Nhiều căn nhà đang được xây dựng ở thành phố Sydney. Ảnh: AAP

AUSTRALIA - Người đi thuê có nguy cơ gặp căng thẳng về nhà ở ngày càng tăng vào năm 2023, khi người Úc phải đối mặt với sự gia tăng đáng kể, trong khi hàng ngàn bất động sản đang bị xóa sổ khỏi chương trình nhà ở giá rẻ. Năm nay, hơn 6.600 ngôi nhà giá rẻ sẽ bị mất theo Chương trình Quốc gia về Cho thuê Giá cả phải chăng (NRAS) đã bị hủy bỏ và các nhóm vận động đang yêu cầu xây dựng thêm nhà. Các nhóm ủng hộ nhà ở và các dịch vụ cộng đồng đang yêu cầu chính phủ cam kết xây dựng số lượng nhà ở nhiều hơn, so với dự đoán hiện tại.

Căng thẳng về nhà ở tại Úc đang lên một tầm cao mới trong năm nay, trong bối cảnh người có thu nhập trung bình và thấp không còn nhà ở giá rẻ.

Chương trình quốc gia về Cho thuê Giá cả phải chăng, nhằm cung cấp giá thuê thấp hơn giá thị trường được chính phủ trợ cấp, đã bị loại bỏ dưới thời lãnh đạo của Thủ Tướng Scott Morrison, với chương trình sắp kết thúc vào năm 2026.

Điều này có nghĩa là 36 ngàn bất động sản giá cả phải chăng sẽ bị loại bỏ trong ba năm tới, với 6.600 bất động sản trong số đó bị loại bỏ chỉ trong năm nay.

Người phát ngôn quốc gia cho chiến dịch ‘Mọi Người Đều Ở Nhà’, bà Maiy Azize, đã mô tả sự hỗ trợ quan trọng mà chương trình này đã mang lại cho những người thuê nhà.

Bà Maiy Azize nói “Ý tưởng là trợ cấp một số chỗ ở cho thuê giá cả phải chăng, cho những người có thu nhập từ thấp đến trung bình, để cảnh sát, y tá, nhân viên cứu thương, những người như thế bị loại khỏi thị trường cho thuê và nó đã khuyến khích các nhà phát triển, tổ chức nhà ở cộng đồng, chủ nhà tư nhân, sẽ cho thuê nhà với giá thấp hơn giá thị trường”.

Với việc loại bỏ chương trình này và thiếu cam kết từ chính phủ Albanese để thay thế chương trình đó một cách hiệu quả, bà tin rằng, nhiều người có thể gặp khó khăn trong tương lai.

Bà Maiy Azize nói “Điều đó chỉ có nghĩa là, họ sẽ bị kẹt trong những khoản tiền thuê nhà, mà họ không đủ khả năng chi trả".

"Điều đó có nghĩa là, họ có thể bị xóa sổ sau khi trả xong tiền thuê nhà".

"Điều đó cũng có nghĩa là, họ có thể không có đủ tiền cho các hóa đơn, hoặc họ có thể nhận các khoản vay mà họ không đủ khả năng chi trả, hoặc bỏ bữa và bỏ qua các nhu yếu phẩm khác trong cuộc sống và đó chính xác là những gì chương trình này được thiết kế để ngăn chặn”.

Được biết Chính phủ Albanese, vốn đã vận động ưu tiên nhà ở xã hội, hiện đã cam kết xây dựng 20 ngàn ngôi nhà xã hội trong vòng 5 năm tới.

Thế nhưng bà Azize nói rằng, điều này vẫn chưa đủ để giải quyết vấn đề hiện tại.

Bà nói “Những gì chúng tôi cần là, họ thực sự mở rộng tham vọng của mình".

"Vì vậy, chính phủ này đang hứa sẽ xây dựng 20 ngàn ngôi nhà xã hội ,trong 5 năm tới".

"Đó thực sự là giọt nước tràn ly so với nhu cầu, khi nhu cầu là 500 ngàn ngôi nhà trên khắp đất nước".

"Vì vậy, chúng tôi thực sự cần họ mở rộng tham vọng của mình, để phù hợp với quy mô của cuộc khủng hoảng này".

