(Nguồn: pm.gov.au)

Bản chép lại, Thứ tư ngày 6 tháng 3 năm 2024, thành phố Melbourne

Thủ tướng Anthony Albanese

Nghị sĩ Hon Anthony Albanese

ANTHONY ALBANESE, THỦ TƯỚNG: Thật vinh dự khi được đón tiếp các nhà lãnh đạo ASEAN và Timor-Leste tại Melbourne. Tôi lưu ý rằng Thủ tướng New Zealand cũng tham gia diễn đàn này. Sự kiện này nhằm kỷ niệm 50 năm hợp tác để chúng ta có thể định hình tương lai mà nước Úc mong muốn.

Việc làm với các nước láng giềng và bạn bè của chúng ta đang mang lại lợi ích cho người Úc. Nó mang lại việc làm, cơ hội và an ninh. Chúng ta đang sống trong khu vực trên thế giới có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong lịch sử loài người. Điều đó thể hiện một cơ hội từ sự lận cận cho tương lai.

Hôm nay chúng tôi đã thông qua Tuyên bố về tầm nhìn của các nhà lãnh đạo chung ASEAN-Australia (ASEAN-Australia Joint Leaders' Vision Statement) và Tuyên bố Melbourne (Melbourne Declaration), tái khẳng định cam kết của chúng tôi nhằm bảo đảm hòa bình, ổn định, thịnh vượng và một tương lai bền vững cho khu vực. Chúng tôi đã công bố thêm nhiều cách thức để Chính phủ của tôi làm sâu sắc thêm mối quan hệ với Đông Nam Á.

Việc này bao gồm việc thành lập Quỹ tài trợ đầu tư Đông Nam Á (Southeast Asia Investment Financing Facility) trị giá 2 tỷ đô-la để tăng cường đầu tư của Úc vào khu vực trong các lĩnh vực quan trọng như hạ tầng cơ sở, và chuyển đổi sang năng lượng sạch. Gói kế hoạch hợp tác năng lượng nhằm hỗ trợ Trung tâm Năng lượng ASEAN (ASEAN Centre for Energy) và thành lập trung tâm ASEAN về biến đổi khí hậu (ASEAN centre for climate change). Chọn ra 10 Doanh nghiệp Xuất Sắc (Business Champions) để tạo điều kiện liên kết thương mại lớn hơn giữa Úc với các nền kinh tế ASEAN. Và tôi cảm ơn từng người trong số 10 nhà lãnh đạo doanh nghiệp này đã đồng ý trở thành tình nguyện viên trong quá trình này để đóng góp cho lợi ích quốc gia của chúng ta. Cải thiện việc cấp thị thực nhập cảnh (visa) cho Đông Nam Á. Thành lập trung tâm ASEAN-Australia tại Thủ đô Canberra. Hơn 75 phần học bổng Australia for ASEAN với các trường đại học đẳng cấp thế giới của Úc. Mối quan hệ của chúng ta với ASEAN rất bền chặt, nhưng chúng tôi có thể và chúng tôi đang làm nhiều hơn thế. Úc có rất nhiều thứ để cung cấp cho khu vực. Các quốc gia ASEAN cộng lại sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ tư trên thế giới vào năm 2040. Thương mại hai chiều của chúng ta với ASEAN hiện lớn hơn thương mại hai chiều của chúng ta với Nhật Bản hoặc Hoa Kỳ.

