Bộ Trưởng Ngoại giao Trung Quốc, Vương Nghị (Wang Yi), đi ở giữa, trong lúc lên máy bay đi Honiara, Quốc Đảo Solomon, vào sáng sớm ngày 26, tháng Năm, 2022. (AP Photo), Nguồn: AP

AUSTRALIA - Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong đã bắt đầu sứ mệnh thúc đẩy sự ảnh hưởng ở Thái Bình Dương - bằng việc bay tới Fiji để gặp Thủ tướng Frank Bainimarama - trùng với chuyến công du Thái Bình Dương của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc. Trong khi đó, Peter Dutton dự kiến sẽ nắm quyền lãnh đạo Đảng Tự do.

Bắt đầu với Fiji, bà Penny Wong đã dành nhiều thời gian ở nước ngoài hơn là ở trong nước với tư cách Bộ trưởng Ngoại giao, khi sự cạnh tranh sức ảnh hưởng chiến lược ngày càng gay gắt ở Thái Bình Dương.

Cùng với chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, Penny Wong sẽ cố gắng chống lại các động thái từ Bắc Kinh nhằm mở rộng quan hệ trong khu vực.

"Chúng tôi sẽ vẫn là đối tác phát triển quan trọng của gia đình Thái Bình Dương trong những năm tới. Và Úc sẽ là một đối tác không ràng buộc. Cũng không đặt ra những gánh nặng tài chính không bền vững. Chúng tôi là một đối tác sẽ không phá hủy Các ưu tiên của Thái Bình Dương hoặc các tổ chức ở Thái Bình Dương. Chúng tôi tin tưởng vào sự minh bạch."

Và bà xác nhận cam kết của chính phủ đối với hành động vì khí hậu - một trong những vấn đề lớn nhất mà Thái Bình Dương đang phải đối mặt.

"Điều chúng tôi cam kết với quý vị đó là chúng tôi sẽ làm việc với quý vị để làm cho gia đình Thái Bình Dương của chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn nữa. Chúng tôi sẽ lắng nghe. Và chúng tôi sẽ nghe bạn. Tôi là Bộ trưởng Khí hậu đầu tiên của Úc. Và tôi biết tất cả chúng ta phải chia sẻ hành động nghiêm túc để giảm lượng khí thải ra ngoài."

Chỉ vài giờ sau khi Ngoại trưởng xuất hiện trước Hội nghị thượng đỉnh QUAD ở Nhật Bản với Thủ tướng mới đắc cử Anthony Albanese.

Chính phủ hứa hẹn nửa tỷ đô la viện trợ bổ sung vào Thái Bình Dương - được công bố trong cuộc bầu cử - bao gồm đào tạo quốc phòng, an ninh hàng hải và hỗ trợ biến đổi khí hậu.

Anthony Albanese nói với ABC, chuyến đi của Bộ trưởng Wong thể hiện cam kết tham gia 'chân thành'.

“Chúng tôi cần phải đáp lại điều này vì đây là Trung Quốc đang tìm cách gia tăng ảnh hưởng của mình trong khu vực trên thế giới mà Úc đã là đối tác an ninh được lựa chọn kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.”

Trong dự thảo thỏa thuận, Trung Quốc tuyên bố rằng họ đang tìm kiếm một "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện" với tối đa mười quốc gia Thái Bình Dương - bao gồm hợp tác chính sách, an ninh và truyền thông dữ liệu - theo một thỏa thuận tương tự như hiệp ước an ninh được ký kết với Quần đảo Solomon gần đây. 

Có những quan ngại lớn về các thỏa thuận an ninh của Trung Quốc có thể dẫn đến việc nước này xây dựng một căn cứ quân sự trong khu vực. 

Liên bang Micronesia đã nài nỉ các quốc gia láng giềng từ chối thỏa thuận - lo ngại nó có thể châm ngòi cho một "Chiến tranh Lạnh" 

Nhưng phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Vương Văn Bân đã bác bỏ những tuyên bố đó trong một cuộc họp báo đêm qua.

