Thủ tướng Scott Morrison và Bộ Trưởng Thương Mại, Simon Birmingham, sau buổi ký thỏa thuận thương mại RCEP, thủ đô  Canberra, Úc Đại Lợi. Nguồn: AAP Image / Lukas Coch

Úc vừa ký thỏa thuận thương mại lớn nhất của mình, một thỏa thuận được thực hiện trong 8 năm, với sự tham gia của 14 quốc gia châu Á - Thái Bình Dương khác. Các doanh nghiệp, trường đại học và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của Úc sẽ được hưởng lợi từ thỏa thuận này khi Chính phủ Liên bang nỗ lực cải thiện quan hệ với Trung Quốc trong tiến trình này.

Bộ trưởng Thương mại, Simon Birmingham, cho biết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực RCEP cung cấp một nền tảng to lớn để Úc đẩy mạnh xuất khẩu hơn và tạo ra nhiều việc làm hơn. ,,

Trong 8 năm thực hiện, thỏa thuận này là giữa một khối kinh tế đại diện cho khoảng một phần ba GDP trên thế giới.

"Thỏa thuận RCEP bao gồm chín trong số mười lăm quốc gia thương mại hàng đầu của Úc. Đây là những đối tác thương mại lớn nhất của chúng tôi và đó là lý do tại sao việc có nhiều quy tắc chung hơn, khả năng tiếp cận tốt hơn vào các thị trường. Đó sẽ là một tin tuyệt vời cho các doanh nghiệp, nông dân của chúng ta và việc làm của người Úc cũng như sự phục hồi kinh tế của người Úc."

Nhật Bản, Trung Quốc, Nam Hà, New Zealand và 10 thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á sẽ là một phần của thỏa thuận với Úc.

Chín trong số các quốc gia đã là đối tác thương mại hàng đầu với Úc, chiếm 67% kim ngạch xuất khẩu. 

Bộ trưởng Thương mại hoan nghênh việc Úc và Trung Quốc là đối tác trong hiệp định.

"Đó là một dấu hiệu quan trọng cho thấy chúng tôi sẵn sàng tiếp tục làm việc trong hợp tác khu vực và quan hệ đối tác kinh tế khu vực. Hiện tại có những khó khăn và tôi lo quan ngại sâu sắc bởi thực tế là trong một số lĩnh vực, các hành động quản lý của Trung Quốc đã làm gián đoạn dòng chảy thương mại."

"Tôi kêu gọi tất cả các bên tham gia thỏa thuận RCEP tham gia vào việc thực hiện, không chỉ nội dung mà còn cả tinh thần của thoả thuận. Và tôi hy vọng nó sẽ cung cấp một nền tảng cho đối thoại kinh tế đang diễn ra, giữa tất cả các bên trong khu vực."

Úc hy vọng thỏa thuận này sẽ sửa chữa quan hệ với Trung Quốc, sau một số tranh chấp thương mại. 

Vào tháng 4 năm nay, đại sứ Trung Quốc tuyên bố tẩy chay hàng hóa của người tiêu dùng đối với hàng hóa của Úc.

Tiếp theo là thuế quan đối với hàng hóa bao gồm lúa mạch và sự gián đoạn trong xuất khẩu nông sản và tài nguyên.

Xuất khẩu bị gián đoạn ước tính trị giá 19 tỷ đô la.

Úc sẽ sử dụng thỏa thuận RCEP để nối lại các cuộc gặp trực tiếp với các bộ trưởng Trung Quốc, vốn đã bị trì hoãn do tranh chấp. 

Nhưng giám đốc chương trình quốc phòng của Viện Chính sách Chiến lược Úc, Michael Shoebridge, nói rằng không có gì bảo đảm Trung Quốc sẽ hợp tác.

"Các giao dịch thương mại dựa trên thiện chí và vì vậy 15 quốc gia tham gia vào điều này, phải hành xử như thỏa thuận yêu cầu họ. Và tôi nghĩ cách chúng ta đã thấy Bắc Kinh hành xử - liệu điều đó có đúng trong quan hệ thương mại  theo thỏa thuận này với Úc ?" 

Nhưng ông Shoebridge cho rằng áp lực quốc tế gia tăng có thể giúp ích.

"Tin tốt là chúng ta là một phần của khối thương mại khu vực rất rộng lớn này. Vì vậy, tất cả ASEAN, Nhật Bản, Nam Hàn, New Zealand, Úc và Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là có rất nhiều trọng lượng chính trị trong những nền kinh tế khác, cùng với Úc, khiến Trung Quốc phải hành xử phù hợp với thỏa thuận."

Theo Jason Clare của đảng Lao động,  chính phủ liên bang có thể làm nhiều hơn nữa để sửa chữa mối quan hệ giữa hai nước.

"Điểm mấu chốt là, khi bạn có một quốc gia là đối tác thương mại lớn nhất của mình - và chúng ta kiếm được một phần ba đô-la từ hoạt động thương mại từ Trung Quốc, thì bạn phải tập trung vào đó và  bảo đảm  rằng bạn có người ở Trung Quốc để khắc phục mọi thứ khi có vấn đề. Rõ ràng là có một vấn đề lớn ở đây. Nó có thể khiến người Úc mất việc làm, nó có thể khiến các nhà xuất khẩu phải trả giá cho các thị trường chính. Và chính phủ bắt buộc phải tìm cách giải quyết chuyện này."

Ngoài giao dịch hàng hóa, thỏa thuận cũng đưa ra một bộ quy tắc chung cho thương mại kỹ thuật số và sở hữu trí tuệ.

Việc này cũng sẽ cung cấp khả năng tiếp cận thị trường tốt hơn cho các ngành dịch vụ của Úc - chẳng hạn như dịch vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. 

Các nhóm kinh doanh cho rằng hiệp định thương mại này rất quan trọng đối với sự phục hồi của Úc sau cuộc suy trầm do COVID-19.