Làm sâu sắc thêm mối quan hệ của chúng ta nhằm tạo ra thêm nhiều việc làm tại Úc. Điều đó mang lại nhiều cơ hội hơn cho người Úc. Đó cũng là về việc có một khu vực an toàn hơn. Đó là lý do tại sao chúng ta đầu tư vào các mối quan hệ của mình. Khi tôi nói, nói về sự tham gia quốc tế của chúng ta, tôi luôn nói về hai chủ đề đó, đầu tư vào năng lực của chúng ta, nhưng đầu tư vào các mối quan hệ của chúng ta, cả hai đều quan trọng. Và cơ hội mà chúng ta có được với các nước láng giềng trong vài ngày qua rất quan trọng trong việc thúc đẩy lợi ích quốc gia của Úc. Và tôi xin cảm ơn tất cả những người đã tham gia, cho dù đó là các vị khách của chúng tôi đến từ các quốc gia ASEAN, hay là các lãnh đạo doanh nghiệp Úc, những vị giám đốc điều hành các doanh nghiệp đã tham gia diễn đàn vào thứ Hai và thứ Ba. Rất vui được nhận các câu hỏi.

PHÓNG VIÊN: Trong cuộc gặp song phương ngày hôm qua với Thủ tướng Thái Lan, ông ấy có nâng cao tiêu chuẩn về hiệu quả sử dụng xe cộ không?

THỦ TƯỚNG: Không.

PHÓNG VIÊN: Hãy nói cụ thể về vấn đề đó, Thủ tướng Thái Lan, trên trang web của Chính phủ, đã bày tỏ lo ngại về tiến độ đề xuất tiêu chuẩn của Đảng Lao động. Ông có sẵn sàng chấp nhận yêu cầu đó từ Thái Lan không? Đây là nguồn cung cấp xe hơi lớn thứ hai của Úc, liệu có nên thực hiện giới hạn khí thải dần dần so với đề nghị hiện tại?

THỦ TƯỚNG: Không có yêu cầu. Tôi đã có một cuộc gặp song phương. Những gì chúng tôi có là một văn bản kiến nghị chính sách  ngoài kia. Chúng ta đã có một chiến dịch gây hoang mang trước cuộc bầu cử bổ túc ở Dunkley, nói về tất cả những chiếc xe mà bạn đang suy nghĩ hiện tại sẽ bị loại khỏi đường phố. Bây giờ là thứ Tư, hãy để tôi suy nghĩ nào, bây giờ là thứ Tư. Tôi có thể thấy vẫn còn những chiếc xe to lớn chạy trên đường, trong đó có một số loại xe cộ chúng ta đã sử dụng khi tham gia giao thông quanh thành phố Melbourne.

PHÓNG VIÊN: Có phải bây giờ ông đang kỳ vọng, sau Hội nghị thượng đỉnh này, chúng ta sẽ thấy một loạt công ty lớn của Úc thực hiện các cam kết đầu tư vào khu vực?

THỦ TƯỚNG: Đúng, tôi kỳ vọng như vậy. Và tôi nghĩ báo cáo của Nicholas Moore thật đặc biệt. Một trong những điều khiến đất nước chúng ta trở nên vĩ đại là những người đã đóng góp và thành công, những người muốn cống hiến điều gì đó. Suy nghĩ của tôi hướng về Ngài Rod Eddington, khi tôi đề nghị ông làm chủ tịch Cơ Quan Hạ tầng Cơ sở Úc (Infrastructure Australia) khi cơ quan này mới được thành lập, ông đã từ chối bất kỳ khoản thù lao nào cho việc đó. Ông ấy đã có đóng góp xuất sắc. Nicholas Moore đã rất thành công tại Macquarie, một thương hiệu được công nhận ở Đông Nam Á. Báo cáo đó không phải là việc mà ông ấy chỉ ngồi ở nhà và làm. Ông đã đến từng nước ASEAN. Và điều quan trọng nhất của báo cáo là nó không chỉ đồng nhất trong việc chỉ ra hướng đi về phía trước, mà, còn xác định những lợi thế so sánh mà các khoản đầu tư cụ thể sẽ mang lại với các quốc gia cụ thể. Vì vậy, ở một số nơi, đó là năng lượng sạch, ở một số nơi, đó là sản xuất, ở một số nơi, nó mang lại giá trị gia tăng về tài nguyên, ở một số nơi, đó còn là việc chuyển giao giáo dục. Vì vậy, tôi hy vọng rằng khi tôi xem qua danh sách các doanh nghiệp lớn có mặt ở cấp giám đốc điều hành trong vài ngày qua, bạn có giám đốc điều hành của các ngân hàng và tổ chức tài chính, bạn có các công ty tài nguyên, bạn có công ty sản xuất, bạn có công ty năng lượng, tất cả đều muốn tham gia. Và tôi tin tưởng rất chắc chắn rằng điều này sẽ dẫn đến việc Úc đầu tư nhiều hơn nữa vào khu vực của chúng ta, nhưng nó cũng sẽ dẫn đến việc đầu tư nhiều hơn nữa vào Úc. Một trong những điều chúng ta không nên đánh giá thấp là sự đầu tư của một số quốc gia ASEAN và các công ty nghiêm túc ở đây. Ví dụ, Cảng Melbourne thuộc sở hữu của Philippines, một cảng lớn ở đây đã đầu tư hơn một tỷ đô-la.

