Tổng Trưởng Ngân khố, Jim Chalmers, trình bày Ngân sách 2023/2024 tại Hạ viện tại Tòa nhà Quốc hội ở Canberra (AAP) Nguồn: AAP / MICK TSIKAS/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Giảm chi phí sinh hoạt cho người dân Úc là trọng tâm chính của Ngân sách Liên bang năm 2023. Tổng trưởng ngân khố Jim Chalmers đã hứa một điều dường như không thể: giảm bớt áp lực lên ngân sách hộ gia đình nhưng đồng thời giữ lạm phát giảm trở lại. Nikki Canning và Bích Ngọc có thêm chi tiết.

Tổng trưởng ngân khố liên bang thường viện dẫn bức tranh toàn cảnh của nền kinh tế để giúp chính phủ đưa ra những quyết định gây khó chịu.

Nhưng tầm nhìn dài hạn của tổng trưởng Jim Chalmers lớn hơn hầu hết mọi người khi ông công bố Ngân sách năm nay.

 Ông nói bản ngân sách sẽ giúp Úc tiến tới tương lai.

"Ngân sách mà chúng tôi trình bày với người dân Úc tối nay cung cấp cứu trợ chi phí sinh hoạt có trách nhiệm và giá cả phải chăng, đồng thời ưu tiên những người khó khăn nhất.”

“Ngân sách mang lại các khoản đầu tư lịch sử vào Medicare và nền kinh tế ở lĩnh vực chăm sóc, giúp mọi người gặp bác sĩ của họ dễ dàng với giá cả rẻ hơn.”

“Ngân sách mở rộng cơ hội bằng cách phá vỡ các rào cản của sự bất lợi và loại trừ. Nó đặt nền móng cho sự tăng trưởng bằng cách sử dụng năng lượng sạch và đầu tư vào các ngành nghề, con người, kỹ năng, công nghệ và doanh nghiệp nhỏ với giá trị gia tăng.”

“Ngân sách dự báo thặng dư cho năm nay, với ít nợ hơn và thâm hụt nhỏ hơn so với Ngân sách gần đây. Đây là những nền tảng mà Chính phủ của chúng tôi đang xây dựng, một nền kinh tế mạnh hơn và một xã hội công bằng hơn."

Tiến sĩ Chalmers đang đưa ra gói giải pháp trị giá 14,6 tỷ đô la để giúp người dân Úc vượt qua những khó khăn mà họ đang gặp phải do chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Ông nói rằng việc này sẽ giúp thanh toán hóa đơn tiền điện, tăng lương, hỗ trợ những người dễ bị tổn thương, tạo ra nhiều nhà ở giá rẻ hơn và giảm chi phí y tế từ tiền túi.

Ông xác định việc củng cố Medicare là một phần quan trọng trong đó.

"Ngay bây giờ, quá nhiều người cảm thấy khó khăn khi gặp bác sĩ. Chi phí quá cao, thời gian chờ đợi quá lâu và cuộc tư vấn thường rất ngắn. Các gia đình đang bị buộc phải hy sinh, lựa chọn giữa việc nhận được sự giúp đỡ mà họ cần hoặc thanh toán các hóa đơn khác.”

“Điều này làm mất đi sự an tâm của cha mẹ và khiến các gia đình rơi vào tình trạng căng thẳng. Điều đó có nghĩa là nhiều vấn đề không được chẩn đoán hoặc điều trị, đồng nghĩa với lực lượng lao động của chúng ta không khỏe mạnh hoặc làm việc hiệu quả như họ có thể. Và chúng tôi muốn thay đổi điều đó."

Tổng trưởng ngân khố đang cung cấp tài trợ cho các phòng khám chăm sóc khẩn cấp và thay đổi để giúp việc tiêm chủng tại các bác sĩ gia đình dễ dàng hơn.

Nhưng quan trọng là một sự gia tăng đáng kể nhằm khuyến khích các bác sĩ gia đình 'bulk-bill', không tính phí khám bệnh. Với khoản tăng 3,5 tỷ đô la sẽ giúp các bác sĩ gia đình cung cấp dịch vụ tham vấn miễn phí cho khoảng 11,6 triệu người Úc đủ điều kiện.

Ông nói rằng nó sẽ giúp giảm bớt áp lực cho các bệnh viện công và khoa cấp cứu, những nơi đang phải gánh chịu sự căng thẳng của đại dịch ngàn năm có một.

Quốc phòng là một lĩnh vực quan trọng khác đối với chính phủ.