"Bạn hãy nhìn vào ‘Chương trình Khả năng Chi trả Cho Thuê Trên Toàn quốc’ đang kết thúc và bạn thấy rằng, chúng tôi thậm chí sẽ không xây đủ nhà để bù đắp cho những thứ mà chúng ta đang mất đi, khi kế hoạch này kết thúc. Do đó chúng ta sẽ cố gắng đuổi kịp, với tốc độ này mãi mãi”.

Trong khi đó Tiến sĩ Michael Fotheringham thuộc Viện Nghiên cứu Đô thị và Nhà ở Úc nói rằng, lẽ ra phải có hành động sớm hơn.

Tiến sĩ Michael Fotheringham nói “Thời điểm tốt nhất để giải quyết vấn đề này là 20 năm trước, thời điểm tốt nhất tiếp theo là ngày hôm nay".

"Đã đến lúc tuyệt đối rồi, chúng ta không thể tiếp tục đẩy vấn đề này xuống nữa, vì nó sẽ tiếp tục trở nên nghiêm trọng hơn".

"Chúng ta có những vấn đề quan trọng xung quanh tình trạng vô gia cư và không có khả năng chi trả nhà ở, ở đất nước này và cần phải xem xét vấn đề một cách rất nghiêm túc”.

Ông cũng đề cập đến việc, thượng cấp ở trên thiếu hành động như thế nào, có thể gây thêm áp lực cho các đại lý nhỏ hơn, trong lãnh vực nhà ở với ít nguồn lực hơn.

Ông  nói “Khi chính phủ liên bang không đóng vai trò trong việc cung cấp nhà ở xã hội và giá cả phải chăng, họ sẽ giao việc này cho hai nhóm".

"Chính phủ liên bang giao việc này cho chính quyền tiểu bang và lãnh thổ và họ giao việc này cho khu vực nhà ở cộng đồng".

"Bây giờ, cả hai đều đóng vai trò mạnh mẽ trong những năm gần đây, nhưng không thể cung cấp đủ nguồn cung”.

Trong số 6.600 bất động sản giá cả phải chăng sắp bị loại bỏ khỏi chương trình năm nay, Queensland sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với 2.499 ngôi nhà không còn cung cấp giá thuê rẻ hơn.

Trong khi đó Giám đốc của Hội đồng Dịch vụ Xã hội Queensland, bà Aimee McVeigh đã giải thích, việc phụ thuộc vào các cơ quan phi chính phủ này đã ảnh hưởng như thế nào, đến các dịch vụ trong tiểu bang của bà.

Bà nói “Điều đó làm tăng áp lực lên các dịch vụ xã hội, khi ngày càng có nhiều người tiếp cận các tổ chức cộng đồng, để được đáp ứng các nhu cầu căn bản của họ, điều đó bao gồm cả việc có một mái nhà che chở".

'Chúng tôi biết rằng trong vài năm qua, các tổ chức cộng đồng đã cho chúng tôi biết, họ đang trải qua nhu cầu chưa từng có trước đây và điều đó bao gồm những người đến để được hỗ trợ và nhận dịch vụ, những người chưa bao giờ cần hỗ trợ trước đây và điều này có liên quan đến những người không đủ khả năng, thuê một căn nhà căn bản trong thị trường cho thuê tư nhân”.

Với ước tính có khoảng 46 ngàn người đăng ký vào chương trình nhà ở xã hội trong tiểu bang, bà McVeigh nói rằng việc mất các lựa chọn hợp lý cho người thuê nhà, không thể đến vào thời điểm tồi tệ hơn.

Bà Aimee McVeigh nói “Queensland thực sự là tâm điểm của cuộc khủng hoảng nhà ở tại Úc".

"Chúng tôi có mức tăng tiền thuê nhà kỷ lục, tỷ lệ nhà trống thấp trong lịch sử và chúng tôi có dân số không nhà, thường xuyên chờ đợi cơ quan đăng ký nhà ở xã hội của chúng tôi trong nhiều năm".

"Điều cuối cùng mà chúng tôi cần trong cuộc khủng hoảng nhà ở là, loại bỏ bất kỳ hỗ trợ nào hiện giữ cho mọi người có một mái che”.

Được biết kế hoạch này sẽ kết thúc vào năm 2036 khi các chuyên gia vẫn hy vọng rằng, chính phủ Liên bang sẽ thực hiện các lời hứa bầu cử và cam kết xoay chuyển tình thế, trong cuộc khủng hoảng khả năng chi trả nhà ở.