PHÓNG VIÊN: Khi hội nghị thượng đỉnh này đang diễn ra, đã xảy ra một vụ va chạm giữa một chiếc tàu của Philippines và Trung Quốc. Các ông có đạt được sự đồng thuận chút nào về cách tiếp cận vấn đề Trung Nam Hải (South China Sea) với các nhà lãnh đạo ASEAN không?

THỦ TƯỚNG: Vâng, chúng ta ở ASEAN, một trong những chủ đề được quan tâm nhiều nhất là chủ quyền. Và tất cả các quốc gia ASEAN đều nhấn mạnh chủ quyền quốc gia của họ, và, điều đó bao gồm cả hợp tác hàng hải. Tôi rất quan tâm và nước Úc lo ngại về bất kỳ hành vi không an toàn và gây bất ổn nào ở Trung Nam Hải (South China Sea). Điều này nguy hiểm và tạo ra rủi ro tính toán sai lầm, từ đó có thể dẫn đến leo thang căng thẳng. Vì vậy, chúng tôi kêu gọi, một số quốc gia đã nhấn mạnh trong tuyên bố của mình, tài liệu nền tảng là UNCLOS, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển. Đó là điều nên là kim chỉ nam cho sự tham gia của tất cả các quốc gia.

PHÓNG VIÊN: Malaysia cho biết họ sẽ cởi mở để Úc thực sự trở thành thành viên chính thức của ASEAN. Ông có bao giờ muốn điều đó xảy ra với Úc không?

THỦ TƯỚNG: Điều đó chưa có trong chương trình nghị sự của chúng tôi tại hội nghị thượng đỉnh này. Tuy nhiên, những gì đã có trong chương trình nghị sự là Úc là đối tác chiến lược đó, nên, tất nhiên chúng ta có mối quan hệ thương mại và quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với ASEAN. Tôi nghĩ rằng Hội nghị thượng đỉnh hôm nay hoặc tuần này đã nâng mối quan hệ giữa Úc và ASEAN lên một tầm cao hơn. Hiện tại, Timor-Leste là ứng viên nộp đơn xin trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN và đó là điều được Úc ủng hộ.

PHÓNG VIÊN: Chúng tôi vừa nhận được tin tức rằng Canada sẽ khôi phục nguồn tài trợ cho UNRWA. Rằng họ đã xem xét một báo cáo tạm thời và quyết định cấp lại số tiền đó. Ông đã có lời khuyên về báo cáo đó? Và Úc sẽ thực hiện những bước nào?