Tổng trưởng ngân khố cho biết việc đầu tư vào các ngành công nghiệp chiến lược cũng sẽ tạo ra những cơ hội mới trong toàn bộ nền kinh tế, cũng như đầu tư vào quốc phòng và an ninh quốc gia.

Chính phủ cho biết thỏa thuận AUKUS sẽ hỗ trợ trực tiếp 20.000 việc làm trong 30 năm tới trong lĩnh vực sản xuất tiên tiến, đồng thời sẽ mở rộng và phát triển sâu hơn cơ sở công nghiệp của Úc.

Vấn đề biến đổi khí hậu cũng được chú ý.

Tiến sĩ Chalmers cho biết Ngân sách này được củng cố bởi một kế hoạch hiện đại hóa nền kinh tế bằng cách đưa Úc trở thành một siêu cường năng lượng tái tạo, bằng cách đầu tư vào con người và kỹ năng, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ đổi mới và phát triển.

“Chính phủ đang thực hiện khoản đầu tư lớn nhất chưa từng có vào quá trình chuyển đổi năng lượng của Úc. Ngân sách này phân bổ 4 tỷ đô la để hiện thực hóa tương lai của chúng ta với tư cách là một siêu cường quốc về năng lượng tái tạo, nâng tổng mức đầu tư của Chính phủ lên hơn 40 tỷ đô-la.”

“Số tiền này bao gồm một phần trong 15 tỷ đô la Quỹ Tái thiết Quốc gia để hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp xanh, sản xuất và một Kế hoạch Đầu tư Năng lực mới mở ra hơn 10 tỷ đô la đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo bền vững dọc theo bờ biển phía đông của chúng ta.”

“Nguồn năng lượng tái tạo phong phú, giá cả phải chăng, cung cấp năng lượng cho việc làm mới và các ngành công nghiệp mới trong khu vực và vùng ngoại ô của chúng ta."

Một thông điệp quan trọng từ Tiến sĩ Chalmers là về điều mà ông gọi là tầm quan trọng của việc làm khiến vị thế Ngân sách liên bang mạnh mẽ hơn.

Ông nói rằng Ngân sách này trả lại 82 phần trăm doanh thu bổ sung mà phần lớn đến từ tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn, tăng việc làm và tiền lương mạnh mẽ hơn cũng như mang lại giá cả cao hơn cho các mặt hàng xuất khẩu chính.

Chính phủ đã tiết kiệm được 17,8 tỷ đô-la và chuyển hướng chi tiêu – 40 tỷ đô-la so với ngân sách này và ngân sách trước đó vào tháng 10 năm 2022.

"Bởi vì hai ngân sách đầu tiên của chúng tôi đã đưa ra cam kết chắc chắn về trách nhiệm và sự kiềm chế, chúng tôi hiện đang dự báo một khoản thặng dư nhỏ trong năm 2022–23, đây sẽ là lần đầu tiên sau 15 năm.”

“Chúng tôi dự đoán rằng sau đó sẽ thâm hụt 3,9 tỷ đô la trong năm 2023–2024 và thâm hụt thấp hơn trong những năm tới so với Ngân sách gần đây, dẫn đến sự cải thiện 125,9 tỷ đô la trong 5 năm và gánh nặng nợ công thấp hơn nhiều.”

Mặc dù Bộ trưởng Ngân quỹ nói rằng khoản thặng dư Ngân sách này là một tin tốt, nhưng ông cũng đã chỉ ra những thách thức cơ cấu phía trước: quốc phòng, y tế, chăm sóc người già, NDIS và thanh toán lãi cho khoản nợ công.

Ông nói rằng Chính phủ Liên bang không thể một mình đạt được tất cả các dịch vụ trên cơ sở bền vững hơn. Vì vậy Thủ tướng Anthony Albanese đang tập hợp các tiểu bang và vùng lãnh thổ để thống nhất về một phương pháp hợp tác mới nhằm đảm bảo tương lai của các dịch vụ và chương trình thiết yếu.

"Niềm tin vào cơ hội được chia sẻ công bằng đã củng cố những thành tựu lớn nhất của chúng ta từ Medicare đến hưu bổng. Tinh thần tương tự củng cố sự công nhận của Hiến pháp thông qua Tiếng nói thổ dân trước quốc hội.”

“Nó thúc đẩy chính phủ của chúng ta và định hình Ngân sách này. Quyết tâm giải quyết những thách thức lớn và nắm bắt những cơ hội lớn."