Một thông báo đòi nợ từ robodebt điểm hình. Nguồn: SBS / The Feed

AUSTRALIA - Cuộc điều tra của Ủy ban Điều tra Độc lập về chương trình hoạch thu hồi nợ của Centrelink, Ủy ban Điều tra đã nghe các luật sư của Bộ chủ quản Centrelink nói rằng họ băn khoăn về tính tính hợp pháp của chương trình thu nợ máy móc này.

Royal Commission là Ủy ban Điều tra Độc lập và họ đang tìm cách trả lời cho câu hỏi rằng liệu chính phủ Liên bang có "thờ ơ một cách thiếu thận trọng" với tính hợp pháp của chương trình robodebt - dùng máy tính để truy nợ những người nhận trợ cấp Centrelink của chính phủ. Và Brisbane là nơi Royal Commission bắt đầu cuộc điều tra.

Việc dùng máy tính để truy nợ hay còn gọi là robodebt lần đầu tiên đưa vào thực hiện là vào năm 2015 dưới quyền của chính phủ Liên đảng và chương trình đòi nợ máy móc này sử dụng một quy trình máy tính tự động để so sánh thu nhập hàng năm của một người với các khoản tiền trợ cấp họ nhận từ Centrelink.

Chương trình này đã dẫn đến hơn 380.000 người bị thu hồi sai lên đến hơn 750 triệu đô-la.

Kath Madgwick cho biết con trai Jarrad của bà đã bị tổn thương tinh thần vào tháng 5 năm 2019; anh ta vay bên ngoài một khoản nợ 5000 đô-la và không có tiền trả, chưa biết cách nào để có thể trả thì anh lại nhận được một thông báo từ Centrelink đòi anh trả lại 2000 đô-la.

Một thời gian ngắn sau, anh ta đã tự kết liễu cuộc đời mình.

“Đối với tôi, có mặt ở đây có trách nhiệm giải trình và bảo đảm điều đó không xảy ra với các người mẹ khác là điều rất quan trọng. Tôi không phản đối việc chính phủ thu hồi lại các khoản thanh toán bị trả quá cao, đó là cách họ đã làm.”

Một nhân chứng khác đưa ra lời khai dưới cái tên Amy nói rằng cô nhận được thông báo đòi nợ ngay khi vừa học xong đại học, chuyển ra khỏi nhà và bắt đầu công việc toàn thời gian đầu tiên của mình.

Cô ấy nói với ủy ban mặc dù đã chuyển phát nhanh 71 trang hồ sơ ngân hàng cho Centrelink thế nhưng cô vẫn liên tục nhận thông báo rằng khoản tiền nợ mà cô không sớm trả sẽ tăng lên theo thời gian.

“Tôi nghĩ rằng đó là một điều thái quá khi làm với những người mà họ đang tìm cách xoay xở với cuộc sống của mình và nhận một chút hỗ trợ. Bị mắc nợ khi còn rất trẻ là một khái niệm đáng sợ.”

Những sai lầm này có thể tránh được như những gì ủy ban điều tra độc lập đã nghe trình bày.

Trong tuyên bố mở đầu của mình, luật sư hỗ trợ Justin Greggery đã trưng ra một loạt các email từ tháng 12 năm 2014, trước khi Kế hoạch Robodebt bắt đầu.

Trong email, nhóm chiến lược nợ của Centrelink đã tìm kiếm lời khuyên pháp lý nội bộ, hỏi rằng liệu "số nợ thu được từ việc xử lý hoặc xử lý nợ hàng năm trong một khoảng thời gian xác định có khả thi về mặt pháp lý hay không."

Các luật sư nội bộ của Centrelink đã trả lời .. "theo quan điểm của chúng tôi ... có thể không được đưa ra một cách nhất quán với khuôn khổ lập pháp."

Justin Greggery, Cố vấn cấp cao của Ủy ban Điều tra Độc lập cho biết thêm lời khuyên của các luật sư Centrelink về chính sách cũng đưa ra những hoài nghi về quy trình thực hiện robodebt.

“Một luật sư nội bộ đúc kết lời khuyên của mình với nhận xét rằng lời khuyên của Bộ Dịch vụ Nhân sinh (DHS) để sử dụng thu nhập ổn định, trích dẫn có thể gây tổn hại danh tiếng cho Bộ Dịch vụ Nhân sinh (DHS) và Bộ Dịch vụ Xã hội (DSS).”

Phiên điều trần nghe những lời khuyên khác từ các luật sư nội bộ tới Centrelink những năm sau đó, dù cách dùng từ có thay đổi nhưng sự nghi ngờ về tính hợp pháp của kế hoạch thì không thay đổi.

Các cựu quan chức của Bộ Dịch vụ Nhân sinh và Bộ Dịch vụ Xã hội sẽ được gọi ra điều trần trong tuần này.