PHÓNG VIÊN: Anh vừa nói với tôi đấy. Anh vừa trả lời câu hỏi của mình ở chỗ anh vừa nói, có tin tức vừa truyền tới. Hãy nhìn xem, chúng tôi sẽ đưa ra đánh giá vào thời điểm thích hợp. Nhưng điều quan trọng là khi nói đến UNRWA, chúng tôi đã tăng gấp đôi số tiền tài trợ và chúng tôi đã cung cấp hơn 20 triệu đô-la trong tương lai cho UNRWA. Chúng tôi bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về cuộc khủng hoảng nhân đạo mà chúng tôi chứng kiến đang diễn ra ở Gaza. Chúng tôi vẫn lo ngại về điều đó. Chúng tôi muốn, như chúng tôi đã nói nhiều lần, chúng tôi muốn sự viện trợ nhân đạo có thể được chuyển đến người dân Gaza. Đây là một tình huống thảm khốc và thảm khốc mà chúng ta thấy. Và chúng tôi muốn mọi người được tiếp cận với sự hỗ trợ phù hợp và những thứ cần thiết cho cuộc sống.

PHÓNG VIÊN: Bạn có cảm thấy rằng sự đóng góp ngày hôm qua của ông Keating đã làm ảnh hưởng đến công việc bạn đang làm ở đây không? Và bạn nói gì trước những lời chỉ trích của ông ấy đối với Penny Wong, Mike Burgess và Andrew Shearer?

THỦ TƯỚNG: Tóm lại trong một chữ “Không”. Và Penny Wong sẽ được coi là một trong những Bộ trưởng Ngoại giao giỏi nhất của Úc kể từ thời Liên bang. Penny Wong là người mang đến cho nước Úc sự tôn trọng to lớn. Bà ấy là một người siêng năng, một người lôi cuốn, bà ấy là một người hoàn hảo trong tất cả các nhiệm vụ của mình và bà ấy là người đại diện cho nước Úc theo cách mà mọi người Úc đều có thể tự hào. Penny Wong, tính đến hôm nay, tôi nghĩ có ai đó đã nói với tôi rằng Amanda Vanstone đã tuyên bố rằng Penny Wong hiện là nữ Bộ trưởng Nội các tại vị lâu nhất của chúng ta. Tôi có vinh dự được phục vụ cùng với Penny Wong với tư cách là Bộ trưởng trong Chính phủ Rudd và Gillard. Bây giờ tôi có đặc quyền có Penny Wong không chỉ làm Bộ trưởng Ngoại giao mà còn là Lãnh đạo Thượng viện của chúng tôi. Và bà ấy là người mà tôi nghĩ sẽ mang lại nhiều tín nhiệm cho nước Úc, và bà ấy sẽ là một Bộ trưởng Ngoại giao tuyệt vời. Tôi được biết là hơn hai nghìn ngày. Tôi không chắc con số chính xác, nhưng tôi mong đợi Penny Wong sẽ phục vụ trong ba nghìn, bốn nghìn ngày nữa vì chúng ta sẽ không có được một Bộ trưởng Ngoại giao tốt hơn.

NHÀ BÁO: Ông có kêu gọi Paul Keating dừng ngôn ngữ cá nhân hóa mà ông ấy sử dụng để chống lại Penny Wong không?

THỦ TƯỚNG: Tôi nghĩ rằng mọi người biết Paul, và tôi biết Paul và tôn trọng ông ấy. Tôi nghĩ Paul không cần lời khuyên của tôi, điều đó tùy thuộc vào ông ấy. Nhưng mọi người phải chịu trách nhiệm về những gì họ nói. Paul phải chịu trách nhiệm về những gì mình nói. Ông ta biết điều đó. Về Penny Wong, tôi nghĩ khá rõ ràng, ông ấy đã sai.

PHÓNG VIÊN: Thủ tướng, hãy quay lại khu vực. Ông đã đề cập một vài lần rằng đây là khu vực phát triển nhanh nhất. Các quốc gia khác cũng phải thừa nhận điều đó. Ai là đối thủ lớn nhất của chúng ta ở đây và chúng ta đang đứng ở đâu trong cuộc đua đó vào lúc này?

