Việc khoan thăm dò ở Hồ Torrens (Lake Torrens) đã bị đình chỉ do phán quyết của tòa án. (Cung cấp: Tony Magor / Cục Môi trường và Nước)
NAM ÚC - Công ty khai thác Argonaut Resources đang tìm hiểu các phương thức của mình sau quyết định của Tòa án Tối cao (Supreme Court) về việc hủy bỏ ủy quyền thăm dò khoáng sản trên Hồ Torrens ở phía bắc tiểu bang Nam Úc.
Công ty Argonaut Resources cho biết quyết định này sẽ gây tổn hại cho nhiều dự án trên toàn tiểu bang, bao gồm cả Bệnh viện Phụ nữ và Trẻ em mới.
Kelaray Pty Ltd, là công ty con của công ty Argonaut Resource, nắm giữ hai giấy phép thăm dò trong khu vực và đang nhắm mục tiêu vào các mỏ vàng đồng oxit sắt (IOCG), điều này sẽ dẫn đến việc khoan hơn 1.000 lỗ khoan và lập ra một khu cắm trại tại khu vực hồ lớn thứ hai của tiểu bang.
Cần phải có giấy phép cho Dự án Murdie (Murdie Project) vì địa điểm này được xác định là một trong những địa điểm có ý nghĩa văn hóa đối với một số vùng đất của những bộ tộc thổ dân như người Adnyamathanha, Barngarla, Kokatha và Kuyani.
Giấy phép được cấp vào tháng 12 năm 2020 bởi Bộ trưởng Các vấn đề Thổ dân và Thủ tướng Steven Marshall, người đã đặt ra kỳ vọng của mình về việc bảo vệ di sản trong một bức thư gửi Kelaray.
Giấy phép đó hiện đã bị hủy bỏ trong một phán quyết do Chánh án Chris Kourakis đưa ra ngày 25/8, có hiệu lực ngăn chặn tất cả các hoạt động khai thác tiềm năng tại Hồ Torrens (Lake Torrens).
Giấy phép này bị phát hiện không phù hợp với mục 20 của Đạo luật Di sản Thổ dân - Aboriginal Heritage Act - vì nó không đưa ra được các biện pháp bảo vệ đầy đủ cho các đồ tạo tác văn hóa có khả năng được phát hiện trong quá trình thực thi dự án.
Theo mục 20, việc phát hiện ra các di chỉ, đồ vật hoặc hài cốt của Thổ dân phải được báo cáo "ngay lập tức" cho bộ trưởng.
Nhưng Chánh án Kourakis nhận thấy rằng kế hoạch quản lý di sản văn hóa của công ty Kelaray không tuân thủ yêu cầu đó bởi vì Kelaray sẽ tham khảo ý kiến với những chuyên gia do họ lựa chọ, cho phép tiến hành các công việc khai thác trước khi bộ trưởng được thông báo mỗi khi khám phá được các vật phẩm văn hóa nào.
Vụ việc do tổ chức bảo vệ quyền lợi cho người Thổ dân Barngarla Determination Aboriginal Corporation (BDAC) đưa ra.
Chủ tịch Jason Bilney ca ngợi quyết định này là một chiến thắng cho việc bảo tồn văn hóa.
Ông nói: “Kể từ khi Hẻm núi Juukan - Juukan Gorge - bị tàn phá khủng khiếp, chúng tôi biết rằng nếu chúng tôi không tự mình đứng lên với tư cách là người thổ dân Barngarla, thì chính quyền và ngành công nghiệp sẽ đối xử tệ và không tôn trọng chúng tôi”.
"Điều này chứng minh rằng khi bạn đứng lên với tư cách là những người Bản địa, bạn có thể đấu tranh cho nhiều điều.”
"Chúng tôi muốn cảm ơn các luật sư của chúng tôi vì công việc tuyệt vời của họ trong việc bảo vệ khu vực này cho cộng đồng của chúng tôi và cho tất cả những người Barngarla đã tin tưởng rằng chúng tôi có thể cứu được Hồ Torrens."
Trong một tuyên bố với Sở Giao dịch Chứng khoán Úc, Lindsay Owler, Giám đốc công ty Argonaut Resources, cho biết công ty đang tìm kiếm lời tư vấn để kháng cáo quyết định này.
Ông nói: “Phán quyết này có khả năng làm gián đoạn một số dự án xây dựng lớn của tiểu bang Nam Úc với giấy phép tương tự, bao gồm cả dự án Bệnh viện Phụ nữ và Trẻ em mới.”
"Công ty sẽ liên hệ với chính quyền vì đây vụ việc khẩn cấp để xác định tình trạng của mình liên quan đến việc cấp lại giấy phép cho Murdie.”
"Giải thích ban đầu của phán quyết cho thấy rằng các giấy phép cho các dự án mới được cấp bởi chính quyền tiểu bang Nam Úc có thể giải quyết vấn đề được xác định bởi tòa án."
Phát ngôn viên của chính quyền đã hồi đáp một yêu cầu bình luận dành cho Tom Koutsantonis, là Bộ trưởng Bộ Khai thác và Tài nguyên.
Họ nói: “Đây là một bản án dài và phức tạp và chính quyền đang chờ tư vấn pháp lý về những tác động của nó.”
Nhóm thổ dân Barngarla đã đồng thời thách thức quyết định của chính phủ liên bang về việc xây dựng một cơ sở chất thải hạt nhân quốc gia gần Kimba, trên Bán đảo Eyre.
Ông Bilney cho biết nếu nhóm thổ dân Barngarla có thể giành chiến thắng trong một cuộc xem xét tư pháp, thì nhóm này có thể thắng cả hai vụ kiện.
Ông nói: “Bây giờ chúng tôi đã giành được chiến thắng trong cuộc đánh giá tư pháp này tại tòa án, chúng ta có thể tập trung toàn bộ sự chú ý của mình vào cuộc đánh giá tư pháp khác để lật đổ quết định xây bãi rác thải hạt nhân trên mảng đất của chúng tôi”.
