Michael Sughrue, đồng sáng lập, Stephen Scheeler (Giám đốc điều hành) và Stephane Doyen, đồng sáng lập Omniscient Neurotechnology, công ty tạo ra bản đồ não. (Ảnh: Forbes)

Công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Úc, có văn phòng Hoa Kỳ ở Wilmington, Delaware, đã công bố khoản tài trợ Series B trị giá 30 triệu Mỹ kim vào ngày 19 tháng Bảy, 2021 do một số tỷ phú Úc đứng đầu, tính toán công ty ba năm tuổi này có giá 295 triệu Mỹ kim.

Khi Michael Sughrue học y khoa vào đầu những năm 2000, các bác sĩ phẫu thuật không có hình ảnh đầy đủ về não bộ. Mặc dù chụp bằng hệ thống MRI và CT có thể phát hiện các bất thường về cấu trúc não, nhưng mọi người không thể biết được các tế bào não, được gọi là tế bào thần kinh, được kết nối với nhau như thế nào hoặc cách chúng giao tiếp. Sughrue nói: “Tôi không muốn làm mọi người bị thương khi chúng tôi phẫu thuật não. Tôi không thể nhìn thấy những thứ thực sự quan trọng trong não nằm ở đâu”.

Điều này đã tạo động lực để thúc đẩy anh ấy thành lập công ty Omniscient Neurotechnolog cùng với Stephane Doyen. Công ty khởi nghiệp của họ tạo ra các bản đồ não thần kinh, có thể hỗ trợ việc ra quyết định liên quan đến phẫu thuật và trị liệu. 

Sughrue, 42 tuổi, nói với khoảng 86 tỷ tế bào thần kinh được kết nối với nhau trong các mạch điện phức tạp, não là cơ quan phức tạp nhất của con người. Bản đồ não có thể giúp các bác sĩ phát hiện các kết nối bất thường, sự sai lệch của tế bào thần kinh ở bệnh nhân u não, tình trạng thoái hóa thần kinh, lo lắng và trầm cảm. Việc này cũng giúp lập bản đồ cảm xúc và trí tuệ của con người.

Sughrue cho biết thêm, khi các bác sĩ xác định được một cụm tế bào thần kinh không còn các tín hiệu liên lạc thần kinh với nhau thông qua bản đồ, họ có thể sử dụng các liệu pháp kích thích não như kích thích từ tính xuyên sọ với độ chính xác cao nhất. Anh nói: "Nó cho chúng tôi khả năng nhìn vào não của bệnh nhân, tìm ra những thần kinh hoạt động không chính xác và chỉnh sửa nó".

Công nghệ lập bản đồ các kết nối tế bào thần kinh trong não, còn được gọi là hệ thống bản đồ kết nối thần kinh não (connectome), được phát triển bằng cách áp dụng các thuật toán máy học (machine learing) vào hàng chục nghìn lần chụp ảnh cắt lớp 3 chiều MRI (quét MRI). Stephen Scheeler, giám đốc điều hành của Omniscient, người trước đây là giám đốc điều hành của Facebook cho Úc và New Zealand, giải thích “Bản đồ này giống như Google Maps của bộ não”.

Một trong những sản phẩm của công ty Omniscient có tên Quicktome, cung cấp bản đồ não và hình ảnh hóa các kết nối thần kinh, đã nhận được sự chấp thuận của FDA tại Hoa Kỳ vào tháng Chín năm 2020. Michael McDermott, một bác sĩ giải phẫu thần kinh tại Viện Khoa học Thần kinh Miami, người cũng đã cố vấn cho Sughrue trong thời gian thực tập nội trú của anh ấy rất mong muốn sử dụng công nghệ mới. McDermott nói: “Tôi nghĩ đó là điều tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy. Đó là một bước tiến lớn trong sự hiểu biết của chúng ta về các chức năng và sự liên kết với nhau của bộ não con người”. Trung tâm của ông sẽ sớm bắt đầu sử dụng công nghệ của công ty Omniscient cho những bệnh nhân có thể cần phẫu thuật não.

Ông nói thêm: “Chúng ta sẽ không còn nhìn vào các đốm màu trắng trên hình ảnh MRI nữa. Chúng tôi cũng sẽ xem xét các mối quan hệ của tất cả các vùng và cụm sợi (tế bào thần kinh).”

Công ty Omniscient không phải là công ty đầu tiên phát triển bản đồ não, nhưng có lẽ là người đầu tiên thương mại hóa việc sử dụng nó. Học Viện Y Tế Quốc Gia (Hoa Kỳ) - National Institutes of Health (NIH) - đã hỗ trợ Dự án Human Connectome, được khởi động vào năm 2009, để lập bản đồ não người. Theo một thông cáo báo chí năm 2016 của NIH, dựa trên dữ liệu từ dự án này, hai trường đại học đã tạo ra một máy quét “Bản đồ não” (“Connectome”) tùy chỉnh với công nghệ MRI để có thể hình dung các mạng lưới thần kinh não với độ chi tiết cao gấp 10 lần so với các máy quét thông thường.

Tuy nhiên, những người sáng lập công ty Omniscient lại muốn trở thành những người dẫn đầu trong lĩnh vực này. Scheeler cho biết thêm: “Trong 20 đến 30 năm tới, sẽ có một hệ điều hành cho dữ liệu não bộ. Sẽ có các cửa hàng ứng dụng dành cho các ứng dụng trí não. Chúng tôi muốn trở thành Google hoặc kho ứng dụng của dữ liệu não bộ.”

Will Vicar, giám đốc đầu tư của công ty tài chính Caledonia Investments, trụ sở tại Anh Quốc, đã đầu tư vào gần 14 triệu Mỹ kim, một nửa trong số đó là lần góp vốn gần đây nhất, và nói rằng khoản đầu tư của mình là món tiền đóng góp vì mục đích hảo tâm. Vicar, người đã biết Sughrue từ năm 2006, nói rằng sản phẩm này có thể nhanh chóng được đưa ra toàn cầu, với điều kiện người ta cần nó đến mức nào.   

Các nguồn quỹ mới sẽ được dành cho nghiên cứu mới và bán các sản phẩm hiện có đã được FDA chấp thuận. Sughrue nói: "Chúng tôi thấy điều này trở thành tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán và điều trị tất cả các bệnh liên quan đến não".

(LH, Theo Forbes)