THỦ TƯỚNG: Tôi nghĩ đối thủ lớn nhất của chúng ta là chính chúng ta. Nếu chúng ta không lạc quan, nếu chúng ta không nắm bắt những cơ hội đang có, nếu chúng ta thu mình lại, không chỉ thông qua các hoạt động kinh tế, mà thành thật mà nói, một số lời hùng biện của chúng ta trong thời gian gần đây của một số người đang tham gia chính trị là những nước không tạo niềm tin cho các nước láng giềng Đông Nam Á khi hợp tác với chúng ta. Bây giờ, điều đó rất khác với việc khen ngợi ông Keating khi thích hợp, ông Keating đã thấy khi còn là Thủ tướng, rằng tương lai của chúng ta là với châu Á, không phải từ châu Á. Đó là một sự khác biệt quan trọng và tôi nghĩ rằng chúng ta có những cơ hội đáng kinh ngạc về năng lượng sạch ở rất nhiều lĩnh vực để mở rộng. Và một cách để bạn làm điều đó là xây dựng các mối quan hệ. Đôi khi chúng ta không nên đánh giá thấp một số bình luận về sự tham gia quốc tế. Chúng ta đang sống trong một thế giới toàn cầu hóa. Một phần tư công việc của chúng ta phụ thuộc vào thương mại. Điều quan trọng là chúng ta phải cam kết.

PHÓNG VIÊN: Quay lại nhận xét trước đó của ông, Thái Lan có nên đệ trình bản đề nghị hoạch định chính sách không và ông có nghĩ rằng Chính phủ Thái Lan đã bị bịt mắt bị tai bởi một chiến dịch hù dọa không?

THỦ TƯỚNG: Không. Nhìn xem, tôi đã gặp Thủ tướng Thái Lan. Tất cả những gì tôi có thể làm là báo cáo rằng kế hoạch đó không được nêu ra. Vì vậy, tôi biết rằng một số phương tiện truyền thông có thể nghĩ đây là một vấn đề lớn. Rõ ràng là ông ấy không nghĩ đó là một vấn đề đủ lớn để ông ấy nêu ra. Úc sẽ quan tâm đến lợi ích quốc gia của Úc. Và tôi nhắc nhở mọi người rằng chỉ có hai nước, hai nước công nghiệp phát triển không có tiêu chuẩn về khí thải. Một trong số đó là Úc, bên còn lại là nước Nga của Vladimir Putin. Tôi không muốn ở cùng quan điểm với Nga về vấn đề này hay bất kỳ vấn đề nào khác.

PHÓNG VIÊN: Thưa Thủ tướng, tại sao Melbourne lại là bối cảnh tuyệt vời cho Hội nghị thượng đỉnh này? Và phản ứng của ông trước những cáo buộc về Sam Kerr là gì?

THỦ TƯỚNG: Melbourne là một thành phố tuyệt vời. Melbourne là một thành phố toàn cầu. Đây cũng là một thành phố đa văn hóa. Vì vậy, một trong những điều đã xảy ra ở đây với các nhà lãnh đạo ASEAN là họ đã có những cuộc gặp gỡ với cộng đồng người hải ngoại. Đó là một điều tốt. Một trong những điều tôi đã quyết tâm thực hiện là không chỉ trở thành Thủ tướng từ thành phố nơi tôi sinh sống, Sydney. Vì vậy, tôi đã tiếp đón Thủ tướng Kishida ở Perth. Chúng tôi đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Melbourne. Tôi tổ chức nhiều sự kiện và chiêu đãi cấp quốc gia ở Canberra, bao gồm cả những vị khách ở đây. Tôi rất hoan nghênh chuyến thăm cấp nhà nước của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tại Canberra. Tôi nghĩ điều đó quan trọng. Vì vậy, tôi nghĩ Melbourne là một địa điểm tuyệt vời. Tôi cảm ơn Chính quyền Tiểu bang Victoria đã hỗ trợ tổ chức sự kiện này. Đây là một cơ sở tuyệt vời tại trung tâm hội nghị, Tòa nhà Chính Quyền Victoria được dành cho Hội nghị Lãnh đạo, cũng là một địa điểm tuyệt vời. Đối với Sam Kerr, vấn đề đó tất nhiên là vấn đề pháp lý. Tôi không bình luận về các vấn đề pháp lý trước tòa án Úc chứ đừng nói đến những vấn đề khác. Tôi sẽ nói điều này về mối liên hệ của tôi với Sam Kerr, người cầm cờ của chúng ta tại Lễ đăng quang. Tôi nghĩ sự tiếp xúc của tôi với cô ấy là mẫu mực. Cô ấy đã làm nước Úc tự hào vào thời điểm đó. Và tôi nghĩ rằng cuộc tiếp xúc của tôi với cô ấy chẳng có gì ngoài sự thú vị.

