Úc sẽ theo cùng Canada, Anh và Pháp chính thức công nhận Palestine tại các cuộc đàm phán của Liên Hợp Quốc vào tháng 9/2025. Ảnh: AAP / Mick Tsikas

AUSTRALIA - Thủ tướng Anthony Albanese tuyên bố Úc sẽ công nhận Nhà nước Palestine khi Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc nhóm họp vào tháng 9/2025, dựa trên các cam kết của Chính quyền Palestine về phi quân sự hóa và tổ chức tổng tuyển cử.

Ông Albanese nói hôm thứ Hai tại Canberra, “Úc sẽ công nhận quyền của người dân Palestine được có một nhà nước riêng, dựa trên những cam kết mà Úc đã nhận được từ Chính quyền Palestine. Chúng tôi sẽ hợp tác với cộng đồng quốc tế để biến quyền này thành hiện thực”.

Trước đó, Canada, Vương quốc Anh và Pháp đã công bố kế hoạch công nhận Nhà nước Palestine tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng 9, trong bối cảnh khủng hoảng nhân đạo ở Gaza.

Hiện hơn 140 trong số 193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc đã công nhận Palestine. Ông Albanese nói: “Tầm nhìn của cộng đồng quốc tế về một nền hòa bình công bằng và lâu dài ở Trung Đông luôn bao gồm hai nhà nước sống cạnh nhau với biên giới được quốc tế công nhận, một nhà nước Israel và một nhà nước Palestine, bảo đảm an ninh cho người dân của cả hai quốc gia.”

Thủ tướng Albanese cho biết, chừng nào hai nhà nước Israel và Palestine chưa được công nhận vĩnh viễn, hòa bình vẫn chỉ là tạm thời.

Ông nói, “Giải pháp hai nhà nước là hy vọng lớn nhất của nhân loại để phá vỡ vòng xoáy bạo lực ở Trung Đông và chấm dứt xung đột, đau khổ và nạn đói ở Gaza”.

Thủ tướng nói, bất kỳ sự công nhận nào cũng phải bảo đảm rằng tổ chức Hamas, vốn được chỉ định là nhóm khủng bố và đang kiểm soát Gaza trên thực tế, sẽ không có vai trò trong chính quyền tương lai của Palestine.

Ngoại trưởng Penny Wong cho biết việc công nhận sẽ gắn liền với tiến triển của Chính quyền Palestine trong việc thực hiện cam kết, và Úc sẽ tiếp tục hỗ trợ nhân đạo.

Bà nhấn mạnh đây “Đây chưa phải là kết thúc. Đây chỉ là khởi đầu. Còn rất nhiều việc phải làm để xây dựng Nhà nước Palestine.”

Phe đối lập bày tỏ “lo ngại nghiêm trọng”, cho rằng quyết định đi ngược lập trường lưỡng đảng trước đây và “trong khi Hamas vẫn kiểm soát Gaza”.

Bà cho rằng quyết định này khiến Úc đi ngược lại “đồng minh quan trọng nhất” và “nhân tố then chốt nhất trong xung đột Gaza” Hoa Kỳ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn kiên quyết phản đối việc công nhận và cho rằng các động thái quốc tế như vậy là phần thưởng cho Hamas.

Phát ngôn viên của Bộ Tài chánh thuộc Phe đối lập, Angus Taylor, cho biết đảng Liên minh ủng hộ giải pháp hai nhà nước và tất cả người dân Úc đều mong muốn chấm dứt xung đột.

Tuy nhiên, ông nói rằng nhà nước Palestine nên được thành lập sau khi tiến trình hòa bình với Israel kết thúc.

"Các điều kiện tiên quyết cần thiết cho một nền hòa bình lâu dài vẫn chưa được thiết lập. Những điều kiện tiên quyết đó đã rõ ràng từ lâu. Trả tự do cho con tin. Phi quân sự hóa Hamas. Cam kết chung sống hòa bình và thống nhất biên giới. Và đây là những điều kiện tiên quyết đã được thống nhất rộng rãi trên toàn thế giới, và chắc chắn là ở Úc."

Đảng Xanh gọi đây là bước đi “quá trễ” nhưng kêu gọi Úc áp lệnh trừng phạt Israel và ngừng xuất cảng linh kiện tiêm kích cơ F-35.

Đại sứ Israel tại Úc, ông Amir Maimon, chỉ trích quyết định công nhận Nhà nước Palestine.

Ông nói, “Bằng việc công nhận một Nhà nước Palestine trong khi Hamas vẫn tiếp tục giết chóc, bắt cóc và từ chối hòa bình, Úc đang làm suy yếu an ninh của Israel, phá hoại đàm phán thả con tin và trao chiến thắng cho những kẻ phản đối chung sống hòa bình”. 

Thủ tướng Benjamin Netanyahu khẳng định chỉ trích quốc tế “sẽ không thay đổi lập trường” và so sánh tình hình ở Gaza với kịch bản kẻ thù ở ngay sát Melbourne hoặc Sydney.

Thông báo của ông Albanese được đưa ra khi áp lực trong nước gia tăng: hàng chục ngàn người xuống đường kêu gọi chánh phủ hành động, và thăm dò mới cho thấy 45% người dân ủng hộ công nhận Palestine trước khi đạt thỏa thuận hòa bình, trong khi hơn 140 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc đã làm điều này.

(Theo SBS)