xảy ra một lần nữa.
Nhiều người Palestine đã tin là Israel đang sử dụng cuộc chiến chống lại Hamas để phá hủy Gaza và trục xuất người dân.
Đây là một phần trong cáo buộc của họ rằng Israel đang phạm tội diệt chủng – và giờ đây, họ có thể tin rằng ông Donald Trump đang gia tăng sự ủng hộ cho kế hoạch của Israel.
Động cơ của ông Trump có thể là gì?
Chỉ vì ông Trump nói điều gì đó, không có nghĩa là điều đó đúng hoặc chắc chắn.
Những tuyên bố của ông thường giống như những nước khai cuộc trong một ván đàm phán bất động sản hơn là thể hiện chính sách đã được định hình của Mỹ.
Có lẽ Trump đang gây ra một số nhầm lẫn trong khi ông đang thực hiện một kế hoạch khác. Người ta nói rằng ông khao khát giải Nobel hòa bình.
Những người gìn giữ hòa bình Trung Đông, ngay cả khi họ không thành công, đều có thành tích đáng nể trong việc giành được giải thưởng này.
Khi thế giới đang tiêu hóa thông báo về Gaza của ông, ông Trump đã đăng trên nền tảng Truth Social của mình mong muốn có một "thỏa thuận hòa bình hạt nhân được cam kết" với Iran.
Chế độ Iran phủ nhận rằng họ muốn có vũ khí hạt nhân nhưng đã có một cuộc tranh luận công khai ở Tehran về việc liệu họ hiện có bị đe dọa đến mức cần đến biện pháp răn đe cuối cùng hay không.
Trong nhiều năm, ông Netanyahu đã muốn Mỹ, với sự giúp đỡ của Israel, phá hủy các địa điểm hạt nhân của Iran. Việc đạt được thỏa thuận với Iran chưa bao giờ nằm trong kế hoạch của ông.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, ông Netanyahu đã tiến hành một chiến dịch dài và thành công để thuyết phục ông Trump rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân mà chính quyền Barack Obama đã ký với Iran.
Nếu ông Trump muốn trao cho cánh hữu cứng rắn ở Israel một điều gì đó để làm họ hài lòng trong khi ông ta thực hiện đối thoại với người Iran, thì ông đã thành công.
Nhưng ông cũng đã tạo ra sự bất định và làm gia tăng sự bất ổn trong khu vực biến động nhất thế giới.
(Theo BBC)
