Mức thuế 80% của Trung Quốc đánh vào hàng xuất cảng lúa mạch của Úc đã được áp dụng từ tháng Năm năm 2020. (AAP Image, Richard Wainwright). Ảnh: AAP / RICHARD WAINWRIGHT/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Chính phủ liên bang đã đạt được thỏa thuận với Trung Quốc về tranh chấp thương mại kéo dài nhiều năm. Trung Quốc sẽ nhanh chóng đánh giá về mức thuế quan mà Bắc Kinh áp đặt đối với lúa mạch Úc. Đổi lại, Úc sẽ ngừng hành động pháp lý chống Trung Quốc tại Tổ chức Thương mại Thế giới.

Chính phủ Úc đã ký một thỏa thuận với Trung Quốc có thể chấm dứt tranh chấp thương mại kéo dài giữa hai nước.

Quyền Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Penny Wong cho biết lợi ích của cả hai nước là xóa bỏ các rào cản thương mại đối với xuất khẩu lúa mạch của Úc.

"Trung Quốc đã đồng ý đánh giá nhanh các mức thuế áp dụng đối với lúa mạch Úc trong khoảng thời gian ba tháng, có thể kéo dài đến tháng thứ tư, nếu được yêu cầu. Đổi lại, chúng tôi đã đồng ý tạm thời đình chỉ vụ kiện ở WTO trong thời gian xem xét đã thỏa thuận."

Ở đỉnh điểm căng thẳng giữa Trung Quốc và Úc vào năm 2020, Bắc Kinh đã áp thuế đối với 80% lúa mạch của Úc.

Mức thuế khắc nghiệt này khiến lúa mạch gần như không thể bán được vào thị trường Trung Quốc.

Nhưng sau hơn hai năm, Bộ trưởng Thương mại Don Farrell nói rằng ông hy vọng thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc loại bỏ các mức thuế và khôi phục mối quan hệ thương mại mạnh mẽ giữa Trung Quốc và Úc.

"Chúng tôi hy vọng rằng khi kết thúc quá trình xem xét đó, những trở ngại hiện nay sẽ không còn, và chúng tôi có thể quay lại giao thương bình thường với Trung Quốc. Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của chúng tôi. Năm ngoái, chúng tôi đã thực hiện thương mại trị giá gần 300 tỷ đô-la với Trung Quốc, nhiều hơn tất cả thương vụ của chúng tôi với Hoa Kỳ, với Vương quốc Anh, với Nhật Bản, với Nam Hàn và với Pháp."

Ông Farrell nói rằng để đổi lại, chính phủ Úc đã đồng ý tạm dừng tranh chấp với Trung Quốc trong giai đoạn xem xét tại Tổ chức Thương mại Thế giới.

"Như một dấu hiệu thiện chí, chúng tôi quyết định đình chỉ tranh chấp với Tổ chức Thương mại Thế giới để chúng tôi có thể, thông qua thảo luận, giải quyết các vấn đề tồn đọng của chúng tôi với Trung Quốc."

Ước tính tranh chấp đã gây thiệt hại cho ngành lúa mạch Úc lên tới 600 triệu đô la mỗi năm do mất giá trị.

Andrew Weidemann là một trong những giám đốc của tổ chức Các nhà sản xuất ngũ cốc Úc.

Ông nói rằng những người trồng ngũ cốc lạc quan một cách thận trọng về những tác động mà thỏa thuận này sẽ gây ra đối với các nhà sản xuất Úc.

"Chúng tôi đã có thể mở ra các thị trường cũ và một số thị trường mới. Nhưng không nơi nào mua nhiều lúa mạch của chúng tôi như Trung Quốc. Chúng tôi đã thấy các nhà sản xuất giảm diện tích trồng lúa mạch và xem xét các loại cây trồng khác như cải dầu và ở khu vực của tôi, họ trồng cả đậu lăng. Vì vậy, ngay khi bắt đầu lập kế hoạch, chúng ta có thể thấy những cánh đồng có lẽ được dành cho cải dầu và đậu lăng, có thể quay trở lại trồng lúa mạch ở một số khu vực trồng lúa mạch truyền thống, và đó là một bước tích cực."

Thuế quan và lệnh cấm không chính thức cũng tồn tại đối với các mặt hàng xuất khẩu khác của Úc sang Trung Quốc như rượu, than, gỗ và tôm hùm.

Vào tháng 3 năm 2021, Trung Quốc đã áp đặt mức thuế 116-218% đối với rượu vang nhập khẩu đóng chai của Úc cho đến năm 2026.

Penny Wong nói rằng hy vọng là nếu thỏa thuận này thành công và hạn chế về lúa mạch được dỡ bỏ, thì rượu vang Úc có thể là sản phẩm tiếp theo.

"Như Bộ trưởng Thương mại đã nói, chúng tôi cho rằng đây là khuôn mẫu. Nếu điều này thành công thì đây là khuôn mẫu cho việc giải quyết vấn đề về rượu mà chúng tôi sẽ ủng hộ chính phủ Trung Quốc."

Nếu không thể đạt được thỏa thuận vào cuối giai đoạn xem xét, tranh chấp vẫn có thể quay trở lại WTO.

Tuy nhiên, nhiều người coi thỏa thuận này là một dấu hiệu quan trọng cho thấy mối quan hệ giữa hai nước đang được cải thiện.

Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton đã nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ thương mại của Trung Quốc với Úc, đặc biệt là vào thời điểm cộng đồng quốc tế đang thúc đẩy sự ổn định ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

"Trung Quốc là một đối tác thương mại quan trọng đối với chúng tôi. Và tôi rất hài lòng nếu các biện pháp trừng phạt được dỡ bỏ, lẽ ra chúng phải được áp dụng ngay từ đầu. Tôi nghĩ rằng rất nhiều người châu Âu - như bạn đã thấy hoạt động của NATO trong vài ngày qua- họ rất lo lắng về những gì họ đang thấy ở khu vực của chúng ta. Tôi nghĩ chúng ta cần biết rõ điều đó."

Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc sẽ gặp người đồng cấp Úc tại Canberra trong tuần này, và Thủ tướng Anthony Albanese dự kiến sẽ tới Trung Quốc vào cuối năm nay.