PHÓNG VIÊN: Ngay trong chương trình Business Champions của ông, ông đã chọn ra mười doanh nghiệp Úc xuất sắc, nhưng họ cũng đều là những người rất bận rộn với công việc thường ngày của mình. Chương trình này sẽ hoạt động như thế nào?

THỦ TƯỚNG: Sẽ thành công nhờ vào năng lực của con người chúng ta có. Họ sẽ làm được việc vì họ có lịch sử thành công trong kinh doanh. Họ có kinh nghiệm về công việc làm ăn với đối tác. Tất nhiên, nó khác với việc họ sẽ làm việc với các đại sứ quán và cơ quan cấp cao của chúng ta ở các địa điểm khác nhau. Họ sẽ làm việc với các kế hoạch mà chúng tôi đã thiết lập. Họ sẽ làm việc với các nhóm thực hiện thương thảo của chúng tôi, cũng là một phần, trong đề xuất của Nicholas Moore. Vì vậy, tôi nghĩ họ sẽ rất thành công. Đó là một trong những khuyến nghị của ông Moore, tất cả họ, để ưu tiên mọi thứ, họ sẽ không được trả tiền công cán gì cả. Họ đang cống hiến cho cộng đồng và tôi nghĩ đó là một điều tuyệt vời.

PHÓNG VIÊN: Dự thảo ban đầu về số 0 của Tuyên bố Melbourne mà Úc đưa ra có đề cập cụ thể đến phán quyết của trọng tài năm 2016, về cơ bản bác bỏ phần lớn yêu sách của Bắc Kinh đối với Trung Nam Hải (South China Sea). Ông có thành công trong việc thuyết phục các nhà lãnh đạo ASEAN giữ nguyên điều khoản cụ thể đó trong tuyên bố cuối cùng không? Và phản ứng của họ đối với điều đó là gì?

THỦ TƯỚNG: Hãy nhìn xem, những tuyên bố này được thực hiện bởi cả một nhóm, các Bộ trưởng Ngoại giao và nhiều người khác. Tôi có thể nói điều này không, rằng chúng tôi đã có thể đạt được sự đồng thuận về đầy đủ các vấn đề. Vì vậy, mọi người phải thỏa hiệp, bởi vì để có được một tuyên bố từ Úc và ASEAN, đó không phải là điểm cuối mà bất kỳ quốc gia nào sẽ có nếu họ ra đi và viết một tuyên bố. Nhưng quan điểm đã được nêu rất rõ ràng, bạn sẽ không ngạc nhiên với Tổng thống Marcos cũng như những người khác, Trung Nam Hải (China South Sea) là một vấn đề quan trọng. Và có một sự thừa nhận chung là chúng ta cần bảo đảm rằng hoạt động ở Trung Nam Hải sẽ giảm bớt, không gây thêm căng thẳng. Và đó là một điều quan trọng trong tương lai. Cảm ơn mọi người rất nhiều. Chúc các bạn có một chuyến du hành an toàn.

(Melbourne ngày 6 tháng Ba, 2024)