Hình ảnh một cây xăng ở Sydney. Nguồn: AAP

AUSTRALIA - Đóng góp kinh tế từ các nhà sản xuất khí đốt và khai thác mỏ đang được cân nhắc khi phân tích cho thấy trợ cấp cho ngành nhiên liệu hóa thạch tăng lên 14,5 tỷ đô-la trong năm tài chính này. Mức tăng 31% hàng năm khiến một số nhà phê bình đặt câu hỏi liệu số tiền này có thể được sử dụng với mục tiêu tốt hơn hay không.

Trong tất cả các cuộc tranh luận tuần qua về Ngân sách Liên bang, chi tiêu của chính phủ cho một số ngành công nghiệp hàng đầu của Úc là một trọng tâm.

Nghiên cứu mới của Học Viện Úc Đại Lợi - Australia Institute - đã phát hiện ra rằng các khoản trợ cấp của chính phủ liên bang và tiểu bang cho các nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch đã tăng lên, điều này dường như làm suy yếu những nỗ lực hướng tới một nền kinh tế thân thiện với khí hậu hơn.

Giám đốc Nghiên cứu của học viện này, Rod Campbell, cho biết chính phủ đã tăng lên 14,5 tỷ đô-la trong năm tài chính 2023-2024.

Ông nói "Nghiên cứu của chúng tôi xem xét tất cả các tài liệu về ngân sách chính phủ, tiểu bang và liên bang, cũng như các báo cáo hàng năm của các đơn vị thuộc sở hữu của chính phủ, đồng thời chúng tôi tìm kiếm các hạng mục chi tiêu hoặc giảm thuế mang lại một số lợi ích trực tiếp cho những công ty sử dụng nhiên liệu hóa thạch, các nhà sản xuất nhiên liệu, như các mỏ khí đốt và than đá.”

“Thông qua các ước tính sắp tới, về các dự đoán trong tương lai và thời gian tồn tại của các dự án nằm trong ngân sách, chúng tôi ước tính rằng có khoản trợ cấp trị giá 53 tỷ đô-la cho những công ty sử dụng nhiên liệu hóa thạch lớn cũng như than và khí đốt.”

Ngân khoản 14,5 tỷ đô-la là mức tăng 31% so với 11,1 tỷ đô-la được ghi nhận trong năm 2022–23.

Vậy trong một năm tài chính, tại sao trợ cấp của chính phủ cho các công ty sử dụng nhiên liệu hóa thạch lại tăng nhiều như vậy?

Ông Campbell cho biết điều này được thúc đẩy bởi chương trình tín dụng thuế nhiên liệu của chính phủ liên bang, chương trình cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp đã mua nhiên liệu cho công ty của họ.

"Các chính phủ ước đoán người Úc sẽ sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn trong tương lai. Nhiều thiết bị khai thác và dầu diesel hơn, nhiều người bay với các hãng hàng không hơn , do vậy các khoản giảm thuế liên quan đến những thứ đó cũng ngày càng lớn hơn.”

“Vì vậy, vấn đề lớn không chỉ là tiền, mặc dù nó bằng số tiền chúng ta chi cho Quân đội hàng năm, vấn đề lớn là số tiền này đang tăng lên và sự gia tăng này bị thúc đẩy bởi điều tồi tệ nhất mà chúng ta có thể làm đối với khí hậu, nơi đang sản xuất và tiêu thụ nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn. Chúng ta đang đi sai hướng rồi."

*Tín dụng thuế nhiên liệu (Fuel Tax Credits), là khoản khấu trừ một phần hoặc toàn bộ thuế tiêu thụ đặc biệt có trong giá nhiên liệu được các doanh nghiệp đủ điều kiện mua và sử dụng cho mục đích được tín dụng. Tín dụng thuế nhiên liệu hoàn trả hơn một phần ba tổng số thuế nhiên liệu cho các doanh nghiệp.

Báo cáo cho thấy tổng trợ cấp nhiên liệu hóa thạch trong bốn năm tới sẽ lên tới 65 tỷ đô-la.

Nó sẽ bao gồm 1,6 tỷ đô-la hỗ trợ về nhiên liệu hàng không trong năm tài chính hiện tại, tăng 36% do người dân Úca đi máy bay nhiều hơn, đồng thời chính phủ liên bang cũng chi 113 triệu đô-la để nâng cấp các tuyến đường sắt chạy bằng than.

Queensland là khu vực pháp lý có mức trợ cấp cao nhất ở mức 1,6 tỷ đô-la, không có khoản trợ cấp nhiên liệu hóa thạch nào được xác định trong ngân sách của chính phủ Tasmania hoặc ACT.

Trong khi đó, các tổ chức khai thác mỏ và khí đốt tiếp tục cảnh báo đầu tư, năng suất, doanh thu thuế và việc làm trong khu vực đang bị đe dọa trừ khi Đảng Lao động ủng hộ ngành công nghiệp khí đốt.

Giám đốc điều hành Hội đồng Khoáng sản Úc Tania Constable cho biết chính phủ phải phản đối các chính sách mang lại lợi ích ngắn hạn.

“Nó rất quan trọng đối với Úc, với phúc lợi của tất cả người dân Úc. Nếu chúng ta không có ngành khai thác mỏ, thì điều xảy ra là không có đầu tư vào Úc và chúng ta chỉ khiến hoàn cảnh của tất cả người dân Úc trở nên tồi tệ hơn."

Bà Constable bảo vệ chương trình Tín dụng Thuế Nhiên liệu của chính phủ liên bang - với ước tính chi phí năm nay là 9,6 tỷ đô-la.

"Ngành khai thác mỏ, ngành đánh bắt cá, ngành du lịch, ngành nông nghiệp, toàn bộ các ngành công nghiệp, yêu cầu khoản tín dụng thuế nhiên liệu này - đó không phải là chi tiêu hay khoản khấu trừ thuế. Ủy ban Năng suất và Bộ trưởng ngân khố nói rằng đó không phải là chi tiêu. Đó không phải là một khoản trợ cấp."

Vậy Học Viện Úc Đại Lợi muốn thấy gì?

Nói một cách đơn giản, họ muốn chính phủ liên bang loại bỏ hỗ trợ tài chính cho các ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch.

Rod Campbell cho biết những mức tăng này đang làm suy yếu quan điểm của chính phủ về việc giảm lượng khí thải và sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

"Nó nói lên các ưu tiên của chính phủ, họ sẵn sàng mang lại lợi ích cho những người gây ô nhiễm nhiều hơn là họ đang tìm cách giúp đỡ những người bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng nhà ở ở Úc.”

Đáp lại báo cáo, Bộ trưởng Tài nguyên Madeline King cho biết chính phủ không coi khoản tín dụng thuế nhiên liệu là một khoản trợ cấp và họ bảo đảm các doanh nghiệp không bị thiệt thòi.