Tấm bảng hiệu của văn phòng Bộ Di Trú, thành phố Melbourne. (AAP Image/Joel Carrett). Ảnh: AAP / JOEL CARRETT/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Úc đang hứng chịu tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng, khiến nhiều doanh nghiệp phải vật lộn để sống sót. Nhiều cơ quan trong đó có chính phủ cho rằng nếu mang đến Úc nhiều người lao động ngoại quốc có tay nghề sẽ giải quyết được vấn đề nói trên, tuy nhiên kết quả không thể ngay lập tức xảy ra. Trước thềm ngân sách đầu tiên của đảng Lao động, lãnh đạo các ngành kỹ nghệ đang thúc giục chính phủ hãy tập trung nhiều tiền bạc và nguồn lực hơn nhằm khuyến khích người lao động có tay nghề đến với nước Úc, cũng như cắt bỏ các thủ tục rườm rà và phiền toái.

Mỗi ngày làm việc dường như dài hơn tại nhà máy luyện thép ở Melbourne.

Chủ nhân của nhà máy Greg Cole đang phải cố hết sức để quản lý khối lượng công việc khổng lồ chưa từng thấy.

Nhưng ông nói nay chỉ có một nhóm nhân viên nhỏ phải cật lực giao hàng đúng hẹn.

Chúng tôi không có đủ nhân viên để hoàn thành công việc. Rất nhiều việc và không đủ người làm. Vì vậy chúng tôi phải làm nhiều giờ hơn để giao hàng đúng hẹn, vì vậy bạn mất nhiều tiền hơn để trả cho những người làm việc ngoài giờ.

Trong mười năm qua, doanh nghiệp của ông Cole sống dựa chủ yếu vào việc thuê mướn những nhân công có tay nghề từ ngoại quốc.

Nhưng giống như nhiều kỹ nghệ xây dựng khác, các vấn đề di trú bị đình trệ trong đại dịch đã khiến ông và số lượng nhân viên ít ỏi của công ty phải tuyệt vọng.

Chúng tôi đăng quảng cáo tìm việc liên tục, tuyển nhân viên toàn thời gian, và hầu hết mọi người đều đến từ ngoại quốc. Nay chúng tôi chỉ còn cách đăng những quảng cáo không mất tiền.

Từ các nhà máy hãng xưởng cho đến nông trại, từ các phòng khám bác sĩ gia đình cho đến các lớp học - nước Úc đang bị khốn đốn vì thiếu nhân công.

Một giải pháp dường như rõ ràng nhất để chấm dứt khoảng cách về nguồn nhân lực, theo các nhà lãnh đạo, là cần phải có thêm nhiều visa nữa được cấp cho nhân công ngoại quốc.

Hội nghị cấp cao về việc làm và tay nghề do Thủ tướng đề xướng đã đặt trọng tâm bàn thảo về việc tăng trần hạn mức di dân tay nghề thường trú.

Hy vọng cao nhất của tôi là hội nghị việc làm và tay nghề này sẽ đánh dấu sự khởi đầu của một văn hoá hợp tác mới.

Định mức di dân tay nghề của Úc nay tăng từ 160,000 lên 195,000 chỗ.

Trong số đó khoảng 5,000 visa dành cho lĩnh vực sức khoẻ và y tế, 6,000 chỗ dành cho người lao động có “tay nghề hạ tầng cơ sở quan trọng”, và gần 7,000 visa cho lĩnh vực kỹ thuật công nghệ.

Các visa làm việc tại miền quê cũng sẽ tăng thêm 9,000 chỗ, lên đến 35,000 visa.

Tuy nhiên các nhà lãnh đạo ngành kỹ nghệ nói di dân chỉ giải quyết một phần vấn đề hiện nay.

Khoảng 800,000 nhân viên tiềm năng hiện nay vẫn đang chờ đợi visa để có thể đến Úc vì gặp tình trạng bế tắc trong quá trình giải quyết hồ sơ di trú Úc.

Giám đốc điều hành tổ chức Nhà hàng và Phục vụ Úc Belinda Clarke nói vấn đề này có thể được giải quyết.

Chúng ta chắc chắn cần phải cải cách quá trình này. Có rất nhiều thủ tục rườm rà cần phải giảm bớt và việc này cần phải bắt đầu ngay bây giờ. Tôi nghĩ nếu chúng ta nhìn vào những cơ hội có thể lấp đầy khoảng trống trong nguồn nhân lực, thì phải bắt đầu ngay từ những thủ tục này.

