Thủ hiến Tiểu bang Victoriam,  Daniel Andrews, và Đại sứ Trung Quốc tại Úc,  Cheng Jingye (Thành Cạnh Nghiệp) đã ký Biên Bản Ghi Nhớ về thỏa thuận Vành Đai và Con Đường (BRI MOU) vào năm 2018. Nguồn: AAP

Ông Morrison nói rằng thoả thuận giữa Victoria và Trung Quốc không đem lại bất kỳ lợi ích gì và sẽ được xét duyệt trong vài tuần tới.

Thủ hiến Victoria Dan Andrews đã ký một biên bản ghi nhớ vào năm 2018 với Trung Quốc liên quan đến chính sách Vành đai và Con đường (BRI) trị giá $1.5 nghìn tỷ đô la, nhưng thỏa thuận này đã bị chỉ trích nặng nề vì sẽ mang lại cho Bắc Kinh các nguồn tài trợ và quyền kiểm soát hạ tầng cơ sở quan trọng của Victoria.

Ông Andrews, cũng như người đứng đầu các tiểu bang và lãnh thổ khác, sẽ phải cung cấp cho chính phủ liên bang chi tiết của tất cả các thoả thuận được ký kết với các nước khác trước ngày 10/3.

Tất cả những thoả thuận này sau đó sẽ được Canberra xét duyệt, dựa trên một đạo luật mới được thông qua hồi tháng 12/2020, trao cho Ngoại trưởng Úc quyền hủy bỏ hoặc ngăn chặn các thỏa thuận do các chính phủ tiểu bang, lãnh thổ hoặc các trường đại học công ký kết với các chính phủ nước ngoài.

Thủ tướng Morrison đã gửi một thông điệp thẳng thắn đến Victoria về tương lai của thỏa thuận với Trung Quốc.

Ông Morrison nói với tờ Herald Sun  “Tôi vẫn chưa thấy bất kỳ lợi ích nào của nó”.

“Nếu có lợi ích, thì chúng là gì và cái giá phải trả cho chúng là gì? Hiện tại tôi chưa có câu trả lời cho những câu hỏi đó, nhưng việc xét duyệt các thoả thuận sẽ tiếp tục.”

Thủ hiến Andrews cho đến nay vẫn bênh vực thoả thuận này và nói rằng nó sẽ mang lại “nhiều việc làm hơn, thương mại và đầu tư nhiều hơn cho người dân Victoria”.

Ông nói với các phóng viên hồi tháng Tám năm ngoái “Mối quan tâm của tôi luôn là tạo ra việc làm,”

“Và tôi luôn xem những thoả thuận này và tất cả những thoả thuận của chúng tôi, không chỉ với một quốc gia nào mà với tất cả các quốc gia khác nhau, các tiểu bang khác nhau, các tỉnh khác nhau, các khu vực khác nhau mà chúng tôi có quan hệ, chúng luôn là một cuốn sổ thông hành để xuất cảng.”

Trong khi đó, ông Morrison mong muốn một chính sách nhất quán trong các mối quan hệ và thoả thuận với ngoại quốc.

“Đó là một nguyên tắc rất quan trọng… Phải có sự nhất quán khi chính phủ quốc gia giao thiệp với các chính phủ quốc gia khác.”

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã chỉ trích Canberra về ý định huỷ bỏ thoả thuận Vành đai và Con đường do Victoria ký kết.

Ông nói  “Chúng tôi hy vọng Úc sẽ nhìn nhận sự hợp tác này một cách khách quan và hợp lý, đồng thời ngừng phá hoại mối quan hệ này và hành động nhiều hơn nữa để cải thiện lợi ích chung của chúng ta,”

“Sự hợp tác của Trung Quốc với tiểu bang Victoria theo BRI đã cải thiện lợi ích cho người dân ở cả hai phía của thỏa thuận.”

Theo Viện Lowy, Sáng kiến Vành đai và Con đường được thúc đẩy bởi các yếu tố chiến lược cũng như kinh tế.

Ông Peter Cai thuộc Viện Lowy nói “Sự kết hợp giữa các động lực chiến lược và kinh tế không phải lúc nào cũng dễ dàng dung hòa,”

“Trong một số trường hợp, các mục tiêu chiến lược của Trung Quốc gây khó khăn cho việc thuyết phục các nước láng giềng về các khía cạnh kinh tế của sáng kiến.”

Một cuộc khảo sát do Viện nghiên cứu các vấn đề công thực hiện vào năm ngoái cho thấy đa số người dân Victoria muốn rút khỏi kế hoạch gây tranh cãi này.