"Trao đổi và hợp tác giữa Trung Quốc và các quốc đảo Thái Bình Dương tuân theo các nguyên tắc chân thành, kết quả thực chất, theo thiện chí, trên cơ sở tham vấn bình đẳng, theo nguyên tắc cùng có lợi và theo đuổi sự phát triển chung, chẳng hạn các mối quan hệ đã tạo ra những kết quả hữu hình và được người dân trên các đảo quốc hoan nghênh. Tôi nghĩ những sự kiện trên có thể bác bỏ mạnh mẽ lập luận mà bạn đã đề cập về việc 'châm ngòi cho một cuộc Chiến tranh Lạnh mới."

Sau khi hạ cánh ở Quần đảo Solomon, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị sẽ thăm Kiribati, Samoa, Fiji, Tonga, Vanuatu, Papua New Guinea và Timor Leste.

Chuyến công du ngoại giao sẽ diễn ra chỉ trong mười ngày.

Tại quần đảo Solomon, Vương Nghị đang tổ chức một cuộc họp báo với người đồng cấp - nhưng sự xuất hiện trên các phương tiện truyền thông có sự kiểm soát chặt chẽ, với các nhà báo địa phương không được phép đặt câu hỏi.

Penny Wong đã chỉ trích cách tiếp cận đó trong cuộc họp báo của mình với các nhà báo quốc gia của Fiji.

"Và tôi hy vọng bạn có cơ hội đặt nhiều câu hỏi cho Bộ trưởng Ngoại giao khi ông ấy đến cũng như bạn hỏi tôi."

Trở về Úc, một động thái gây ảnh hưởng ngoại giao khác - khi Peter Dutton định vị mình trở thành nhà lãnh đạo Đảng Tự do tiếp theo. 

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng nói với đài 2GB rằng ông hy vọng công chúng sẽ nhìn thấy khía cạnh nhẹ nhàng hơn của ông - khi đảng này xem xét những gì đã xảy ra vào thứ Bảy.

"Tôi đã học được rất nhiều điều từ các nhà lãnh đạo mà tôi đã phục vụ dưới quyền và tôi tin rằng chúng tôi có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo, nhưng có rất nhiều việc từ bây giờ đến lúc đó nhưng Đảng Tự do phải trở lại là đảng Tự do và là cánh cửa rộng rãi và bảo đảm  rằng chúng tôi đại diện cho tất cả người dân Úc. " 

Peter Dutton đã lãnh đạo bảo thủ của đảng - và thách thức Malcolm Turnbull cho vị trí lãnh đạo trong một cuộc đảo chính bất thành mà cuối cùng đã đưa Scott Morrison lên làm Thủ tướng.

Ông được coi là một người theo đường lối bảo thủ cứng rắn - và là một chính trị gia sắc sảo - nắm giữ các danh mục đầu tư bao gồm y tế, nhập cư, các vấn đề gia đình và quốc phòng.

Cựu Thủ tướng Scott Morrison nói với đài 2GB rằng ông sẽ ủng hộ nhà lãnh đạo mới - trong cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh đầu tiên của ông kể từ khi đảng mất chức.

"Tất nhiên, tôi thất vọng vì kết quả này. Bạn biết đấy, đây không phải là lần đầu tiên đảng Tự do thất bại trong một cuộc bầu cử. Điều đó xảy ra theo nhiều chu kỳ khác nhau. Đảng sẽ tập hợp lại và tập trung trở lại dưới sự lãnh đạo mới, và tôi mong để cung cấp cho ban lãnh đạo mới đó mọi sự hỗ trợ."

Các ứng cử viên lãnh đạo Karen Andrews và Angus Taylor đều đã xác nhận rằng họ sẽ không chống lại ông Dutton.

Vẫn còn một dấu hỏi về việc ai sẽ đảm nhận vị trí phó lãnh đạo đảng Tự do.