Kỹ nghệ nhà hàng khách sạn là một trong những lĩnh vực hứng chịu tình hình thiếu nhân lực nặng nề nhất, và các doanh nghiệp đang khao khát nguồn nhân viên ngoại quốc.

Bà Clarke nói mặc dù đã có nhiều sự cởi mở và đầu tư, nhưng bà mong muốn nhà tuyển dụng biết kết qủa tốt đẹp sẽ không xảy ra ngay lập tức.

Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ nhìn thấy sự cải thiện nhanh chóng, khi nói đến vấn đề bị tắc nghẽn trong giải quyết hồ sơ visa. Tôi hy vọng chúng ta có thể nhìn thấy vài điều khả quan hơn vào giữa năm sau, nhưng còn phải mất một khoảng thời gian nữa thì mới lấp đầy khoảng trống thiếu hụt nhân sự.

Chính phủ đã cam kết 36 triệu đô la thuê mướn thêm 500 nhân viên trong 9 tháng để giải quyết các hồ sơ visa bị tồn đọng.

Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu chừng đó có đủ để sửa chữa cái gọi là “hệ thống bị gãy vỡ” của Úc.

Chuyên gia di trú Abul Rizvi nói ông hy vọng sẽ có thêm nhiều biện pháp nữa.

Tôi không nghĩ đây là một giải pháp. Chắc chắn họ sẽ phải cam kết nhiều hơn nữa trong 4 năm tới, nhiều hơn những gì đã hứa hẹn tại hội nghị việc làm và tay nghề. Bởi vì vấn đề này đang xảy ra ở phạm vi quá lớn. Nhưng tôi có thể nói có thêm bao nhiêu tiền cũng không đủ, mà chúng ta cần phải giải quyết những vấn đề ngay chính bên trong cơ quan đang làm tồn đọng hồ sơ visa. Nơi đó đã tồn tại những vấn đề về đạo đức, về văn hoá, nơi đó đang tồn đọng những vấn đề thuộc về hệ thống khá sâu sắc.

Số lượng các ngành nghề đang bị thiếu hụt lao động đã tăng gần gấp đôi trong năm qua.

Theo báo cáo của chính phủ tung ra hồi tháng Mười, những nghề đang có nhu cầu cao nhất bao gồm nhân viên chăm sóc cao niên và y tá, nhân viên lập trình, công nhân xây dựng và cô giữ trẻ.

Giám đốc điều hành Trường trung học Y tá Úc, giáo sư Kylie Ward nói với sự cạnh tranh trên thế giới ngày càng cao, Úc sẽ phải tích cực hơn nữa mới có thể thu hút nguồn nhân lực y tế chuyên nghiệp.

Điều quan trọng là cần tìm ra những chỗ nào đang bị tắc nghẽn trong quá trình cứu xét visa vì thủ tục rườm rà. Bởi vì các y tá ở nước ngoài, người ta có rất nhiều lực chọn. Mỗi y tá có nhiều sự lựa chọn họ muốn làm ở đâu, khi nào, làm như thế nào và làm với ai. Và đó là những gì Úc cần phải suy nghĩ.

Và giống như các quốc gia khác trên thế giới đang cạnh tranh để tuyển nhân sự tốt, một hệ thống cởi mở và những lời đề nghị hấp dẫn là những điều quan trọng thu hút những người lao động tốt nhất, và giữ được họ.

Chúng ta không thể chỉ chú ý đến việc tuyển dụng và không có các biện pháp giữ chân họ. Sẽ thật sự không tốt nếu chúng ta đưa họ đến và sau đó không nhìn vào những cách nhằm giữ họ lại.

Chính phủ cam kết sẽ cấp thường trú nhân cho 20,000 người đang giữ các loại visa bảo vệ tạm thời, và cho hay sẽ giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt người lao động.

Nhưng những chủ nhân như ông Greg Cole biết rất rõ rằng, để ổn định, thuê mướn và huấn luyện một nhân viên cần rất nhiều thời gian, vì vậy ông sẽ không thể vội vã.

Chúng tôi có thể sẽ tạm dừng kinh doanh trong khoảng 3 đến 6 tháng, tôi không biết, hoặc chúng tôi có thể làm tốt hơn thế.