Các chuyên gia kinh tế cho biết người di cư và sinh viên quốc tế không phải là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà ở Úc. Nguồn: AAP / Jane Dempster

AUSTRALIA - Một nhóm chuyên gia cố vấn có khuynh hướng bảo thủ đã đổ lỗi cho di dân và sinh viên quốc tế về việc tiền thuê nhà tăng tại Úc, nhưng liệu điều đó có đúng hay không?

Viện nghiên cứu các vấn đề công cộng (IPA) cho rằng người nhập cư và sinh viên quốc tế là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà ở Úc, nhưng các nhà kinh tế đã bác bỏ tuyên bố này.

Ông Michael Fotheringham, Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Đô thị và Nhà ở Úc, nói với SBS News rằng báo cáo của IPA đã không đề cập đến các yếu tố chính dẫn đến tình trạng không có khả năng trả tiền thuê nhà.

Ông nói “Di cư là một trong những cách giúp chúng ta thực sự xây dựng lực lượng lao động của mình và về mặt lý thuyết, có thể gia tăng số lượng bất động sản mới và giảm giá thuê nhà đi một chút”.

Số lượng di dân mà báo cáo của IPA trích dẫn cũng khác với số liệu chính thức từ chính phủ liên bang.

Báo cáo đề cập đến “1,755 triệu người nhập cư mới dự kiến sẽ ở lại Úc vào năm 2028”, dường như được đưa ra bằng cách sử dụng các số liệu từ năm 2021-2022 và cộng dồn cho đến năm 2027-2028.

Số lượng di dân đã giảm mạnh khi Úc đóng cửa biên giới vào đầu năm 2020, chỉ vài tháng sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát, và chỉ mở cửa trở lại từ tháng 11/2021.

Vào thời điểm biên giới mở cửa trở lại, lượng nhập cư ròng đã giảm 500.000 so với dự đoán trước đại dịch.

Chính phủ ước tính có khoảng 590.566 du học sinh tại Úc từ tháng Giêng đến tháng Tư năm nay.

Lượng nhập cư ròng tại Úc dự kiến vào khoảng 400.000 trong năm 2022-2023.

Bà Anne Flaherty, một nhà kinh tế tại công ty dữ liệu bất động sản PropTrack, nói với SBS News rằng sinh viên quốc tế và người nhập cư đang bị biến thành “những con dê tế thần”.

Số lượng nhà cho thuê tại Úc đã giảm trước khi biên giới quốc tế mở cửa trở lại, vì vậy các tuyên bố của IPA là không hợp lý.

Cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà ở Úc tệ đến mức nào?

Theo ngân hàng ANZ và công ty dữ liệu bất động sản CoreLogic, khả năng trả tiền thuê nhà đã đạt mức thấp nhất trong 9 năm qua vào tháng Năm. Điều đó có nghĩa là người thuê nhà phải chi gần 1/3 thu nhập của họ để trả tiền thuê nhà.

Đồng thời, tiền thuê nhà ở các thủ phủ tiểu bang đã tăng 17% từ quý 2/2022 đến quý 2/2023, và 11,8% trên cả nước, theo PropTrack.

IPA cho rằng Úc đang bị thiếu nhà ở nghiệm trọng và “nhân tố chính gây ra cuộc khủng hoảng nhà ở này là Chính phủ Liên bang không có khả năng kiềm chế dòng người nhập cư”.

Ông Fotheringham cho biết đúng là Úc đang thiếu nhà ở, nhưng phân tích của IPA “hoàn toàn bỏ qua việc có cả một lĩnh vực nhà ở chuyên biệt dành cho sinh viên quốc tế bị bỏ trống trong đại dịch”.

Tại sao Úc rơi vào khủng hoảng tiền thuê nhà?

Ông Fotheringham cho biết các yếu tố thúc đẩy cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà ở Úc đã âm ỉ từ lâu.

Một trong số đó là có ít người sống chung trong một căn nhà hơn, điều này góp phần vào việc thiếu nguồn cung và đẩy giá lên cao.

Ngoài ra, các chủ nhà đang nợ tiền ngân hàng có thể phải trả lãi suất cao hơn, và họ đã chuyển những chi phí đó cho người thuê nhà.

Dữ liệu cho thấy số lượng nhà cho thuê đã giảm do các nhà đầu tư bất động sản bán cho những người mua nhà để ở, và bà Flaherty cho rằng đó là lý do chính khiến người thuê nhà gặp khó khăn.

Bà nói “Các nhà đầu tư bất động sản không nhận được những ưu đãi như trước đây,”

“Vì vậy, những gì chúng tôi thấy trong 5 năm qua là có nhiều nhà đầu tư bất động sản bán nhà hơn là mua nhà.”

Một khi việc đầu tư bất động sản không được khuyến khích, nó sẽ làm giảm tổng số nhà cho thuê trên toàn quốc.

Các chuyên gia kinh tế cho biết sự gia tăng dân số liên quan đến tỷ lệ sinh cao hơn gần đây, cũng như những người chuyển nhà giữa các tiểu bang, có tác động thúc đẩy tiền thuê nhà tăng lên.

Source: SBS

Ông Fotheringham nói “Trong đại dịch, có rất nhiều sự di chuyển ra khỏi các thủ phủ tiểu bang, đặc biệt là Melbourne, đến các vùng tỉnh vì rất nhiều lý do, và hiện tượng đó đang đảo ngược một chút,”

 “Cũng có nhiều người từ các tiểu bang phía nam chuyển đến Queensland, và đặc biệt là vùng đông nam Queensland đã bị ảnh hưởng bởi làn sóng di cư giữa các tiểu bang [dẫn đến gia tăng nhu cầu ở nhiều thị trường].”

Làm thế nào để giải quyết cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà tại Úc?

Ông Fotheringham cho biết, việc xây dựng thêm nhiều nhà ở sẽ giúp giảm bớt phần nào áp lực, nhưng ngành xây dựng đã phải đối mặt với hàng loạt vấn đề về chuỗi cung ứng và lực lượng lao động.

Số lượng nhà mới xây có xu hướng giảm kể từ năm 2017, theo Nha Thống kê Úc.

Ôg Fotheringham nói “Một trong những điều lớn nhất chúng ta có thể làm để cải thiện cuộc sống của tất cả người dân Úc là cải thiện nguồn cung cấp nhà ở xã hội, bởi vì sự cạnh tranh về không gian gia tăng do thiếu hệ thống nhà ở xã hội.”

Dự luật nhà ở trị giá 10 tỷ đô la của chính phủ bao gồm kế hoạch xây dựng 30.000 nhà ở xã hội trong vòng 5 năm tới, nhưng hiện bị đình trệ tại Thượng viện do sự phản đối của Đảng Xanh.

Nguồn: SBS

Bà Flaherty đề xuất chính phủ khuyến khích các dự án xây nhà, thường là căn hộ, chỉ để cho thuê.

Bà nói “Đây thường là loại sản phẩm phù hợp với người thuê nhà. Họ có nhiều sự an tâm hơn và không phải lo lắng về việc bị đuổi ra khỏi nhà.”

Ngoài ra, điều “vô cùng quan trọng” là phải có đủ nhà cho người nhập cư đến Úc.

Bà nói “Chúng tôi biết khoảng 70% người nhập cư có xu hướng thuê nhà khi họ mới đến Úc,”

“Vì vậy, việc gia tăng nguồn cung bất động sản cho thuê sẽ thực sự quan trọng vì những người nhập cư mới và sinh viên quốc tế có đóng góp to lớn cho nền kinh tế của chúng ta.”